آب میوه های کارخانه ای و بسته بندی شده بی ضرر هستند یا نه
بیش تر مردم از سالم یا ناسالم بودن و اینکه آیا مواد افزودنی و نگه دارنده به آن ها اضافه می شوند، اطمینان ندارند. اما سوال اصلی اینجاست که آیا آبمیوه‌های بسته بندی شده سالم اند؟! برای بررسی این موضوع به سراغ اساتید دانشگاهی رفتیم تا نقطه نظرات آن ها را در این خصوص جویا شویم.
جواد حصاری منطقه آذربایجان‌شرقی، گفت: در مورد آب میوه‌های صنعتی مسئله اصلی تغذیه‌ای، دارا بودن شکر بالا در فورمولاسیون است که برای خوشمزه کردن و استاندارد کردن آب میوه با کاهش میزان استفاده از کنسانتره طبیعی آب میوه انجام می‌شود .
استاد گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز افزود: مصرف شکر بالا می‌تواند مشکلات تغذیه‌ای عدیده‌ای از لحاظ بالا رفتن قند و چربی خون و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت را تشدید کند.
وی با بیان اینکه در نوشیدنی‌های میوه‌ای میزان استفاده از آب میوه طبیعی بسیار کم است، تاکید کرد: در این نوشیدنی‌ها بیشتر از اسیدهای آلی، شکر و اسانس یا آروما استفاده می‌شود تا قیمت تمام شده محصول پایین بیاید اما از نظر تغذیه‌ای به هیچ وجه در حد آب میوه نبوده و می‌تواند تهدیدات جدی برای سلامتی در دراز مدت با مصرف بالا ایجاد کنند. لذا تصویب ضوابط و استانداردهای دقیق برای ارتقای کیفی این محصولات و کاهش استفاده از شکر و سایر افزودنی‌ها و تاکید بر استفاده بیشتر از آب میوه طبیعی ضروری است.
وی اظهار کرد: آب میوه‌های مصنوعی در حقیقت نوشابه‌هایی هستند که طعم میوه داشته و مقادیر بسیار جزئی از آب میوه را در ترکیب خودشان دارند، به همین علت این آب میوه‌ها نمی‌توانند خون را قلیایی کنند و ضدخستگی باشند.
وی با اشاره به زیاد بودن استفاده از اسیدهای آلی در نوشیدنی‌های میوه‌ای تشریح کرد: در مورد نوشیدنی‌های میوه‌ای میزان استفاده از آبمیوه طبیعی بسیار کم بوده و بیشتر از اسیدهای آلی، شکر و اسانس در تهیه آنها استفاده می‌شود تا قیمت تمام شده محصول پایین بیاید اما از نظر تغذیه‌ای به هیچ وجه در حد آبمیوه نبوده و می‌تواند تهدیدات جدی برای سلامتی در درازمدت با مصرف بالا ایجاد کنند.
حصاری ادامه داد: نوشابه‌هایی که امروزه با نام سودا (نوشابه های گازدار) به فروش می‌رسند، نباید با آبمیوه اشتباه گرفته شوند چون نه ارزش ویتامینی دارند و نه از نظر املاح غنی هستند.
استاد گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز یادآور شد: سرانه مصرف میوه‌جات و سبزیجات در ایران ۲۵ درصد سهم میانگین جهانی است یعنی در ایران ۳۰ کیلوگرم و در دنیا ۱۲۰ کیلوگرم است.
حصاری فشارهای اقتصادی را در کاسته شدن از محتوی میوه در نوشیدنی‌های میوه‌ای تاثیرگذار دانست و گفت: طبق اطلاعات موجود عمده صنایع تولیدکننده آبمیوه و نوشیدنی‌های میوه‌ای در ایران در اثر فشارهای محیطی و اقتصادی به مرور از محتوی میوه در محصولات خود کاسته‌اند و درصد شکر و بعضی ترکیبات سنتتیک را در آنها افزایش داده‌اند و با برچسب‌گذاری غیرواقعی از خود اظهاری صادقانه برای مشتریان فاصله گرفته اند.
وی افزود: به نظر می‌رسد با توجه به طیف وسیعی از جامعه مصرف‌کننده که قدرت خرید آب میوه‌جات و نوشیدنی‌های میوه‌ای باکیفیت بالا و طبیعی را دارند و از طرفی با محدودتر شدن وقت آنان به دلیل زندگی ماشینی و مُدرن و عدم امکان تهیه آبمیوه، در منزل اگر این نیازها از سوی تولیدکنندگان صنعتی پاسخ داده نشود خطر آن وجود دارد که مصرف خیابانی این فرآورده‌ها که به دلیل عدم وجود سیستم های کنترل کیفیت درون و برون بنگاهی سلامت آنها مورد سئوال است، یک آلترناتیو جدید نامناسب دیگر خواهد بود.
حصاری از ضرورت تصویب ضوابطی برای کاهش استفاده از شکر در آبمیوه های طبیعی گفت و تاکید کرد: تصویب ضوابط و استانداردهای دقیق برای ارتقای کیفی این محصولات و کاهش استفاده از شکر و سایر افزودنی‌ها و تاکید بر استفاده بیشتر از آب میوه طبیعی ضروری است.
جابر سلیمانی نیز اظهار کرد: محصولات آب میوه‌ای و مشتقات آن به دلیل مصرف زیاد به ویژه توسط کودکان باید به شکل سالم‌تری تولید شود و از افزودنی‌هایی مانند انواع نگهدارنده ها نظیر بنزوات سدیم و سوربات پتاسیم و همچنین پارابن ها که برای سلامتی انسان ها خطرآفرین است، اجتناب شود.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی افزود: از استریلیزاسیون آن هم دوری شود و به جای آن از روش‌های جدید سترون استفاده شود، چرا که دماهای بالا باعث از بین رفتن اکثر ویتامین‌های آنها می‌شود و ارزش تغذیه‌ای به شدت پایین می‌آید.
علیرضا استادرحیمی، استاد گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تبریز نیز با بیان اینکه آبمیوه های بسته بندی شده فاقد مواد نگهدارنده و افزودنی هستند، گفت: به لحاظ قانونی کارخانجات تولیدکننده آبمیوه های بسته بندی شده مجاز به استفاده از مواد نگهدارنده نیستند..
وی افزود: این آبمیوه‌ها در صورتی که موارد قانونی را رعایت کنند، استریل هستند و استفاده از این آبمیوه ها بهداشتی تر است.
وی با اشاره به اینکه برخی کارخانجات نیز مواد افزودنی کنترل شده اضافه میکنند، تاکید کرد: این مواد به صورت کنترل شده اضافه می شوند و هیچ گونه ضرری برای سلامتی ندارند.
استادرحیمی با بیان اینکه میزان شکر موجود در این آبمیوه ها در صورت استفاده بیش از حد از آن؛ زیان بار است، گفت: به دلیل افزودن شکر به این آبمیوه ها استفاده بیش از حد از این آبمیوه ها توصیه نمی شود.
