اسفناج گیاهی سبز و دارای برگ میباشد که ارزان و قابل دسترسی برای همه میباشد. منبعی سرشار از مواد معدنی، ویتامین ها، رنگدانه و فیتونوترینت ها می باشد.
همه این ها درکنار هم اسفناج را برای بسیار از فرایند های حیاتی سودمند میسازد. یکی از مهمترین دلایلی که اسفناج را مهم و در سرتاسر دنیا با ارزش میکند این است که بسیار ماندگار و با دوام میباشد. اسفناج حتی می تواند از زمستان در امان بماند و سالم به بهار برسد.
اسفناج را میتوان به صورت خام و در سالاد مصرف کرد و همچنین میتواند به صورت پخته شده یا سرخ شده که ارزش کمتری دارد، مصرف شود. اسفناج میتواند به عنوان سبزی درکنار غذا مصرف شود یا به عنوان ماده اولیه در سوپ، آبگوشت یا دیزی مصرف شود. اسفناج بومی خاور میانه است و هزاران سال قبل در ایران کشت می شده است.حدود ۱۵۰۰ سال قبل از ایران به چین آورده شده است و چین راهی بود که چند قرن پیش اسفناج به اروپاییان معرفی شد و به سرعت به آشپزخانه ها راه یافت.
▪ نکات غذایی اسفناج
فواید مختلف اسفناج به دلیل حضور مواد معدنی، ویتامین ها، رنگدانه ها و فیتونوترینت ها که شامل پتاسیوم ، منیزیوم، آهن و کلسیوم میباشد. میتوان آن را در باغچه پشتی خانه کاشت یا از مغازه ها با قیمت مناسبی خریداری کرد. اسفناج منبع ویتامین هایی نظیر فولایت، نیاسین، ویتامین آ، ویتامین ب۶، ویتامین ث، ویتامین ک و شامل مقدار ناچیزی از دیگر ویتامین های ضروری میباشد.
دیگر اجزای مهم شامل تیامین و ریبوفلاوین میباشد که در واکنش های مختلفی در بدن شرکت دارند نیز در اسفناج یافت میشوند. اسفناج همچنین دارای رنگ دانه هایی نظیر بتا-کاروتن، لوتئین ، ژانتین و کلروفیلین میباشد. بهترین نکته اسفناج این میباشد که کم چرب میباشد.اسفناج فواید بسیاری برای اکثر فرایند های فیزیولوژیکی بدن دارد چه به صورت خام و چه به صورت پخته شده مصرف شود.
▪ نقش اسفناج در بهبود بینایی
اسفناج منبع سرشاری از بتا-کاروتن، لوتئین و ژانتین که همه ی اینها برای بینایی مفید هستند. بتا-کاروتن برای چشمان از طریق اسفناج پخته شده تامین میگردد. میتواند از کمبود ویتامین آ ، خارش چشم، زخم شدن چشم و خشکی چشم ها جلوگیری کند. همچنین به دلیل برخی خواص ضد التهاب اسفناج، میتواند باعث کاهش باد کردن چشم و سوزش چشم بشود.
▪ بهبود لکه زرد(AMD) با اسفناج
لکه زرد یا Retinitis pigmentosa عامل نابینایی است که به دلیل نابودی لوتئین و ژانتین که دارای نقش اساسی در شبکیه چشم هستند بروز میکند. براساس پژوهش هایی که توسط آزمایگاه ملی اوک ریج به انجام رسیده، مصرف اسفناج میتواند باعث بازیابی دو رنگدانه حیاتی و جلوگیری از AMD گردد. اسفناج همچنین دارای مقادیر زیادی آنتی اکسیدان است که باعث کاهش آسیب رادیکال های آزاد که به بر بینایی تاثیر منفی دارند و باعث بیماری هایی چشمی مرتبط با افزایش سن نظیر آب سیاه (گلوکاما) و AMD هستند.
▪ ایجاد فواید عصبی
اجزای مختلفی از اسفناج نظیر پتاسیم، فولایت و آنتی اکسیدان های مختلف برای مهیا کردن فواید عصبی برای افرادی که اسفناج را مصرف میکنند، شناخته شده اند. بر طبق علم عصب شناسی، کاهش فولایت باعث بیماری آلزایمر میگردد، پس اسفناج برای افرادی که خطربالایی در ابتلا به بیماری های عصبی یا کاهش ادراک دارند مفید میباشد. پتاسیم جزء جدایی ناپذیری از سلامتی مغز به شمار میرود و به افزایش فشار خون به مغز و افزایش ادراک، تمرکز و فعالیت های عصبی مرتبط است.
▪ اسفناج و نرمال نگه داشتن فشار خون
اسفناج دارای مقادیر بالایی از پتاسیم و مقدار کمی سدیم میباشد. این ترکیبات معدنی برای بیماران دارای فشار خون بالا بسیار مفید میباشند چون پتاسیم فشار خون را پایین و سدیم فشار خون را بالا می برد. حضور فولایت در اسفناج همچنین در کاهش فشار خون و عادی سازی رگ های خونی مشارکت دارد. با کاهش فشار خون و آرام کردن تنش های رگ ها و سرخرگ ها، شما میتوانید فشار بر سیستم قلبی و عروقی را کاهش و اکسیژن رسانی به اندام های بدن را به میزان مطلوب برسانید.
▪ تقویت عضلات و ماهیچه ها با مصرف اسفناج
فاکتور C0-Q10 در حضور آنتی اکسیدان اسفناج، نقش مهمی را در تقویت عضلات به خصوص عضلات قلب که خون را به طور مداوم به اندام های بدن پمپ میکند ایفا میکند. بر اساس گفته های مجله Cardiovascular Nursing ، C0-Q10 میتواند برای جلوگیری و درمان بسیاری از بیماری های عضلانی مانند هیپرلیپیدمیا، نقصان قلب و بیماری قلبی کورناری مورد استفاده قرار بگیرد.
▪ اسفناج به استحکام استخوان ها کمک میکند
اسفناج منبع خوبی از ویتامین ک میباشد که این ویتامین برای حفظ کلسیم در استخوان کاربرد دارد که بدین طریق به استحکام استخوان کمک میکند. فارغ از این، دیگر مواد معدنی مثل منگنز، مس، منیزیوم ، روی و فسفر نیز به ساخت و استحکام استخوان ها کمک میکند. این مواد معدنی همچنین برای سالم ماندن دندادن ها و ناخن ها ضروری هستند.
▪ اسفناج خطر ابتلا به آب مروارید را کاهش میدهد
لوتئین و زآگزانتین موجود در اسفناج به عنوان آنتی اکسیدانی قوی عمل میکنند، به همین جهت از چشم در برابر تاثیر اشعه UV که میتواند باعث آب مروارید شود، محافظت میکند. آن ها همچنین باعث کاهش اثر رادیکال های آزاد که باعث عمده آب مروارید و دیگر بیماری های چشمی شود، میشوند.
▪ اسفناج و افزایش متابولیسم بدن
مطمئنا دلیلی وجود دارد که پزشکان توصیه میکنند که به رژیم غذایی اسفناج اضافه بشود. مقدار پروتئین موجود در اسفناج برای یک سبزی بسیار قابل توجه میباشد و به آسانی توسط آنزیم ها شکسته شده و به آمینو اسید تبدیل میگردند که برای انسان ضروری هستند. پژوهش های جدید بیان میکنند که تیلاکوید یافت شده در اسفناج باعث کاهش اشتها و گرسنگی میشود که میتواند باعث کاهش وزن گردد.
▪ درمان ضد زخم معده با اسفناج
اسفناج و دیگر سبزی ها توانایی مراقبت از غشاهای مخاطی شکم را دارند که بدینگونه سبب کاهش ابتلا به زخم معده میگردد. علاوه براین، گلیکوگلیسرولیپید های یافت شده در اسفناج میتوانند باعث کمک به عمل هضم غذا شود که بدین ترتیب میتواند باعث کاهش التهاب در این بخش بدن شود.
▪ جلوگیری از گرفتگی رگ های بدن
گرفتگی رگ های بدن به دلیل سخت شدن دیواره ی سرخرگ ها رخ میدهد. رنگدانه ای به نام لوتئین که در اسفناج یافت میشود، نشان داده است که میتواند ابتلا به گرفتگی رگ ها، حمله های قلبی و سکته را کاهش دهد. دلیل این عمل این است که پروتئین های اسفناج باعث کاهش کلسترول و دیگر چربی های موجود در رگ ها میشوند.
▪ خواص اسفناج در بارداری
فولایت که در اسفناج یافت میشود برای رشد مناسب سیستم عصبی جنین مورد نیاز میباشد. نقص هایی مثل ترک دهان یا ستون فقرات ممکن است به دلیل کمبود مقدار فولایت باشد. به مادران توصیه میشود که به دلیل ویتامین آ موجود در اسفناج مقدار زیادی از آن را مصرف کنند. ویتامین آ برای رشد شش های نوزاد مورد نیاز میباشد که از طریق شیر خوردن از مادر تامین میگردد، پس میبایست مصرف اسفناج بعد از تولد کودک نیز ادامه یابد.
▪ کاهش التهاب
ترکیبات ضد التهاب بسیاری در اسفناج موجود هستند. آن ها در دسته ی متیلن دی اوکسی فلاونوید گلوکورونوید، قرار میگیرند و اسفناج از قوی ترین سبزیجات در زمانی که التهاب بدن مطرح میشود، به شمار میرود.
▪ خواص اسفناج برای پوست
فیتونوترینت و رنگدانه های مختلف نشان داده اند که در برابر اشعه های مضر آفتاب که شامل اشعه UV نیز میشود، از پوست مراقبت میکنند. این عمل نه تنها مراقبت بلکه شامل ترمیم پوست نیز میشود که بدین طریق باعث جلوگیری از سرطان پوست در بلند مدت میشود.
