گیاه بارهنگ معمولا به صورت علف هرز در مکان های مرطوب مانند حاشیه ی جوی های آب ، مزارع ، باغ ها و باغچه ها و فضای سبز شهری و خانگی میروید به راحتی در دسترس انسان قرار دارد .
بارهنگ یا بارتنگ نام گیاهی علفی چند ساله بدون ساقه و به ارتفاع ۱۰ تا ۷۰ سانتی متر با برگهای پهن ودمبرگ های بلند که دارای خواص بسیاری است.
پهنک برگ گیاه بارهنگ شبیه زبان گوسفند است ،۳ تا ۷ رگبرگ طولی مشخص دارد و گل آذین آن به صورت خوشه ای باریک و کشیده است.
این گل آذیندر هنگام رسیدن دارای بذرهای فراوان و انبوهی است تخم بارهنگ دانه های ریز قهوه ای تیره متمایل به سیاه است و چنانچه در آب قرار گیرد لایه روی آن با ایجاد لعاب تورم را سبب می شود.
آنچه در منابع مختلف ذخیره شده است بارهنگ دارای خواص و کاربردهای بسیاری است گیاه بارهنگ طبع سرد و خشک دارد و همه بخش های آن شامل برگ ریشه و دانه آن مصارف دارویی دارد اما برای آن بیشتر به صورت استعمال خارجی و تخم بارهنگ را به صورت مصارف داخلی استفاده میکنند
بارهنگ اثر قابض و نرم کنندگی دارد و به عنوان تب بر، تصفیه کننده خون ، آرام کننده و رافع تحریکات تنفسی و ادراری مطرح است همچنین بارهنگ در رفع ناراحتی های از اسهال های ساده و صفراوی خونریزی های دستگاه گوارش و ورم مخاط دهان ، درد دندان و درد گوش موثر است.
برگ های تازه بارهنگ خواص ضدباکتری قوی دارد به همین جهت برای التیام زخم و جراحت ها و سطوح ملتهب و آزرده ی بدن مورد استفاده قرار میگیرند.
مالیدن له شده برگ تازه و تمیز بارهنگ برای زخمهای ضمن اینکه آنها را از چرکی شدن محافظت میکنند باعث التیام آنها نیز می شود همچنین کاربردی برای زخمهای کهنه و چرکی شدید نیز بر باز شدن سر زخم و خروج چرک و در نهایت بهبود زخم می شود برای قطع خونریزی و درد ناخن ناراحتی های پوستی و جوش های صورت و فروکش کردن ورم صورت ناشی از آبسه دندان توصیه شده است پانسمان زخم ها با پخته برگ تازه بارهنگ به بهبود آنها اثر تحریک کنندگی دارد.
مصرف بارهنگ در زمان بارداری
مصرف بارهنگ در زمان حاملگی و شیردهی توصیه نمی شود روغن دانه که شباهتی به روغن خردل دارد باعث تحریک شده و با حالت خیلی ایجاد میکنند ممکن است برای مادر و جنین ایجاد خطر کنند در هنگام مصرف بارهنگ باید مایعات به مقدار زیاد نوشید تا موسیلاژ روی سطح دانه ها ،به خوبی بتوانند آب جذب کنند و متورم شوند و ازمتراکم شدن در معده و روده جلوگیری شود.
خواص بارهنگ در زنان برای درمان کم کاری کلیه ها در دوران یائسگی پیدا می شود می توان از آن استفاده کرد ۲۵ بارهنگ برگ ، ۱۵ گرم جین سینگ و ۵۰ گرم نبات را خوب سائیده و روزی یک قاشق مرباخوری میل می شود .
جوشانده برگ بارهنگ
جوشانده برگ بارهنگ همراه با گل های اکلیل الملک و گل گندم به صورت مایع شستشوی چشم در رفع ورم ملتحمه بسیار موثر است برای تهیه این محلول برگ بارهنگ را به همراه مقدار کمی از دو گل یاد شده در ۱۵۰ گرم آب جوش میکنند .
برای درمان بیماری های ریوی و تمیز و شسته شده با پارچه های تمیز میکنند تا خور شود سپس آن را خوب میکنند و شیره آن را می گیرند و هم به آن اضافه کرده و به مدت ۲۰ دقیقه میکنند مصرف این دم کرده برای بیماریهای ریوی بسیار مفید است مخلوط درصد بودجه برگ بارهنگ با وازلین پمادی به دست می آید که مالیدن آن روی زخم های چرکی و دردناک و بهبود آنها می شود و به سرعت را می خشکاند برگ های تازه و خردشده بارهنگ برای فرونشاندن برنامه ها نقاط ضرب دیده و کوفتگی ها و التیام زخمهای عفونی سوختگی های ناشی از آتش جای نیش حشرات مفید است .
خواص چای بارهنگ
خواص چای بارهنگ :باکتری کش، درمان التهاب و عفونت های مجاری تنفسی و تنگی نفس التهاب ریوی خونی سرفه و گرفتگی صدا، درمان اسهال ،درمان التهابات چشمی درمان یرقان و بیماری های کبدی، درمان سرفه کودکان بهبود زخم و جراحت پوست و گزیدگی تصویر خون آرام کننده سیستم دستگاه گوارشی ان بیماری ها و التهاب مجاری ادرار درمان کم خونی درمان زخم های واریسی و برای درمان دردهای معده ترشی و سوزش مفید است.
همچنین چای بارهنگ برای گرفتگی عضلات بهبود و درمان زخم های عفونی و درمان ورم دهان افزایش ادرار بکار میرود.
یکی دیگر از کاربردهای مهم تخم بارهنگ استفاده آن در داروهای ترکیبی چهارتخم لعابی است، چها تخم لعابی یکی از داروهای ترکیبی متداول در طب سنتی بوده
که در اکثر خانه ها وجود دارد این دارو برطرف کننده سرفه های خشک سر درد آورد و خشکی و خارش گلو نرم کننده سینه و رفع کننده گرفتگی صدا و به طور کلی برای بهبود انواع سرفه ها و به خصوص سیاه سرفه مورد استفاده قرار می گیرد در تهیه این دارو از تخم بارهنگ قدومه به دانه و تخم مرو به جای آن تخم شربتی یا بالنگ و همراه با اندکیانزروت و صمغ عربی بهره می برند.
معمولا این مخلوط را در آب جوشیده ولرم خیس میکنند که باعث ایجاد ماده ژله مانند می شود که خوردن آن در وعده های منظم موجب از بین رفتن التهابات گلو و سرفه های شدید می شود این دارو اثرات مفیدتر از شربت اکسپکتورانتو دیفن هیدرامین و مانند آنها دارد.
خواص پودر بارهنگ
بر روی ۲ تا ۴ گرم برگ خرد یا پودر شده، یک لیوان آب سرد ریخته و تا حد جوشیدن، حرارت دهید و بعد از آن حرارت را خاموش کنید. سپس ۱۰ دقیقه صبر کرده و محصول را صاف و میل کنید.
فرآوردههای گیاهی برگ بارهنگ، بیشتر به صورت تی بگ حدود یک گرمی عرضه می شود و داروهای گیاهی تهیه شده از برگ، به صورت قطره یا شربت، به عنوان ضد سرفه و خلط آور در بازارهای جهان، در دسترس هستند.
