معمولا در فصول سرد سال، مصرف غذاهای گوشتی بخصوص ماهی زیاد می‌شود، اما ماهی چون مزاج سردی دارد، متخصصان طب سنتی توصیه کرده‌اند، بخصوص در فصول پاییز و زمستان به دلیل برودت هوا باید همراه مصلحش که خوراکی با طبع گرم است، خورده شود تا از عوارض احتمالی آن کاسته شود.
باتوجه به اینکه مزاج مغز و نخاع سرد و تر است، اگر فرد یک غذای سرد مثل ماهی را آن هم در شب یا در فصول سرد سال بدون مصلح بخورد، ممکن است میزان سردی مغز و اعصاب بیش از حد افزایش پیدا کند و به اختلال عملکرد منجر شود که نتیجه آن بروز اختلالات حسی و حرکتی با علائمی چون گزگز و بی‌حسی پوست، خواب‌آلودگی، منگی، کاهش توان حرکتی و حرف زدن است.
ماهی یک غذای مفید و پرخاصیت است اما طبع سردی دارد و بهتر است با برخی خوراکی های گرم همراه شود تا از ایجاد سردی آن در بدن مصرف کنندگان کاسته شود کسانی که مزاج سردی دارند باید به این مسئله دقت زیادی کنند تا دچار پیامدها و عوارض حسی و حرکتی ناشی از نوع مزاجشان نشوند.
مصلحاتی که از سردی ماهی می‌کاهد
افراد با مزاج و معده سرد و‌تر به گفته دکتر میرغضنفری، هنگام پخت یا مصرف ماهی باید از گرمی‌هایی همچون زنجبیل، گلپر، زیره، خردل، فلفل، دارچین، زیتون‌پرورده، مغز گردو، خرما، عسل یا سبزیجات تند محلی همچون ترخون و آویشن و همچنین ترشی‌هایی همچون سرکه یا آبلیمو استفاده کنند. به گفته وی این گرمی‌ها با کاهش سردی و رطوبت ماهی از عوارض آن می‌کاهد.
او توصیه می‌کند، بهتر است ماهی را از ساعتی قبل از پخت با برخی از این مواد همراه کنید و در این مواد بخوابانید.
این پژوهشگر طب سنتی در پاسخ این پرسش که نقش استفاده از سرکه و آبلیمو همراه با ماهی چیست، می‌گوید: سرکه و آبلیمو با خاصیت برندگی و مقطع بودن هضم ماهی را راحت می‌کنند. وی درباره نمک زدن به ماهی می‌گوید: مزاج نمک گرم است و سرد مزاجان می‌توانند میزان فلفل و نمک ماهی را بیشتر کنند، اما گرم مزاجان بهتر است ماهی را بدون این افزودنی‌ها مصرف کنند.
این متخصص فیزیولوژی به نکته بسیار مهمی اشاره می‌کند و می‌گوید: حین مصرف ماهی و تا حدود دو ساعت بعد از آن نباید آب نوشیده شود، چون میزان سردی ناشی از مصرف این غذا را بالا می‌برد و هضم آن را مختل می‌کند و می‌تواند به بروز انواع قولنج و هضم سخت و برخی عوارض دیگر منجر شود.
اگر دچار تهوع و تنگی نفس می‌شوید…
افرادی که هنگام خوردن ماهی دچار تهوع می‌شوند، برای جلوگیری از این حالت باید چه بخورند؟ این متخصص پاسخ می‌دهد، مصرف آب به یا پودر زیره سبز یا سیاه به عنوان یک ادویه خوب حین یا بعد از مصرف ماهی به همراه کمی شکر توصیه می‌شود. این ادویه می‌تواند بلغم تولیدی از ماهی را که با تجمع در معده و تحریک آن منجر به تهوع می‌شود، کم کند و نفخ را از بین ببرد.
دکتر میرغضنفری در توضیح اینکه چرا مصرف زیاد ماهی در برخی افراد سردمزاج تنفس را سنگین و سخت می‌کند، می‌گوید: مسئول این عارضه همان بلغم ناشی از رطوبت زیاد ماهی است. بلغم یک ماده لزج لعاب‌دار نسبتا چسبنده است که بخصوص در سردمزاجان می‌تواند در مجاری تنفسی تغلیظ شده، منجر به تنگی یا انسداد مجاری شود و تنفس شخص را دچار مشکل کند.
آبزی افزایش‌دهنده قوای جنسی
خوردن گرمی‌ها الزاما و فقط منجر به تقویت بدن و تقویت قوای جنسی نمی‌شود. این عضو هیات علمی دانشگاه می‌گوید، ماهی با مزاج سردی که دارد به دلیل اثر تعدیل‌کنندگی مزاج گرم می‌تواند با کاهش حرارت جنسی و افت تحریک‌پذیری بیش از حد هنگام عمل جنسی از مشکلاتی چون انزال زودرس بکاهد و مدت و عمق این عمل را بیشتر کند و منجر به سلامت و تقویت قوای جنسی و افزایش مایعات جنسی شود.
به گفته این پزشک و پژوهشگر طب سنتی، خوردن ماهی تازه کباب شده همراه با پیاز، اثر تقویت‌کننده مایعات جنسی را بیشتر می‌کند و باعث تقویت حالت نعوظ می‌شود. بنابراین برای افراد بخصوص گرم مزاجانی که دچار ضعف قوای جنسی، عدم تحریک شدن یا نارسایی عمل جنسی هستند، می‌تواند مفید باشد.
کدام ماهی‌ها مزاج سردتری دارند؟
ماهی‌هایی که بزرگ‌تر هستند و در آب‌های شیرین زندگی می‌کنند و فعالیت کمتری دارند، میزان سردی و تری آنها بیشتر است، چرا که همواره سردی و تری همراه با سکون و کم‌فعالیتی و لختی می‌آید، اما ماهی‌هایی که کوچک‌ترند، حرکت آنها سریع‌تر است و در آب‌های شور یا آب تلخ دریا زندگی می‌کنند یا فلس بیشتری دارند، میزان سردی و رطوبت کمتری دارند. بهترین بخش بدن ماهی برای مصرف سردمزاجان، قسمت‌های نزدیک به دم یا باله ماهی است، زیرا این قسمت‌ها حرکت بیشتری دارند و رطوبت و بلغم کمتری تولید می‌کنند و لطیف‌تر هستند و قابلیت هضم بالا دارند.
ماهی، غذای مطلوب گرم مزاجان
قاعده مصرف ماهی برای افراد با مزاج گرم و تر ـ که معمولا بدن‌های چاق عضلانی و مستعد افزایش وزن دارند ـ بسیار خوب است. ماهی در گرم مزاجان سبب تعدیل مزاج شده، مانع افزایش وزن و چربی و اسید اوریک و اوره می‌شود.
ماهی مصلح اخلاط گرم و سوزانی مانند صفرا در بدن است و برای افرادی که دچار غلبه خلط صفرا هستند، مفید است. این افراد ممکن است دچار جوش، خارش، تلخی دهان، زردی پوست یا زخم ناشی از حرارت یا خارش باشند، ضمن اینکه ماهی برای سرفه‌های خشک و کلا خشکی مزاج و ضعف کبد و کلیه‌ای که ناشی از حرارت باشد، مفید است.
