● ژل
پرعارضه ترین ژل موجود!
دکتر ثنایی: ژل ها انواع مختلفی دارند. ژل های معتبر و کوتاه مدت (۶ تا ۹ ماهه) معمولا عوارضی ندارند. اما ژل های میان مدت (۲ تا ۵ ساله) ممکن است به ندرت عوارضی داشته باشند با این حال عوارض خطرناکی ندارند. نوعی ژل دائمی به نام «ژل پاژ» در قدیم استفاده می شد. این ژل عوارض بسیار زیادی دارد و هنوز هم افرادی که در گذشته ژل پاژ تزریق کرده اند درگیر عوارض آن هستند؛ چه آن را تخلیه کرده یا نکرده باشند. مولکول های این ژل برای مدتی طولانی در بدن باقی می مانند و ممکن است در آینده باعث عوارض جدیدی در قسمت های دیگر بدن شوند. درحال حاضر فقط ژل های هیالورونیک اسید و برخی ژل های دیگر در بازار موجود است و دیگر از ژل پاژ استفاده نمی شود. البته مارک ژل، کشور سازنده و داشتن تاییدیه های پزشکی ازاهمیت بالایی برخوردار است.
● چربی
باید در اتاق عمل تزریق شود
دکتر ثنایی: در بین مواد پرکننده یا فیلر، چربی بهترین آنهاست. تزریق چربی بی خطر است و عوارض مهمی ندارد. تنها ممکن است به ندرت عدم تقارن و نیاز به ترمیم وجود داشته باشد که اینها در واقع عارضه به حساب نمی آیند و قابل اصلاح هستند. برای این کار چربی از بدن خود فرد گرفته می شود و روش آماده سازی چربی یعنی خارج کردن و شست وشوی چربی باید درست انجام شود تا نتیجه دلخواه به دست آید.
برخی اوقات افراد بعد از تزریق چربی نتیجه ای نمی گیرند. درواقع اگر فرایند آماده سازی چربی درست انجام نشود سلول های چربی می میرند و از بین می روند، در نتیجه بعد از تزریق تفاوتی ایجاد نمی شود. معمولا کسانی که به صورت سرپایی و در مطب تزریق چربی انجام می دهند با چنین مسئله ای روبه رو می شوند. این کار بهتر است در اتاق عمل انجام شود و لازم است امکانات بی حسی کاملا فراهم باشد تا بتوان از بیمار چربی لازم را گرفت. همچنین باید دستگاه های مجهزی وجود داشته باشد تا به وسیله آنها چربی آماده سازی و بعد تزریق شود.
● بوتاکس
عوارض گذراست
دکتر ثنایی: بوتاکس برخلاف چربی و ژل خاصیت پرکنندگی ندارد و چین و چروک ها را از طریق فلج کردن عضلات از بین می برد. اگر برای تزریق بوتاکس مارک معتبری استفاده شود عوارض مهم و خطرناکی ندارد، با این حال به ندرت عوارض گذرا دیده می شود، برای مثال ممکن است عدم تقارن ابروها یا افتادگی پلک ها به صورت گذرا ایجاد شود، اما اگر از بوتاکس های چینی و غیر معتبر استفاده نشود و پزشک مهارت کافی داشته باشد احتمال این عوارض بسیار کم می شود. بوتاکس های چینی ممکن است دارای ناخالصی باشند و باعث حساسیت شوند.
● کدام را انتخاب کنیم؟
دکتر ثنایی: برای برطرف کردن خط اخم در درجه اول باید از بوتاکس استفاده کرد اما اگر این خط پیشرفته باشد و با بوتاکس کامل از بین نرود می توان از یک فیلر نیز استفاده کرد، یعنی اول بوتاکس زده می شود و بعد از حدود ۱۰ روز با کامل شدن اثر بوتاکس مشخص می شود که آیا نیاز به فیلر وجود دارد یا خیر. این حالت معمولا در افرادی اتفاق می افتد که خط اخمشان عمیق است و برای رفع آن دیر اقدام میکنند. در مورد بقیه چروک ها مانند خط خنده نیز اگر بیمار می خواهد یک کار سرپایی ساده با حداقل دستکاری و ورم انجام دهد توصیه می شود ژل تزریق کند. اما اگر آمدن به اتاق عمل و دوران طولانی ورم برایش قابل قبول است مسلما تزریق چربی توصیه می شود زیرا چربی امنیت بیشتری دارد.
● این ورم ها و کبودی ها طبیعی است
دکتر ثنایی: هر نوع دستکاری در بدن انسان باعث ایجاد ورم و کبودی می شود و این امر کاملا طبیعی است. درمورد بوتاکس که سوزن های بسیار کوچکی دارد ورم و کبودی بسیار ناچیز است و در عرض چند ساعت و حداکثر یک تا ۲ روز از بین می رود. در مورد تزریق ژل، ورم و کبودی مقداری بیشتر است و در عرض ۴ تا ۵ روز از بین می رود. ورم حاصل از تزریق چربی خیلی بیشتر است و حداقل یک ماه باقی میماند البته این موضوع یک عارضه حساب نمی شود. پزشک باید قبل از تزریق درمورد میزان ورم به بیمار توضیح دهد تا آمادگی کامل داشته باشد. در مورد کبودی نیز اگر پزشک ملاحظات لازم را رعایت کند می تواند کبودی را به حداقل برساند. با این حال کبودی چیز عجیبی نیست و نمی توان پزشک را مقصر دانست. هیچگاه نمی توان قول صد درصد داد که اصلا کبودی ایجاد نخواهد شد.
● برای آنکه دچار عوارض وحشتناک نشوید
دکتـــر سیـدمهــدی موسوی زاده: قبل از انجام هرگونه جراحی زیبایی باید در انتخاب روش مناسب برای هر بیمار دقت کرد. به عبارت دیگر تمام روش ها برای تمام افراد مناسب نیستند. مصنوعی شدن و بی حرکت شدن صورت ناشی از انتخاب نادرست بیمار است. برای مثال اگر پوست افتادگی داشته باشد و آن افتادگی باعث ایجاد چین عمیق بین گونه و لب شده باشد، تزریق چربی یا ژل های قابل جذب در آن ناحیه وزن پوست را زیاد کرده و افتادگی را تشدید میکند (استفاده از ژل های دائمی به هیچ وجه توصیه نمی شود). بنابراین با انجام تزریق، قسمت وسط صورت حالتی پف آلود به خود می گیرد.
به چنین افرادی «Buffalo Face» می گویند، یعنی چهره شبیه بوفالو! تزریق چربی باید به عنوان یک درمان کمکی در خلال لیفت یا بالا کشیدن صورت انجام شود، همچنین در افراد جوانی که افتادگی پوست ندارند اما چین عمیق دارند یا در افرادی که ۲ طرف صورت شان به علت ضربه، مشکلات مادرزادی، جـراحــی های قبلـی یا زخم های قدیمی، عدم تقارن واضحی دارند، میتوانند از تزریق چربی یا ژل بهره ببرند، بنابراین انتخاب صحیح بیماران شرط اول برای تحقق نتیجه مناسب در جراحی زیبایی است. علاوه براین هر نوع درمان یا جراحی باید حتما توسط افراد متخصص و با تجربه انجام شود. متاسفانه در ایران نظارت کافی در این مورد انجام نمی گیرد و هر روز شاهد انجام عمل های جراحی غیرعلمی و نامناسب با عوارض وحشتناک و غیر قابل جبران هستیم. به هرحال اگر در تزریق از ژل های موقت استفاده شود و در حین تزریق تخریب بافتی صورت نگرفته باشد و از سوزن هایی که باعث آسیب عروق و اعصاب می شوند استفاده نشده باشد، صورت پس از مدتی دوباره به حالت اولیه خود بازمی گردد.
● تزریق در محل اشتباه این عوارض را به وجود می آورد
دکتر موسوی زاده:اگر بوتاکس در محل صحیح تزریق نشود می تواند باعث عوارض مختلفی از جمله افتادگی پلک ها، دوبینی چشم ها و… شود. برای مثال اگر در عضلات بالابرنده پلک تزریق شود باعث ایجاد افتادگی پلک خواهد شد و اگر به اشتباه در داخل عضلات جمع کننده پلک تزریق شود فرد قدرت بستن چشم هایش را از دست خواهد داد و چشم ها به طور موقت باز می مانند. البته این عوارض معمولا موقتی هستند و بعد از مدتی رفع می شوند.
برای مثال اگر فعالیت عضلات در یک طرف صورت بیش از حد باشد می توان با استفاده صحیح و دقیق از بوتاکس فعالیت آن را کاهش داد و تقارن بهتری در صورت ایجاد کرد. در کل استفاده از بوتاکس برای تمام مشکلات به خصوص در قسمت تحتانی صورت معمولا نتیجه مثبتی در پی نخواهد داشت و ممکن است عارضه ایجاد کند.
● همه چین ها را صاف نمیکند
دکتر موسوی زاده: بوتاکس باید در محل صحیح و تنها برای مشکلاتی که قابل درمان هستند تزریق شود. استفاده از آن برای هر نوع ناهنجاری ای غیرعاقلانه و غیرعلمی است. همانطور که می دانید بوتاکس باعث فلج شدن عضلات می شود بنابراین تزریق آن در قسمت هایی از صورت که درآن آثار پیری یا چین عمیق ایجاد شده است مشکل را تشدید خواهد کرد. اما برای مثال اگر فعالیت عضلات در یک طرف صورت بیش از حد باشد می توان با استفاده صحیح و دقیق از بوتاکس فعالیت آن را کاهش داد و تقارن بهتری در صورت ایجاد کرد. در کل استفاده از بوتاکس برای تمام مشکلات به خصوص در قسمت تحتانی صورت معمولا نتیجه مثبتی در پی نخواهد داشت و ممکن است عارضه ایجاد کند.
● اگر قرمزی ها و تورم ها کم نشوند…
دکتر موسوی زاده: اولین علامت عفونت بعد از تزریق قرمزی و تورم پیش رونده و بالا رفتن دما در ناحیه تزریق است. گاهی اوقات تورم آنقدر پیشرفت میکند که باعث ایجاد آبسه می شود. در این صورت درمان اورژانس لازم خواهد شد. اگر عفونت به موقع تشخیص داده شود می توان با تجویز آنتی بیوتیک مناسب به میزان زیادی از پیشرفت و عوارض بعدی آن جلوگیری کرد.
● این لب ها ناسازگارند!
دکتر موسوی زاده: بعد از تزریق ژل های موقت در لب بلافاصله یا تا چند روز بعد درجاتی از تورم ایجاد خواهد شد که این تورم ها در عرض ۲ تا ۳ روز به تدریج کم می شوند. اگر بعد از چند روز تورم افزایش پیدا کند نشان دهنده عفونت یا عدم سازگاری نسجی و حساسیت بدن به ژل است. البته این عوارض بیشتر درمورد ژل های غیراستاندارد دیده می شود.
● محل بوتاکس را فشار ندهید
دکتر ثنایی: بعد از تزریق ژل معمولا توصیه می شود فرد ناحیه تزریق شده را ماساژ دهد تا ژل بهتر پخش شود و فرم بهتری بگیرد، بنابراین نگرانی درمورد جابه جایی ژل های امروزی وجود ندارد. اما درمورد بوتاکس بهتر است در روزهای اول محل تزریق فشار داده نشود.
در مورد تزریق چربی خیلی مهم است که روی آن ناحیه فشار وارد نشود، چون سلول ها باید پیوند زده شوند و اگر فشار زیادی به آنها وارد شود خونرسانی شان مختل می شود، در نتیجه خیلی مهم است که شخص سرش را صاف روی بالش بگذارد و یک هفته تا ۱۰ روز روی پهلو نخوابد و روی صورتش فشار نیاورد اما در مورد ژل و بوتاکس نیاز به چنین کاری نیست.
● فلج میکند یا بالا می کشد؟!
دکتر ثنایی: ابرو را می توان با استفاده از بوتاکس بالا کشید. در واقع بالا رفتن یا نرفتن ابرو به انتخاب بیمار بستگی دارد. اگر پزشک درک درستی از بوتاکس داشته باشد، می تواند با نگاه به پیشانی و حرکات آن میزان بالارفتن ابرو را تشخیص دهد. حال ممکن است بپرسید بوتاکس که خاصیت فلج کنندگی دارد چگونه می تواند ابروها را بالا ببرد؟ در جواب باید گفت پزشک فقط نقاط خاصی از پیشانی را تزریق میکند زیرا اگر کل پیشانی تزریق شود ابرو پایین می افتد. زمانی که وسط پیشانی تزریق می شود با فلج شدن عضلات آن بخش، عضلات ناحیه هشت ابرو قدرت شان زیاد می شود و ابرو را بالا می کشد، بنابراین برای بالا کشیدن ابرو نباید قسمت هشت ابرو را تزریق کرد. اگر به کسانی که بعد از تزریق بوتاکس ابروهایشان بالا می رود با دقت بیشتری نگاه کنیم، می بینیم که چروک های آن قسمت باقی مانده اند یعنی عضلات در آنجا فلج نشده اند. برای جلوگیری از بالارفتن ابروها نیز باید به قسمت بالایی ابرو بوتاکس زده شود.