بیشترین رهنمودها به نقش غیر قابل تردید یک برنامه تغذیه متناسب و متعادل و متنوع که دربردارنده تمامی درشت و ریز مغذیهای مورد نیاز در هزار روز اول زندگی (۲۷۰ روز دوران حاملگی و سالهای اول در ایام رویانی و جنینی و نوزادی و کودکی). در حقیقت در هزار روز اول، برای تمام عمر برنامه ریزی بنیادی صورت میپذیرد.
البته بهره مندی از یک سبک زندگی مناسب و تغذیه متعادل علاوه بر این دورانها در نوجوانی و جوانی و تمامی دورانهای زندگی جهت رشد و بالندگی و جان و توان مقابله با تقابلات محیطی و افزایش امید به زندگی طولانی در تمامی برهههای زندگی لازم میباشد زیرا که کلیه سنگ بنای ساختاری – هدایتی و تأمین انرژی را برای فعالیتهای ارگانهای حیات بخش غیرارادی و ارادی و رشد و ترمیم را درقالب تأمین پروتئین و انواع اسیدآمینههای ضروری و غیر ضروری، ویتامینهای محلول در آب و چربی- مواد معدنی ساختاری و حمایتی و کربوهیدراتها (تک، دو و چند قندی) و اسیدهای چرب (دارای یک و چند باند مضاعف اشباع نشده را در حد متعادل در هر برههای از سنین مختلف را تأمین مینماید.
البته مایعات و آب سالم و گوارا، میان وعدههای بین روز و عصرانه و قبل از خواب و گنجانیدن چهارگروه اصلی در جیره روزانه (نان و غلات و سبزیجات و میوههای گوناگون در هر فصلی از سال و شیر ولبنیات و گوشتهای قرمز و سفید (ماکیان و آبزیان) و یا جایگزین نمودن آنها از طریق تلفیق حبوبات و غلات و تخم مرغ و انواع دانهها و مغزهای روغنی در حدنیاز در هر برههای از روند زندگی از اهم واجبات میباشد.
▪ نقش خواب بهموقع، راحت و عمیق
یکی از عوامل مهم تاثیرگذار، ترشح کافی هورمون رشد است که چند ساعتی بعد از خواب عمیق رخ میدهد.
کودکان و نوجوانان و جوانان حتی میانسالان و سالمندانی که طالب رشد و بالندگی و ترمیم و بازسازی و سم زدایی و پویایی جسم و فکر و اندیشه خود میباشند باید از شب بیداری و روز خوابیها پرهیز نمایند.
هیچ عاملی جایگزین یک خواب راحت و عمیق زود هنگام بعد از غروب آفتاب نمیگردد.
▪ از جمله مهمترین فاکتورهای زندگی و ادامه حیات با نشاط و سالم، تنفس عمیق و صحیح و تأمین اکسیژن کافی بدون آلودگی میباشد.
باید سعی شود که در هر دم و بازدم (در هوای آزاد که عاری از ریزگردها و گازهای سمی بوده) علاوه بر استفاده از ظرفیت کامل ریهها با تنفس عمیق، تنفس شکمی را نیز با کشیدن دیافراگم بداخل شکم و افزایش حجم هواگیری ریهها، اکسیژن کافی را به تک تک سلولها هدایت و گاز کربنیک آنها را گرفته با بازدم کامل به بیرون از بدن هدایت نمود.
▪ گرچه هرنوع فعالیت و ورزشهای مختلف برای توانمند ساختن عضلات و ارگانها بسیار مفید و تأثیر گذار میباشد، اغلب پژوهشگران عرصه سلامتی به ورزشهای کششی بهای بیشتری میدهند.
بکارگیری ورزشهای کششی و پرشی سبک بدنی در دوران رشد تأثیر زیادی در افزایش قد دارند و موجبات افزایش طولی ستون مهرهها و استخوانهای بلند را فراهم و به افزایش ترشح هورمون رشد نیز کمک مینمایند.
▪ شنا یکی از ورزشهای تاثیرگذار بر سرعت بخشیدن به روند افزایش رشد قدی تلقی میشود البته اگر بهمدت معین و بدفعات در طول هفته از سالهای کودکی آغاز و ادامه داده شود.
فرمهای مختلف شنا بهترین وسیله بکارگیری تمامی عضلات بدن و تقویت آنها میباشد و فعالیتهای ورزشی خارج از آب بر استحکام و تراکم استخوانهای تشکیل دهنده اسکلت میانجامد.
* تقویت اعتماد بنفس
پرورش و تقویت اعتماد بنفس یکی از مهمترین فاکتورهای مؤثر در هر زمینهای میباشد.
افرادی که همه چیز دارند ولی فاقد اعتمادبنفس و خودباوری هستند در عرصه زندگی حتی در دستیابی کامل به زمینههای ژنتیکی و موروثی خود از آغاز زندگی موفق نخواهند شد.
از این رو در پرورش خودباوری و تقویت اعتماد بنفس غنچههای زندگیمان سعی کافی و کوشش وافی باید بهعمل آوریم.
▪ از آغاز تغذیه تکمیلی و تمام دوران کودکی و نوجوانی سبک زندگی و منش غذاخوردن را به کودکان آموزش باید داد.
عدم تعجیل در غذاخوردن، جویدن کامل غذاها و عادت به قبول و میل کردن سبزیجات خام و پخته و میوههای رنگارنگ و متنوع و دوری ازمصرف هله هوله و نوشابههای رنگارنگ در دستیابی به ظرفیتهای کامل به ارث رسیده تأثیر گذار خواهد بود.
▪ عادت دادن کودکان به نوشیدن آب
یکی از وظایف آب، افزایش میزان سوخت و ساز یا متابولیسم بدن میباشد. نوشیدن آب بموقع و بجا در طول شبانه روز امکان هضم و جذب بدن را افزایش میدهد.
مواد مغذی محلول در آب، میلیاردها سلولهای تشکیل دهنده و سازنده بافتهای تخصصی و ارگانهای ساخته شده از بافتها را حمل و تحویل میدهد و مواد غیر ضروری و سموم انتقال داده شده در طی فرایند شکستن مولکولهای دریافتی را جمع آوری و از طریق مجاری دفعی بصورت (عرق و بخارات تنفسی و …) به بیرون می راند و دمای بدن را در تمام فصول سال تنظیم و ثابت نگه میدارد.
از این رو علاوه بر استفاده از تغذیه متناسب و متعادل، نوشیدن آب کافی چه بصورت خالص چه بصورت ترکیبات منابع غذایی مصرفی همواره مدنظر قرار داده بشود.
▪ انجام فعالیتهای ورزشی متناسب با سن وسال و وضعیت فیزیولوژیکی و تناسب وزن و قد بطور مرتب و منظم که منجر به خستگی و بی حوصلگی و گرسنگی نگردد، نه تنها موجبات نشاط و سرزندگی را فراهم میسازند بلکه به تولید و ترشح هورمون رشد نیز منجر میگردد.
مخصوصاً به کودکان و نوجوانان و جوانان در هر سن و جنس باید عادت داد از انواع ورزشهای کششی و پرشی مثل بدمینتون – پینگ پونگ – بسکتبال – والیبال – شنا – پیاده روی – دوچرخه سواری – حرکات موزون و حرکات یوگا چه بصورت کششهای روزانه و چه بصورت عادت، متمرکز شده و از مزایای آن برخوردار شوند.