تعریق بیش از حد می تواند نشانه ای از یک بیماری باشد و البته راهکارهایی نیز برای درمان آن در نظر گرفته شده است.
هیپرهیدروزیس به معنای تعریق بیش از حد است و زمانی رخ می‌دهد که دمای هوا بالا نبوده و فرد در حال فعالیت نیست. در برخی افراد مبتلا به هیپرهیدروزیس، قطره‌های عرق به طور واضح از دست فرد می‌چکد.
یکی از اولین گزینه‌های درمان، استفاده از ضدعرق‌های قوی در نواحی مورد نظر است. در موارد شدیدتر، ممکن است پزشک به منظور برداشتن غدد عرق یا قطع اعصاب مسئول تولید بیش از حد عرق، جراحی را پیشنهاد کند.
نشانه‌ها:
بیشتر افراد زمانی که ورزش می‌کنند یا در حال تلاش و فعالیت هستند، در محیط گرم قرار دارند یا عصبی، مضطرب یا تحت استرس هستند، عرق می‌کنند. اما میزان تعریق در افراد مبتلا به هیپرهیدروزیس بسیار بیشتر از میزان تعریق نرمال است.
هیپرهیدروزیس معمولاً بر دست‌ها، پاها، زیربغل و گاهی بر صورت اثر می‌گذارد. به ندرت کل بدن تحت تأثیر قرار می‌گیرد. تعریق بیش از حد سبب خیس شدن لباس‌ها یا چکیدن عرق از دست‌ها می‌شود. دوره‌های تعریق معمولاً حداقل یکبار در هفته و بدون هیچ دلیل مشخصی رخ می‌دهد.
تعریق نوعی مکانیسم برای خنک سازی بدن است. زمانی که دمای هوا افزایش می‌یابد، سیستم عصبی به طور خودکار غدد عرق را تحریک می‌کند. علاوه بر این، تعریق به طور نرمال به ویژه در کف دست‌ها در زمانی که عصبی می‌شوید نیز رخ می‌دهد. در هیپرهیدروزیس، اعصاب مسئول تحریک غدد عرق بیش‌فعال شده و حتی در زمان‌هایی که نیازی به تعریق نیست هم سبب تولید بیش از حد عرق می‌شوند. مشکل زمانی تشدید می‌شود که فرد تحت استرس بوده یا عصبی باشد.
عرق کردن
نوعی از هیپرهیدروزیس که عمدتا در کف دست و پا رخ می‌دهد، می‌تواند یک جزء ژنتیکی داشته باشد، چرا که معمولا در گروهی از افراد خانواده دیده می‌شود. تعریق شدید در سراسر بدن، می‌تواند ناشی از یک فاکتور زمینه‌ای باشد، از جمله مصرف برخی داروها، گرگرفتگی زمان یائسگی، افت قند خون، پرکاری تیروئید، برخی انواع سرطان، حمله قلبی، بیماری‌های عفونی. عوارض تعریق بیش از حد عبارت است از:
عفونت
افرادی که بیش از حد عرق می‌کنند، در معرض خطر بیشتری برای عفونت‌های پوستی قرار دارند. این عفونت‌ها می‌تواند از کرم حلقه‌ای تا زگیل متغیر باشد.
سایر بیماری‌های پوستی
برخی بیماری‌های پوستی از جمله اگزما و راش‌های پوستی، در مبتلایان به هیپرهیدروزیس بیشتر دیده می‌شود. تعریق بیش از حد می‌تواند التهابات پوستی را تشدید کند.
اثرات اجتماعی و عاطفی
دست‌های خیس یا سرد و لباس‌های خیس شده از تعریق زیاد می‌تواند سبب ایجاد احساس شرمساری شود. عرق دست می‌تواند سبب خیس شدن اوراق کاری شود و بر فعالیت‌های شغلی و آموزشی اثر بگذارد. در جلسه ملاقات، پزشک در خصوص تاریخچه بیماری‌ها از شما سؤال کرده و معاینات فیزیکی لازم را انجام خواهد داد. اگر علائم شما آشکار باشد، تشخیص تعریق بیش از حد (هیپرهیدروزیس) امر نسبتا راحتی خواهد بود.
تست‌های آزمایشگاهی
ممکن است پزشک آزمایشات ادرار یا خون را برای تعیین اینکه آیا تعریق بیش از حد به‌خاطر بیماری‌هایی از جمله پرکاری تیروئید (هیپرتیروئیدیسم) یا قند خون پایین (هیپوگلیسمی) است یا خیر، توصیه کند.
تست عرق ترمورگولاتوری
در این تست، پوست شما با استفاده از یک پودر پوشیده می‌شود که در زمان تعریق تغییر رنگ می‌دهد. تست در اتاقی اجرا خواهد شد که به دمای مطلوبی رسیده باشد و سپس شما وارد یک اتاقک گرم می‌شوید که دمای مرکزی بدن شما را تا ۴/۱۰۰ درجه فارنهایت (۳۸ درجه سانتی‌گراد) افزایش می‌دهد. بیشتر افرادی که مبتلا به هیپرهیدروزیس هستند، پیش از ورود به این اتاقک، به حد کافی برای تغییر رنگ پودر به بنفش عرق می‌کنند.
درمان دارویی
درمان هیپرهیدروزیس متغیر است و به شدت مشکل بستگی دارد. در بیشتر موارد، پزشک پیش از درمان‌های تهاجمی مثل جراحی، درمان‌های محافظه‌کارانه را امتحان می‌کند. داروهای مورد استفاده برای درمان هیپرهیدروزیس عبارتند از:
تجویز ضدعرق‌ها
اگر داروهای ضدعرق بدون نسخه کمکی به شما نکرد، ممکن است پزشک محصولات قوی‌تری را برای زمان خواب شما تجویز کند. این ضدعرق‌های قوی تجویز شده می‌توانند سبب تحریک پوست شوند، لذا هر روز صبح بدن خود را بشویید. اگر پوست شما دچار آسیب شده، کرم هیدروکورتیزون می‌تواند کمک کننده باشد.
قرص‌هایی که ارتباط اعصاب را قطع می‌کنند: برخی داروها سبب مهار مواد شیمیایی می‌شوند که به اعصاب خاصی اجازه ارتباط با سایر اعصاب را می‌دهند. این امر تعریق را در برخی افراد کاهش داده اما سبب خشکی دهان، تاری دید و مشکلات ادراری نیز می‌شود.
تزریق سم بوتولینیوم
سم بوتولینیوم عموما به صاف شدن چروک‌های پوست کمک می‌کند، اما می‌تواند اعصاب تحریک کننده غدد عرق را نیز مهار کند. با این حال هر ناحیه مبتلا از بدن نیازمند چندین تزریق است که دردناک و گران‌قیمت بوده و اثرات آن تنها برای چند ماه باقی می‌ماند.
برداشت غدد عرق
اگر تعریق شدید تنها در زیربغل رخ دهد، برداشت غدد عرق این ناحیه می‌تواند کمک کننده باشد. این کار از طریق لیپوساکشن و با یک برش بسیار کوچک قابل انجام است.
جراحی اعصاب
در بسیاری از موارد هیپرهیدروزیس، ممکن است پزشک روندی را توصیه کند که طی آن اعصاب نخاعی کنترل کننده عرق در دست‌ها بریده، سوزانده یا بسته می‌شوند. در برخی موارد این کار سبب تحریک بیشتر تعریق در سایر نواحی بدن می‌شود.
