خواص مشترک شیرخشت و ترنجبین جهت درمان بیماری های خاص
ترنجبین صمغی است که بر شاخه و برگ گیاهی خاردار به نام ((خارشتر)) (ALKAGI) پیدا می شود. این شاخه ها و برگها را که دارای صمغند جمع آوری کرده و در آب شستشو می دهند، سپس آن آب را می جوشانند تا بخار شود و ترنجبین به صورت بلورهایی متبلور گردد. ترنجبین که یک مادۀ قندی طبیعی است علاوه بر خواص طبی و درمانی برای شیرین کردن داروها به کار می رود و به مراتب بهتر از قند می باشد.
شیرخشت صمغ درختی است که در بعضی نواحی زمین می روید، طول این درخت تا سه متر می رسد و از چوب آن عصا درست میکنند. بهترین نوع شیرخشت آن است که قطعات آن درشت، سفید، شیرین و خالص بوده و چون در دهان گذاشته شود، زود حل شده و دهان و زبان را شیرین و خنک کند. شیرینی خاصی است غیر از شیرینی شکر و عسل.
دستور مصرف شیرخشت:
پنج گرم از دارو را در یک استکان کوچک آب داغ حل کرده و میل نمایید.
دستور مصرف ترنجبین: برای کودکان بر حسب سن، یک قاشق مرباخوری تا غذا خوری از ترنجبین را در یک استکان آب جوش ریخته و به هم بزنید و میل نمایید، برای بزرگسالان ۷ الی ۱۰ مثقال ترنجبین را در یک لیوان آب جوش ریخته و میل کنید.
خواص مشترک شیرخشت و ترنجبین
۱- خاصیت ضد عفونی کننده دارند و میکروبها را از بین می برند.
۲- به مقدار کم ملین و به مقدار زیاد مسهل هستند ولی اسهال آنها با سایر مسهل ها فرق دارد. معده را پاک میکنند بدون آنکه ایجاد یبوست نمایند. ضمناً اخلاط سوخته و صفرا را نیز دفع میکنند.
۳- حرارت و تب بدن را از طریق افزایش ترشحات بدن کاهش می دهند. ۴- خوردن آب هندوانه و آب لیمو شیرین همراه شیرخشت و ترنجبین برای درمان زردی مفید است. ۵- مقوی کبد، معده، کلیه و روده ها هستند.
۶- چنانچه شیر جوشیده را با شیرخشت و ترنجبین مخلوط و شیرین کرده و آن را به صورت بمالید جهت طراوت گونه بسیار موثر است.
۷- به سبب داشتن املاح زیاد و کلسیم برای معالجه و پیشگیری نرمی استخوان اثری نیکو و مؤثر دارند. ۸- برای شیرین کردن داروها حتماً از این دو گیاه استفاده کنید. ۹- شیرینی این دو نه تنها برای دندان مضر نیست بلکه از کرم خوردگی و پوسیدگی دندانها جلوگیری میکند.
۱۰- برای رفع علائم ناشی از سرماخوردگی از قبیل سینه و درد سینه پهلو خصوصاً در فصل زمستان توصیه می شود صبحانه یک لیوان شیر که با ترنجبین شیرین شده باشد بنوشید.
۱۱- وجود قند در ترنجبین و شیرخشت برای مبتلایان به مرض قند مضر نمی باشد.
۱۲- اگر میخواهید اطفال شما رشد کامل نمایند تا می توانید شیرخشت و ترنجبین به آنها بدهید. مخصوصاً به اطفال شیرخوار به جای شربت قند، شربتی از این دو به آنها بدهید تا استخوانبندی آنها محکم شده و زود دندان در آورند.
۱۳- ترنجبین باعث لینت مزاج شده و جهت صفرا و رفع سرفه و استفراغ مفید می باشد. به عنوان ملین و مسهل نیز می توان از آن بخصوص برای بچه ها و افراد مسن استفاده نمود.
۱۴- همچنین حرارت درونی، خارش بدن، ناراحتی های ادراری را بر طرف کرده و تب بُر نیز می باشد.
۱۵- شیرخشت مقوی کبد و امعاء و احشاء بوده و سرفه، تنگی نفس، برونشیت و خشونت حلق و شش را بر طرف میکند و چنانچه با ماءالشعیر خورده شود بهتر است.
۱۶- شیرخشت در افراد گرم مزاج که تب دارند خاصیت تب بری دارد. در تبهای عفونی مشکوک نیز به صورت مسهل مورد استفاده قرار می گیرد.
۱۷- برای درمان تبهای شدید و حرارتی نیز توصیه می شود هندوانه به همراه شیرخشت مصرف شود. ۱۸- همچنین شیرخشت برای بسیاری از امراضی که از حرارت و گرمی باشد، از قبیل حصبه و … سودمند است.
۱۹- در تبهای حاد، آبله مرغان، انواع حصبه و اسهال خونی، بواسیر و پیدا شدن خون در ادرار، از خوردن ترنجبین خودداری کرده و به جای آن شیرخشت میل نمایید.
