ارتفاع زدگی در ورزش کوهنوردی چیست راه درمان و پیشگیری
زمانی که به ارتفاعات بالا سفر میکنید، مثلا شهرها و نواحی کوهستانی، تغییرات زیادی در محیط پیرامون شما اتفاق میافتد که بر جسم و سلامتی شما میتوانند تاثیرگذار باشند. این تغییرات شامل سرما، رطوبت پایین، افزایش اشعهی UV از خورشید، کاهش فشار هوا و کاهش غلظت اکسیژن است. هر کدام از این موارد میتوانند مشکلاتی را برای سلامتی ما ایجاد کنند و مانع ادامهی مسیر شوند.
ارتفاعزدگی یا کوهگرفتگی، واکنش بدن ما به فشار هوای کم و کاهش اکسیژن است که معمولا در ارتفاعات بیشتر از ۲۴۰۰ متر اتفاق میافتد. ارتفاعزدگی یا کوهگرفتگی، عارضهای است که بر اثر کاهش اکسیژن به وجود میآید.
▪علائم رایج ارتفاعزدگی
علائم رایج ارتفاعزدگی که میتواند هر کسی را با هر سطح از آمادگی بدنی، درگیر کند شامل موارد زیر است:
این بیماری بیشتر در ارتفاعات بالای ۲۴۰۰ متر مشاهده میشود، ولی ممکن است کسی در ارتفاعات پایینتر مثلا ۱۵۰۰ متری از سطح دریا هم دچار مشکل شود.
سردرد
سرگیجه
بیاشتهایی
حالت تهوع و استفراغ
خستگی و از دست دادن انرژی
بیخوابی
تشخیص علائم
قبل از هر چیز باید انواع ارتفاعزدگی را بشناسید. بیماری ارتفاع، سه نوع مختلف دارد: کوهزدگی یا کوهگرفتگی (acute mountain sickness)، ادم مغزی (HACE) و ادم ریه در ارتفاعات (HAPE).
این عارضه یک بیماری رایج در برخی از نقاط مرتفع دنیا است. ۲۵ درصد از مسافران ارتفاعات بالای ۲۴۰۰ متر در کلرادو، ۵۰ درصد از مسافران هیمالیا و ۸۵ درصد از کسانی که به نواحی اطراف کوه اورست سفر میکنند، با این مشکل مواجه میشوند. کوهزدگی علائم متعددی دارد.
این علائم شامل سردرد از ۲ تا ۱۲ ساعت حضور در ارتفاع جدید، اختلالات خواب، سرگیجه، خستگی، از دست دادن هوشیاری، افزایش ضربان قلب، تنگی نفس در هنگام حرکت و حالت تهوع و استفراغ است.
▪درمان بیماری ارتفاعزدگی
تشخیص و درمان بیماری ارتفاعزدگی بر عهدهی پزشک است. اما کوهنوردان هم میتوانند با رعایت چند نکته در کوهنوردی، تا حدودی از بروز علائم بیماری و مشکلات ناشی از افزایش ارتفاع، پیشگیری کنند.
این نکته را در نظر بگیرید که حتی اگر شما با رعایت نکاتی بخواهید از بروز بیماری ارتفاعزدگی پیشگیری کنید، باز هم ممکن است به آن دچار شوید. اگر چنین شرایطی پیش آمد، باید مراقب باشید که آن را تشدید نکنید.
▪اگر دچار کوهزدگی شدید
۱۲ ساعت صبر کنید تا علائم بهبود پیدا کنند. اگر تا ۱۲ ساعت علائم بهبود پیدا نکردند، ارتفاع خود را ۳۰۰ متر کاهش دهید. اگر علائمتان شدیدتر هستند، در کمتر از ۱۲ ساعت به کاهش ارتفاع اقدام کنید.
اگر امکان پایین رفتن برای شما وجود ندارد
درمان با اکسیژن در صورت در دسترس بودن، میتواند در چند ساعت علائم را بهبود ببخشد.
اگر علائم ادم مغزی یا ریوی را مشاهده کردید
سعی کنید با کمترین تقلای ممکن،
ارتفاع خود را فورا کاهش دهید.
تقلای بیشتر ممکن است علائم شما را تشدید کند.
متناوبا علائم را برای اطلاع از بهبود آنها، ارزیابی کنید.
اگر پایین رفتن و کم کردن ارتفاع به دلیل شرایط جوی یا موارد دیگر، امکانپذیر نیست
از ماسک و کپسول اکسیژن استفاده کنید.
همچنین میتوانید از محفظههای پرفشار سیار استفاده کنید.
اگر این امکانات را در اختیار دارید ,
علائم شما شدید نیستند و بدن شما به درمانها پاسخ داد
نیازی به کم کردن ارتفاع نیست.
این تجهیزات سبکوزن معمولا در اختیار گروههای امداد و نجات و ایستگاههای امداد وجود دارند.
اگر تلفن در اختیار دارید و امکان برقراری ارتباط برای شما وجود دارد
تیمهای امداد و نجات را خبر کنید و موقعیت خود را به آنها اطلاع دهید و منتظر رسیدن آنها بمانید.
اگر پایین رفتن و کم کردن ارتفاع به دلیل شرایط جوی یا موارد دیگر، امکانپذیر نیست
از ماسک و کپسول اکسیژن استفاده کنید.
داروهای اضطراری را مصرف کنید.
داروهایی وجود دارند که در شرایط اضطراری توسط پزشک تحویز میشوند.
برای درمان کوهزدگی حاد
ممکن است پزشک داروهایی مانند استازولامید یا دگزامتازون تجویز کند.
برای درمان ادم مغزی
دگزامتازون تجویز میشود که باید قرصها را فورا مصرف کنید.
تشخیص و درمان بیماری ارتفاعزدگی بر عهدهی پزشک است.
اما کوهنوردان هم میتوانند با رعایت چند نکته
تا حدودی از بروز علائم بیماری و مشکلات ناشی از افزایش ارتفاع
پیشگیری کنند.