توصیه های علمی برای جلوگیری از پوسیدگی دندان ها
نوشیدنی‌هایی که به مقدار زیاد اسیدی هستند، مثل آب لیمو، می‌توانند مینای دندان‌ها را فرسوده کنند؛ اما معمولاً مصرف آب لیمو آنقدر زیاد نیست که مشکل جدی ایجاد کند. برخی دیگر از آب‌میوه‌ها (مرکبات) نیز اسیدی هستند، اما چندان خطرساز نیستند. آب‌میوه‌‌های شیرین کمتر اسیدی هستند، ولی مقدار زیادی قند دارند؛ بنابراین در مورد استفاده از آنها بهتر است بیشتر دقت کنید؛ چرا که علاوه بر دندان‌ها ممکن است مشکلات دیگری نیز ایجاد کنند.
دغدغه اصلی، غذاهایی هستند که به دندان‌ها می‌چسبند. قندها و نشاسته‌ها وقتی گوارش می‌شوند، باکتری‌ها آنها را به محصولات تجزیه‌شده اسیدی تبدیل می‌کنند. هر چه این مواد اسیدی مدت طولانی‌تری با دندان‌ها در تماس باشند، احتمال فساد و خرابی دندان‌ها بیشتر می‌شود. غذاهای چسبنده قند و نشاسته بیشتری دارند و به راحتی در فضای میان دندان‌ها جای می‌گیرند و آسیب‌های جدی ایجاد می‌کنند. نان، شیرینی‌ها، کلوچه‌ها، چیپس، حبوبات و غلات از این قبیل هستند. توصیه پزشکان این نیست که از مصرف این مواد غذایی پرهیز کنید؛ اما برای جلوگیری از به وجود آمدن چنین شرایطی باید دندان‌ها را مسواک زد و از نخ دندان استفاده نمود. بهتر است بعد از هر وعده غذایی دهان و دندانهایتان را بشویید. استفاده از دهانشویه نیز مفید است؛ زیرا برخی باکتری‌ها را از بین می‌برد.
چه زمانی باید دندان‌ها را مسواک زد؟
به‌‌طور کلی دندانپزشکان توصیه می‌کنند که هر روز دوبار دندان‌ها را مسواک بزنیم. یک‌بار قبل از خواب و یک‌بار در طول روز. اگر در طول روز عادت به خوردن میان‌وعده بیشتری دارید، بهتر است سه بار مسواک بزنید. با دقت و به درستی مسواک بزنید تا باکتری‌هایی که به سطح دندان‌ها و حتی زبان‌تان چسبیده‌اند، از بین بروند. این باکتری‌ها نه تنها باعث فساد دندان‌ها، بلکه موجب بیماری‌های دهانی نیز می‌شوند.مسواک زدن بهتر است بعد از غذا خوردن باشد؛ زیرا برخی غذاها و نوشیدنی‌ها باعث می‌شوند باکتری‌های داخل دهان اسیدهایی ترشح کنند که به مینای دندان‌ها آسیب می‌رسانند. وقتی که از غذاهای شیرین و پر نشاسته استفاده می‌کنید، باکتری‌های دهان، اسیدهایی را تولید می‌کنند که تا ۲۰ دقیقه و حتی بیشتر قادرند به مینای دندان‌ها صدمه بزنند. غذاهای مغذی که کربوهیدرات و قند کمتری دارند و نوشیدن آب زیاد، تولید این اسیدها را کاهش می‌دهد.دندانپزشکان می‌گویند که بهتر است تا ۳۰ دقیقه بعد از خوردن نوشیدنی‌های اسیدی مثل آب پرتقال، دندانهایتان را مسواک نزنید، زیرا اسید موجود در آنها باعث تضعیف مینای دندان می‌شود و مسواک زدن بلافاصله بعد از نوشیدن آنها باعث ضعیف‌تر شدن دندان‌ها می‌شود. مسواک زدن به تنهایی قادر به از بین بردن عوامل فساد دندان‌ها نیست؛ استفاده از نخ دندان، دست کم روزی یک‌بار، خارج کردن باقیمانده مواد غذایی از لابه‌لای دندان‌ها نیز اهمیت بسیاری دارد.
تأثیرغذا روی سلامت دندان‌ها
شیر و ماست: شیر و ماست بدون مواد شیرین‌کننده، اسید بسیار اندکی دارند و از تخریب دندان‌ها پیشگیری می‌کنند. در ضمن، سرشار از کلسیم هستند که حافظ سلامت دندان‌هاست.
پیاز: پیاز دارای ترکیب ضد باکتری بنام سولفور است که به سلامت دندان‌ها کمک می‌کند. کمبود ویتامین‌های B12,C، ریبوفلاوین، مواد معدنی مثل روی و آهن روند ترمیم نسوج دهانی را کُند می‌کند.
سرطان دهان در اثر استفاده بیش از حد از تنباکو و الکل ایجاد می‌شود. از بیماری‌های دیگر که روی دندان‌ها اثر می‌گذارد، دیابت است که باعث سوزش زبان و خشکی دهان می‌شود.
میوه‌ها: میوه‌هایی همچون سیب، توت‌فرنگی، مرکبات و کیوی مقدار زیادی ویتامین C دارند و باعث محکم شدن دیواره سلول‌ها می‌شوند.
سبزیجات: کدو، هویج و بروکلی سرشار از ویتامین A و برای تشکیل مینای دندان مناسب هستند؛ در ضمن لثه‌ها را نیز تمیز می‌کنند.
تصورات اشتباه
بیشتر مردم تصور می‌کنند که جرم‌گیری دندان موجب نازک شدن مینای دندان و پوسیدگی آن می‌شود. وقتی که جرم روی دندان‌ها تشکیل می‌شود، لایه‌ای روی دندان‌ها قرار گرفته و آن را از تحریکات سرما و گرما حفظ می‌کند. با جرم‌گیری این لایه برداشته شده و حساسیت به سرما و گرما بیشتر می‌شود؛ به همین دلیل افراد فکر می‌کنند مینای دندان‌شان در اثر جرم‌گیری از بین رفته و نازک‌تر شده است.
برخی از خانم‌ها تصور می‌کنند که در هر بار بارداری یک دندان از دست می‌دهند؛ در حالی‌که این طرز فکر اشتباه است و این اتفاق در اثر بی‌توجهی به بهداشت دهان و دندان و استفاده از مواد غذایی پر قند می‌افتد. جنین کلسیم را از دندان‌های مادر نمی‌گیرد؛ بلکه از مواد غذایی که مادر می‌خورد، دریافت می‌کند.
برای حفظ سلامت دندان‌ها چه باید کرد؟
از فلوراید استفاده کنید. فلوراید باعث استحکام دندان‌ها شده و از پوسیدگی آنها جلوگیری می‌کند. در خمیر دندان‌ها و دهانشویه‌ها، فلوراید وجود دارد.
از کشیدن سیگار و مصرف بی‌رویه چای و قهوه خودداری کنید.
کیفیت تغذیه خود را بهبود ببخشید.
ویتامین‌های آنتی‌اکسیدان، مثل ویتامین C، باعث مقاومت لثه و سایر بافت‌های آن و جلوگیری از عفونت‌های میکروبی می‌شوند.
مواد قندی غیر ضروری را حذف کنید. مصرف انواع شکلات‌ها، مرباها و آب‌نباتها که چندان مورد نیاز بدن نیستند را به کمترین میزان برسانید. مواد قندی را در زمان مناسب مصرف کرده و سعی کنید در میان وعده‌های غذایی مواد قندی مصرف نکنید. بسیاری از مردم به علت نخوردن صبحانه کافی، در طول روز مجبور به مصرف موادی از قبیل کیک، بیسکویت، شیرینی و یا شکلات می‌شوند. اگر علاقه زیادی به خوردن این نوع مواد غذایی شیرین دارید، پس از مصرف آنها بلافاصله دندان‌ها را مسواک بزنید و یا دست کم چند بار آنها را بشویید.
پنیر به سلامت دندان‌ها کمک زیادی می‌کند. این ماده غذایی چه به صورت پخته و چه سرد، باعث آزاد شدن کلسیم فراوان می‌شود که در تشکیل ساختار و پلاک روی دندان شرکت می‌کند و باعث محافظت دندان در مقابل اسید آزاد شده از میکروب‌ها می‌شود.
