بسیاری از ما برای حذف جرم گوش از پنبه استفاده می‌کنیم.
یک ضرب‌المثل قدیمی انگلیسی می‌گوید هیچ چیزی را که کوچک‌تر از آرنج دست‌تان باشد درون گوش‌های‌تان فرو نکنید! شاید عده‌ای این ضرب‌المثل را به شوخی برداشت کنند، ولی در واقع یک اصل است و نباید هیچ چیزی را درون گوش‌های‌تان فرو کنید. برای تمیز کردن اطراف گوش با احتیاط از گوش‌پاکن استفاده کنید، ولی هیچ‌گاه آن را داخل گوش‌تان فرو نبرید، زیرا ممکن است به پرده گوش آسیب برسد.
موم توسط کانال گوش تولید می‌شود و اگر در مقادیر طبیعی باشد، هیچ مشکلی برای سلامتی گوش ایجاد نمی‌کند. معمولا فقط تمیز کردن بیرون گوش در زیر دوش حمام کافی است و موم اضافی گوش بدین ترتیب از گوشها خارج می‌شود. فقط کافی است درون حمام اجازه دهید آب وارد گوش‌های‌تان شود.
البته دقت کنید که اگر آب بیش از حد گرم و یا سرد باشد، میتواند باعث سرگیجه شود. پس از شست‌وشوی گوش سر را به هر دو جهت خم کنید تا آب از گوشها خارج شود. این جرم پاک‌‌کن‌ها، موم گوش را نرم می‌کنند و موم نرم شده به راحتی در حین شست‌وشوی در حمام از گوش خارج می‌شود. روش دیگر استفاده از چند قطره روغن گیاهی همچون روغن زیتون است. زمانی که زیر دوش حمام هستید، سر خود را به یک طرف خم کنید و چند قطره روغن زیتون درون گوش خود بریزید و پس از چند ثانیه سرتان را خلاف جهت خم کنید متوجه می‌شود که به راحتی موم گوش شما خارج می‌شود. اگر هیچ‌یک از دو روش ذکر شده موثر واقع نشد به دکتر گوش حلق و بینی مراجعه کنید، شاید موم به قدری سفت شده که با این کارها از گوش خارج نشود و نیاز به مکش و یا شست‌وشو توسط پزشک باشد.
استخوان‌های گوش احتمالاً همه شما در کتاب‌های ابتدایی خود خوانده‌اید که گوش از سه استخوان به نام‌های چکشی، سندان و رکاب تشکیل است. این استخوان‌ها از کوچک‌ترین استخوان‌های بدن هستند که انرژی امواج صوتی موجود در هوا را به وسیله پرده گوش می‌گیرند و با تحریک اعصاب مغز موجب شنیدن اصوات می‌شوند. اگرچه آنها بسیار کوچک هستند، ولی بسیار کاربرد دارند و آسیب به آنها میتواند موجب جابه‌جای و یا حتی شکستگی‌شان شود. عفونت این استخوان‌ها نیز موجب تضعیف آنها می‌شود. اگر این استخوان‌ها بشکنند، مقدار قابل توجهی از شنوایی از بین می‌رود؛ اگرچه آنها با جراحی ترمیم می‌شوند و حتی گاه پروتزهای مصنوعی جایگزین آنها می‌گردند. زخم و یا عفونت ایجاد شده در هنگام عمل جراحی میتواند موجب بیماری به نام اسکلروز شود که با حذف آن و یا جایگزین کردن یک استخوان جدید، شنوایی به مقدار زیادی بهبود می‌یابد. روش شمع برای پاک کردن موم گوش نه تنها ناکارآمد، بلکه خطرناک است.
در این روش که در طب‌های جایگزین استفاده می‌شود، یک شمع توخالی را از یک طرف داخل گوش قرار داده و طرف دیگر آن را روشن می‌کنند. از نظر متخصصان روش کاملاً بی‌اثر و البته خطرناک است و انجمن پزشکی آمریکا بسیاری از صدمات ناشی از استفاده از این روش را همچون انسداد کانال گوش، پارگی پرده صماخ، سوختگی، عفونت گوش و حتی کاهش موقت شنوایی گزارش داده است و در فوریه سال ۲۰۱۰ انجمن غذا و داروی آمریکا به مصرف کنندگان در مورد استفاده از این روش هشدار داد.
فلسفه وجود موم گوش
پزشکان دقیقاً نمی‌دانند که چرا گوش‌های ما موم تولید می‌کند، ولی به‌طور کلی اعتقاد بر این است که آنها قسمتی از سیستم تمیز کردن گوش هستند و گوش بدین ترتیب خود را تمیز می‌کند. مشخص نیست که آیا گوش با این کار ph را به تعادل می‌رساند و یا خواص ضد باکتریایی دارد. گوش برخی افراد نسبت به گوش دیگران کمتر موم تولید می‌کند و واقعاً دلیل آن ناشناخته است. موم کاربرد بسیاری دارد و از ورود گردوخاک به درون گوش جلوگیری می‌کند؛ به‌خصوص هنگامی که فرد در هوای کثیف باشد و یا روی زمین کثیف بخوابد، از ورود آلودگی‌ها به درون گوش داخلی جلوگیری می‌کند.
پرواز با گرفتگی گوش میتواند خطرناک باشد این روزها مسافرت و پرواز با هواپیما امری عادی است، ولی اگر هنگام سفر دچار گرفتگی گوش و یا سرماخوردگی باشید، باید آن را جدی بگیرید. کانال‌های شیپوری که در وسط هر حفره گوش قرار داشته و به پشت گلو راه دارند، در ارتفاع همچون یک شیر فشار عمل می‌کنند. اگر گوش‌های شما سالم و تمیز باشد، آنها به طور طبیعی می‌توانند نوسانات ناشی از فشار تغییر ارتقاع را تحمل و تنظیم کنند. جویدن آدامس نیز به این روند کمک می‌کند. ولی زمانی‌که این کانال‌ها پر از مایع هستند (مثل زمان سرماخوردگی)، آنها نمی‌توانند به خوبی عمل کرده و این تغییر فشار را تحمل کنند و این فشار به پرده گوش آسیب می‌رساند به همین دلیل اگر قصد سفر با هواپیما دارید، بهتر است قبل از سفر به متخصص مراجعه کنید و از سلامت گوش‌های خود مطمئن شوید. اغلب پزشکان استفاده از دستگاه‌های کوچکی به نام earplane را توصیه می‌کنند که یک پلاگین لاستیکی فیلتردار است و باید آن را قبل از سوار شدن به هواپیما درون گوشها قرار داده شود تا فشار وارده ناشی از ارتفاع را به حداقل برساند.
تأثیرات منفی اسپری‌های مو
اگر به‌طور منظم از اسپری‌های مو استفاده میکنید. مطمئن باشید که در آینده‌ای نزدیک با مشکل گوش مواجه می‌شوید. گوش شما در نزدیکی موهایتان قرار دارد و هنگامی که موها را اسپری میکنید در طول زمان این اسپری وارد گوشها و دردسرساز می‌شود. خوشبختانه پیشگیری از این مشکل بسیار آسان است و کافی است قبل از اسپری موها دو عدد پنبه را درون گوش‌تان قرار دهید تا مانع از ورود محصولات شیمیایی به درون گوشها شود. البته اگر از اسپری‌های مو بسیار به‌ندرت استفاده میکنید نیازی نیست این کار را انجام دهید و این کار بیشتر برای افراد حساس و کسانی که زیاد از این اسپری‌ها استفاده می‌کنند ضروری است؛ بخصوص افرادی که سابقه ابتلا به بیمار‌های گوش دارند.
گوشها به حس چشایی کمک می‌کنند تعجب نکنید این بدان معنا نیست که با گوشها می‌توانید طعم غذاها را دریابید، بلکه گوشها نقش مهمی در انتقال سیگنال‌های مزه به مغز دارند شاخه‌ای از اعصاب به نام Tympani chorda درون گوش میانی قرار دارند و جوانه‌های چشایی را به مغز می‌رسانند. بنابراین اگر آسیبی به این قسمت از گوش برسد، سیگنال‌های به‌طور بالقوه در توانایی درک طعم تأثیر می‌گذارد. گاهی حتی عمل جراحی و یا عفونت گوش میتواند حس چشایی را تغییر دهد.
پرده گوش تنها به ضخامت سه لایه سلول است علاوه بر اینکه حذف موم گوش با یک جسم خارجی از گوش کمی مشکل و البته خطرناک است دلیل دیگری برای عدم استفاده و ورود اجسام به درون گوش وجود دارد و آن شکنندگی زیاد پرده گوش است. پرده گوش از سه لایه داخلی، فیبری و خارجی تشکیل شده و نازکی آن به اندازه یک ورق کاغذ و یا ناخن انگشت است، به همین دلیل پرده گوش به سادگی آسیب می‌بیند و متأسفانه در صورت آسیب به سادگی ترمیم نمی‌شود. اگرچه معمولاً درد گوش نشانه‌ای از عفونت گوش، عفونت سینوس و یا حتی انسداد و جرم است. ولی گاه کاملاً نامربوط است و اصلاً به گوشها ربطی ندارد که درد گوش میتواند ناشی از وجود مشکل در قسمتی از بدن در نقطه بین گوش تا شکم باشد. بنابراین به شدت توصیه می‌شود که در صورت ابتلا به درد گوش آن را جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید.
