اشتباهات زیادی هم وجود دارد که ممکن است همۀ ما مرتکب شویم و موفق نشویم آنطور که شایسته است اقدام به پس انداز ماهیانه کنیم.
▪ عدم توجه به موارد غیر منتظره
یکی از بزرگترین مشکلات در راه پس انداز کردن این است که ما معمولاً هنگامی که میخواهیم مخارج یک ماه خود را پیشبینی کنیم تنها مخارج ثابت را لحاظ میکنیم و به موارد غیر منتظره توجهی نمیکنیم. برای مثال ممکن است ناگهان احتیاج به ویزیت یک دندانپزشک داشته باشیم، ممکن است گوشی همراهمان دچار خرابی یا شکستگی شود، ممکن است به یک سفر کوتاه دعوت شویم و یا حتی امکان دارد به یک جشن تولد دعوت شویم. صدها مورد از این موارد را میتوان نام برد که هر ماه حداقل چند مورد آنها ممکن است برایمان پیش بیاید.
قواعد آسایش: پولتان را در جایی خرج کنید که بیشتر وقت تان را آنجا می گذرانید
بنابراین بهتر است که در ابتدای هر ماه مقداری نیز برای این مخارج در نظر بگیریم تا بتوانیم درآمد خود را آسانتر مدیریت کنیم تا برای برآمدن از پس خرج آنها ناچار نباشیم از پس انداز خود استفاده کنیم. البته این نکته را نباید فراموش کنیم که این برنامهریزی یک ماهه محقق نخواهد شد و برای درست انجام دادن آن به یک پروسۀ چندماهه زمان نیاز است. اولین کاری که برای این منظر باید انجام دهید این است که برای چند ماه مخارج ثابت و غیرمنتظرۀ خود را تحت نظر داشته باشید تا بتوانید هنگام برنامهریزی تصویر دقیقتری برای خود رسم کنید.
▪ صرف کردن بیش از اندازۀ زمان برای صرفهجویی
همه میدانیم که یکی دیگر از روشهای پس انداز صرفهجویی کردن است. اما اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که زمان بسیار زیادی را صرف این مورد میکنید باید بگوییم بهتر است که در روش خود تجدید نظر کنید. برای مثال ممکن است قبل از خرید یک کالا یا سرویس زمان زیادی را صرف ارزیابی قیمتهای موجود کنید و یا مسیر محل کار تا منزل را پیاده طی کنید که این مسئله درنهایت میتواند به ضرر شما باشد. البته باید بگوییم منظور ما صرف زمانی بیش از میزان عادی آن است و بیگدار به آب زدن هم کار عاقلانهای نیست.
درواقع هدف از پس انداز این است که بتوانیم برای سفر خانوادگیِ پیشرو پول ذخیره کنیم و یا قسمتهای مختلف خانه را بهبود ببخشیم. قرار نیست که صرفهجویی باعث شود که برای پس انداز زمان کمتری را همراه خانواده بگذرانیم با دائم ذهن درگیری داشته باشیم. به زبان ساده صرفهجویی فقط تا حدی مجاز است که زمان زیادی از ما نگیرد.
▪ فراموش کردن اولویتها
زمانی که به فکر پس انداز میافتید یکی از اولین راهکارهایی که ممکن است به ذهنتان خطور کند احتمالاً این خواهد بود که کمتر بیرون شام بخورید. باید بگوییم این گزینه بههیچوجه نباید اولین گزینۀ شما باشد و پیش از آن موارد زیادی همچون خرج ماهیانۀ تلفن همراه هستند که میتوانند هدف شما برای ذخیرۀ پول باشند. برای مثال بهتر است نگاهی به قیمتها و خدمات سرویسدهندههای دیگر موبایل نیز داشته باشید تا شاید به همین سادگی بتوانید مبلغی از این راه صرفهجویی کنید.
▪ راحت نبودن.
ممکن است عدهای در مسیر صرفهجویی از تمام لذتها و دلخوشیهای خود دست بکشند تا بتوانند سر ماه مبلغ بیشتری ذخیره کنند اما باید بگوییم این روش اگرچه ممکن است در کوتاهمدت جواب بدهد اما در دراز مدت میتواند آسیبهای بسیاری به شخص برساند. درواقع صرفهجویی کردن اصلاً به این معنا نیست که شما باید دور تجربهها و کارهایی که باعث لذتتان میشوند را خط بکشید. به زبان ساده صرفهجویی به این معنا است که به مخارج خود آگاه باشید تا بدینوسیله بتوانید تصمیمات مالیِ درستتری بگیرید. پس اگر شما هم دیدگاه اشتباهی به واژۀ صرفهجویی دارید بهتر است همین حالا در مورد آن تجدید نظر کنید.
▪ خرید فقط به علت حراج بودن
تقریباً برای همۀ ما اتفاق افتاده که کالایی را فقط به علت حراج بودن و قیمت خوب خریداری کردهایم درحالیکه نیاز چندانی در آن مقطع به آن نداشتهایم. بهجای آنکه در فروشگاهها بگردیم و در مقابل هر چیزی که برچسب حراج به آن خورد کنترل خود را از دست بدهیم بهتر است فهرستی از لوازمی که احتیاج داریم تهیه کنیم و منتظر آن باشیم که کالای موردنظر در حراج قرار بگیرد.
▪ آشپزی در منزل
آشپزی در منزل قطعاً بهصرفهتر خواهد بود اما اگر قصد دارید یک غذای عجیب و غریب بپزید پیشنهاد ما این است که این کار را به رستوران بسپارید و با خیال راحت غذای مورد علاقۀ خود را سفارش دهید. دلیل آن هم این است که ممکن است برای پختوپز یک غذای خاص احتیاج به مواد اولیهای داشته باشید که بعدها نیازتان نشود و در انتها مجبور باشید آنها را دور بریزید.
زمانی که برای خرید مواد اولیه به فروشگاه میروید سعی کنید تمام غذاهایی که با آن مواد اولیه درست میشوند را در ذهن داشته باشید تا بتوانید به خوبی ا تمامِ آنچه خریدهاید استفاده کنید. البته فروشگاههایی همچون Apron یا Sun Basket نیز وجود دارند که مواد اولیه را درست به میزان مورد نیاز شما ارائه میدهند، برای مثال اگر قصد دارید یک غذای آسیایی برای ۳ نفر درست کنید مواد اولیه را درست به میزان مورد نیاز خرید خواهید کرد.
▪ چسبیدن.
همۀ ما ممکن است وسایلی داشته باشیم که در حال حاضر به آنها احتیاجی نداریم اما خیال اینکه ممکن است روزی به دردمان بخورد باعث شده آنها را در انباری روی هم تلنبار کنیم. بهتر است یک بار دیگر به لوازم اضافۀ خود نگاهی بیندازیم و ببینیم آخرین باری که به آنها احتیاج پیدا کردهایم چه زمانی بوده است، مطمئناً به مواردی برخواهیم خورد که برای مدت طولانی به کارمان نیامدهاند و بعید به نظر میرسد که حالا حالاها هم به دردمان بخورد. توصیه این است که از دست وسایل اینچنینی خلاص شویم تا مجبور نباشیم هزینههای پنهانِ نگهداری آنها را بپردازیم.
▪ جوگیر شدن.
سایتهای خرید گروهی (همچون نتبرگ، تخفیفان، آفچی و … در ایران) اگرچه میتوانند عوامل مهمی در صرفهجویی شما باشند، همزمان میتوانند آفت بزرگی نیز در این راه باشند. کسانی که از این سایتها خرید میکنند حتماً برایشان پیش آمده که خریدی کردهاند و نتوانستهاند در مهلت مقرر از آن استفاده کنند. بنابراین بهتر است قبل از هر خریدی برای استفاده از آن سرویس پیش از پایان مهلت، خوب برنامهریزی کنید تا پولتان هدر نرود.
▪ در نظر نگرفتن سلامتی
هرچند که دور ریختن غذا اصلاً کار عاقلانهای به نظر نمیرسد اما مواقعی پیش میآید که این کار بهترین کار ممکن است. درواقع ممکن است غذایی در منزل داشته باشید که مشکوک به خراب بودن باشد، در این موارد بهتر است که بدون درنگ آن مواد غذایی را دور بریزید چرا که امکان دارد با مصرف آن مسموم شوید و هزینههای به مراتب بیشتری را متحمل شوید.
▪ اعتیاد به کارتهای اعتباری.
در مواردی ممکن است وسوسۀ سرویسهایی شوید که یک تأمینکنندۀ کارتهای اعتباری در اختیارتان قرار میدهد، برای مثال قرعهکشی و یا بازگشت درصدی از پول پس از خرید از جملۀ این موارد هستند. بهتر است پیش از تهیۀ این کارتها از هزینۀ دراز مدت آنها به خوبی اطلاعات کسب کنید و با آگاهی بیشتری اقدام به تهیۀ آنها کنید.
▪ منزوی شدن
هزینۀ فعالیتهای اجتماعی را میتوان یکی از اصلیترین مخارج ماهانه برشمرد. یکی دیگر از اشتباهاتی که برخی مرتکب میشوند این است که در راستای صرفهجویی خود را از شرکت در این موارد محروم میکنند و درواقع از خود فردی منزوی و غیر اجتماعی میسازند. درست است که به این روش هم پول ذخیره خواهد شد اما بهتر است که هرازگاهی هم استثنا قائل شوید و برای مثال در کنسرت خوانندۀ مورد علاقۀ خود شرکت کنید.
▪ هراس از ولخرجی
درست همانند مورد قبلی که ذکر کردیم، گاهی بد نیست که در موارد دیگری هم ولخرجی کرد. برای مثال شما میتوانید به عنوان پاداش یک تجربۀ جدید را به خود اهدا کنید، به این صورت که اگر در تمام طول هفته قهوهتان را خودتان در منزل درست کردهاید منطقی خواهد بود اگر صبح روز جمعه سری به استارباکس بزنید و خودتان را مهمان کنید.
▪ DIY همیشه هم جواب نمیدهد
DYI مخفف عبارت Do It Yourself است و به راهکارهایی اشاره میکند که این روزها در فضای مجازی به وفور یافت میشود و شما را ترغیب میکند تا کارهایی که عادت داشتید به متخصصان بسپارید را خودتان با سادهترین وسایل انجام دهید. مسئله این است که گاهی ممکن است استفاده از این روش بیشتر از آنکه سودمند باشد به ضررتان تمام شود.
برای مثال، تعویض کردن روغن ماشینتان در منزل ممکن است پیشنهاد خوبی به نظر بیاید اما ممکن است خرید جداگانۀ روغن و فیلترها برایتان گرانتر تمام شود و بدتر از آن، اگر برای اولین بار است که این کار را انجام میدهید ممکن است یک اشتباه کوچک باعث شود که به خودرو یا خودتان آسیب برسانید که این مورد هم در نتیجه منجر به ایجاد هزینههای اضافی خواهد شد.
▪ کنسل کردن اشتراک تلویزیونهای پولی یا Cord-Cutting
این مورد هم یک از آن مواردی است که ممکن است در راه صرفهجویی بسیار هوس برانگیز به نظر برسد اما بهتر است پیش از گرفتن این تصمیم به خوبی شرایط را بررسی کنید. چرا که اگر شما طرفدار مسابقات ورزشی و یا سریالهای جذابی همچون Game of Thrones باشید ممکن است با قطع کردن اشتراک خود مجبور باشید برنامههای مورد علاقهتان را از طریق اینترنت مشاهده کنید که این مسئله میتواند به راحتی هزینههای سنگین تری را متوجه جیبِ مبارکتان کند. این روش تنها برای کسانی مفید خواهد بود که همچون نویسنده ممکن است چند ماه یکبار گذرشان به پای تلوزیون بیافتد.
▪ در نظر نگرفتن بازنشستگی
دورنگری و در نظر گرفتن دوران بازنشستگی هیچوقت ایدۀ بدی نبوده است. درواقع برنامهریزی نداشتن برای این دوره ایدۀ بسیار بدی است. بهتر است که یک دورنما از دوران بازنشستگی خود داشته باشید و با یک جمع و تقسیم ساده دربیاورید که ماهانه چه میزان باید پس انداز داشته باشید تا هنگام بازنشستگی در رفاه کامل باشید.
▪ سرمایهگذاری نادرست
بهتر است پیش از آنکه تصمیم به سرمایهگذاری در بورس یا بانک داشته باشید یا قصد خرید اوراق مشارکت را در سر داشته باشید با یک متخصص یا مشاور امر به خوبی مشورت کنید تا قادر باشید بهترین گزینه را با توجه به شرایط و مقدار پولی که دارید انتخاب کرده باشید.
▪ حمل نکردن اسکناس
حمل کردن کارتاعتباری بهجای اسکناس با وجود تمام خوبیهایی که دارد میتواند به ضرر شما هم تمام شود. درواقع عدهای معتقدند اگر پول نقد در جیبتان باشد راحتتر وسوسه خواهید شد که آن را خرج کنید اما مسئله این است که برای مثال اگر ۴۵ دلار در جیب خود پول نقد داشته باشید در بدترین حالت تنها همان ۴۵ دلار را خرج کردهاید. اما همراه داشتن کارت بانکی نوعی اعتماد به نفس پنهان به شما میدهد که ممکن است باعث شود دست به خرید چیزهایی بزنید که چندان هم ضروری نیستند.
▪ منتظر ماندن تا آخر ماه
یکی دیگر از اشتباهات رایج این است که افرا صبر میکنند تا آخر ماه بشود و پس انداز کنند درحالیکه بهتر است در ابتدای هر ماه درست زمانی که حقوق یا دستمزد خود را دریافت کردید مبلغی را به عنوان پس انداز کنار بگذارید. درواقع دنیا پر است از کسانی که تصمیم گرفتهاند این ماه کمتر خرج کنند که تا آخر ماه مبلغی پس انداز کنند، اما موفق نشدهاند یا موفقیتشان چندان رضایتبخش نبوده است.
▪ خرید جنسهای ارزان
شاید شما هم از آن دسته باشید که فکر کنید یکی از بهترین راهها برای پس انداز کردن خرید جنسهای ارزانقیمت است اما هیچوقت فراموش نکنید که هرچقدر پول بدهید همانقدر آش نصیبتان خواهد شد. برای مثال ممکن است بتوانید کفشی را با نصف قیمت نرمال آن پیدا کنید اما مطمئن باشید آن کفش مدت درازی برایتان کار نخواهد کرد. بنابراین بهتر است برای خرید بعضی از کالاها خساست به خرج ندهید و مطمئن باشید که گاهی خرید یک جنس گرانقیمت اگرچه در کوتاهمدت ممکن است برایتان سنگین تمام شود، اما در دراز مدت قطعاً به نفعتان خواهد بود.
▪ خرید فلهای
خرید کردن به صورت فلهای یا عمده در موارد زیادی به نفع اقتصاد شما خواهد بود. برای مثال خرید مسواک یا دستمال توالت به صورت عمدهای میتواند با سود خوبی همراه باشد اما مسئله در مورد مواد غذایی کاملاً متفاوت است. در این مورد همینقدر کافی است که بدانید هر خانوادۀ آمریکایی سالیانه بین ۱۳۶۵ تا ۲۲۷۵ دلار را صرف مواد غذایی دورریز میکند که رقم بسیار قابلتوجهی است.
▪ اتصال حساب جاری و پس انداز
در گذشتههای نه چندان دور هر شخصی تنها یک حساب بانکی داشت اما در حال حاضر گزینههای زیادی با خدمات متفاوت در دسترس افراد هستند. دو مورد از پرکاربردترین آنها حساب جاری و حساب پس انداز هستند. توصیۀ ما این است که این دو حساب را به هم متصل نکنید تا هنگام مشاهدۀ یک کالای پر زرق و برق سریع وسوسه نشوید و تمام رشتهها خود را پنبه نکنید.
▪ انتظار بیجا
همانطور که قبلتر نیز گفتیم پروسۀ صرفهجویی و پس انداز یک پروسۀ زمانبر است و غلط است که انتظار داشته باشیم یک ماهه بتوانیم یک سوم درآمد خود را پس انداز کنیم. درواقع بهتر است که در این مسیر عجله نداشته باشید و هر ماه یک یا دو مورد از هزینههای اضافی خود را کسر کنید.
▪ فقط به صرفهجویی فکر نکنید
در کنار توجه به روشهای صرفهجویی همواره لازم است دید خود را باز نگه داریم تا با آگاهی بتوانیم درآمد ماهیانه را نیز با افزایش روبرو کنیم. درواقع افزایش درآمد نیز یکی دیگر از روشهای پس انداز محسوب میشود پس بهتر است که همۀ حواسمان را صرف کمتر خرج کردن نکنیم.
▪ توجه نکردن به تفریح
بسیاری از کارشناسان اقتصاد خانواده توصیه میکنند که پس انداز خود را برای نیازهایی همچون خودروی جدید، موارد اورژانسیِ سلامتی و یا تحصیلات دانشگاهی ذخیره کنید اما مسئله این است که اگر تنها با توجه به این اهداف پس انداز کنید ممکن است این پروسه برایتان خستهکننده شود و پس از مدتی کاملاً بیخیال آن شوید. پس بهتر است مقداری از پس انداز خود را نیز برای جنبههای تفریحی زندگی همچون رفتن به سفر رؤیاییتان و یا خرید یک تلوزیون بزرگتر اختصاص بدهید.