اسانس اسطوخودوس که از تقطیر گل و سرشاخه های گلدار این گیاه بدست می آید مایعی است زردرنگ یا زرد مایل به سبز که دارای بوی مطبوعی است .
اسطوخودوس گیاهی است چندین ساله به ارتفاع حدود نیم متر با برگهای متقابل ، باریک ، دراز سبز رنگ و پوشیده از کرکهای سفید پنبه ای . گلهای آن برنگ بنفش و بصورت سنبله می باشد .قسمت مورد استفاده این گیاه ، گلها و سرشاخه های گلدار آن است . اسطوخودوس بوی بسیار مطبوعی درد . طعم آن تلخ است و بعلت بوی مطبوع آن در عطر سازی مصرف می شود .
اسطوخودوس در درمان انواع بیماری ها کاربردهای بسیاری دارد و بعنوان یک گیاه دارویی بسیار مفید می باشد. با هم به مرور خواص این گیاه بپردازیم. اسطوخودوس در بیشتر نقاط دنیا بحالت خود می روید مخصوصا در جنوب فرانسه مناطق مدیترانه و در تورنتو به مقدر زیاد وجود دارد و بسته به شرایط میط و خاک به انواع مختلفه ظاهر می شود .
ترکیبات شیمیایی:
اسانس اسطوخودوس دارای حدود ۴۰۰% استات لینالیل است همچنین در آن ترکیباتی نظیر اسید بوتیریک ، اسید پروپیونیک و اسید والریک ، لینالول آزاد و ژرامبول وجود دارد .
خواص داروئی:
اسطوخودوس از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است .
۱)برای رفع خستگی و آرامش چند قطره روغن اسطوخودوس را در وان آب گرم ریخته و برای مدت یکربع ساعت در آن دراز بکشید .
۲)گرفتگی ها را باز می کند .
۳)مقوی معده است .
۴)ادرار آور می باشد .
۵)معرق است و تب را پائین می آورد .
۶)صفرا بر بوده و کبد را بکار می اندازد و بیماری های کبدی را برطرف می کند .
۷) ضد تشنج است .
۸)برای تقویت عمومی بدن خوب است .
۹)کرم های معده و روده را از بین می برد .
۱۰)بیماری های سینه و سرفه را برطرف می کند .
۱۱)در معالجه زکام موثر است .
۱۲)از آن می توان بعنوان مسهل و تمیز کننده استفاده کرد.
۱۳)برای رفع بیماریهای مجاری و ادرار مفید است .
۱۴)برای برطرف کردن رعشه و سرگیجه حدود ۵ گرم از پودر آنرا با عسل مخلوط کرده و هر شب بخورید .
۱۵)برای رفع فراموشی و تقویت حافظه از دم کرده اسطوخودوس استفاده کنید .
۱۶)برای رفع بیخوابی یک قطره از روغن اسطوخودوس را روی یک تکه پنبه بچکانید و آنرا داخل بالش خود قرار دهید خواب مطبوعی برای شما می آورد .
۱۷)برای برطرف کردن غم و اندوه هر روز دم کرده اسطوخودوس بنوشید .
۱۸)اگر دست و پای شما خواب می رود از این گیاه استفاده کنید .
۱۹)برای پیشگیری از آب آوردن بدن دم کرده اسطوخودوس بنوشید .
۲۰)زردی را برطرف می کند .
۲۱)برای رفع حالت تهوع و سرگیجه مفید است .
۲۲)سردرد و سردردهای یکطرفه را درمان می کند .
۲۳)برای معالجه ضعف اعصاب مفید است .
۲۴)طپش قلب را از بین می برد .
۲۵) آسم را برطرف می کند .
۲۶)برای رفع ترشحات زنانه می توانید از این گیاه استفاده کنید .
۲۷)برای برطرف کرده سوء هاضمه یک قطره اسانس اسطوخودوس را در یک لیوان آب نیم گرم ریخته و یا یک فنجان از دم کرده آن را بنوشید .
۲۸)اسطوخودوس درمان کنده رماتیسم ، آرتروز و نقرس است . برای این منظور کمپرس آنرا بر روی عضو مورد نظر بگذارید و یا اینکه ۲ قطره روغن آنرا با یک قاشق روغن بادام و یا روغن زیتون مخلوط کرده و عضو دردناک را با آن ماساژ دهید .
۲۹)زخم های کهنه را با مالیدن اسانس اسطوخودوس که در الکل حل کرده اید برطرف کنید .
۳۰)برای درمان بیماریهای ریوی ۲ تا ۳ قطره روغن اسطوخودوس را با یک قاشق غذا خوری روغن بادام و یا روغن زیتون مخلوط کرده و سینه و پشت بیمار را ماساژ دهید .
۳۱) مالیدن پماد اسطوخودوس زخم ها را ضد عفونی کرده و التیام می بخشد .
۳۲)برای برطرف کردن بوهای نامتناسب در منزل چند قطره روغن اسطوخودوس را در آب ریخته و بگذارید به آرامی بجوشد عطر مطبوعی را در هوا پخش می کند .
۳۳)برای رفع بیخوابی یک قاشق چایخوری پودر اسطوخودوس را با یک قاشق چایخوری پودر سنبل الطیب مخلوط کرده و در یک لیوان آبجوش ریخته و بمدت ۱۰ دقیقه دم کنید . این دم کرده را یکساعت قبل از رفتن برختخواب میل کنید تا بیخوابی شما برطرف شود .
طرز استفاده:
۱) دم کرده اسطوخودوس : حدود ۵ گرم سرشاخه گلدار و یا گل این گیاه را در یک لیتر آبجوش ریخته و بمدت ۱۰ دقیقه دم کنید . مقدر مصرف این دم کرده ۴-۳ فنجان در روز است .
۲)کمپرس اسطوخودوس : ۳۰ گرم گل و یا سرشاخه گلدار این گیاه را با یک لیتر آبجوش مخلوط کرده و بمدت ۱۰ دقیقه دم کنید .
۳)اسانس و روغن اسطوخودوس را می توانید از فروشگاههای گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه ها تهیه کنید برای مصرف یک قطره از آنرا با یک قاشق روغن بادام و یا روغن زیتون مخلوط کرده و برای ماساژ استفاده کنید . و یا یک قطره آنرا روی یک حبه قند و یا یک قاشق عسل مخلوط کرده بخورید .
مضرات :
اسطوخودوس گیاهی است بی ضرر که همه می توانند از آن استفاده کنند . فقط برای اشخاص صفراوی مزاج خوب نست و باعث آشفتگی می شود . اینگونه اشخاص باید آنرا با سکنجبین یا کتیرا بخورند .