به جای مصرف شربت و قرص و کپسول می‌توانیم گیاهان دارویی مصرف کنیم؟ مثلا عسل و لیمو ضدسرفه است و زنجبیل دوای درد گلو؟ بد نیست بدانید در طب سنتی ترشحاتی که از مسیر بینی و چشم خارج می‌شود، زکام نامیده می‌شود و ترشحاتی که به حلق و مجاری تنفسی تحتانی ریخته می‌شود، نزله نام دارد.
به عبارت دیگر، سرماخوردگی به زکام معروف است اما در صورتی که ترشحات وارد دستگاه گوارش و تنفسی شود به نزله تبدیل خواهد شد که به دو گروه نزله گرم و نزله سرد تقسیم می‌شود.
به گفته حکمای طب سنتی در نزله گرم خلط رقیق وجود دارد و علائمی مثل ترشحات رقیق و آبکی بینی و حلق، سوزش، خارش و التهاب گلو و حلق، سرخی چشم‌ها و گرفتگی بینی مشاهده می‌شود، اما در نزله سرد خلط غلیظ (معمولا سفید تیره، زرد یا سبز رنگ است) در پشت حلق تجمع پیدا می‌کند و علائم شدیدتر است.
به‌دانه؛ ضدسرفه؟
به طور کلی اصل درمان در نزله‌های گرم و سرد قوام آوردن خلط و ترشحات و آماده کردن آنها برای دفع است. به عنوان مثال در نزله گرم استفاده موضعی از روغن‌های مرطوب کننده مانند بنفشه داخل بینی، استحمام گرم و مصرف ماءالشعیر سنتی و در نزله سرد پوشاندن سر و چکاندن روغن‌هایی مانند سیاه دانه، مرزنجوش، بابونه و شوید در بینی کمک‌کننده است. در این میان خیلی‌ها برای درمان سرفه سراغ به دانه می‌روند.
آیا چنین باوری جنبه علمی دارد؟ بله؛ بر اساس توصیه‌های طب سنتی، به دانه جهت کنترل سرفه‌های خشک توصیه می‌شود .یک قاشق غذاخوری به دانه را در یک لیوان آب گرم خیس کنید تا حالت ژله‌ای پیدا کند و هر دو ساعت یک قاشق غذاخوری از آن را بخورید یا درواقع دانه‌های به را در دهان نگه دارید، لعاب آن‌را قورت دهید و سپس دانه‌ها را بجوید.
آب نمک قرقره کنیم یا نه؟
حالا این سوال مطرح می‌شود که واقعا قرقره کردن آب نمک هم در بهبود گلودرد ناشی از سرماخوردگی تاثیر دارد؟ حکمای طب سنتی می‌گویند برای شست‌وشوی مجاری تنفسی و بهبود نسبی گلودرد باید روزی سه تا چهار مرتبه آب نمک قرقره کنید.
کافی است یک لیتر آب را با یک و نیم قاشق چایخوری نمک بجوشانید و بگذارید تا خنک شود اما نکته بسیار مهم این‌که نباید نمک داخل آب زیادتر از میزان گفته شده باشد، چرا که باعث افزایش تحریکات و بیشتر شدن سرفه خواهد شد.
همچنین می‌توانید پیش از خواب بینی تان را با این آب نمک طبیعی شست‌وشو دهید تا دچار گرفتگی بینی و به دنبال آن خشک شدن مجاری تنفسی و مشکلات مرتبط با آن نشوید. البته زنجبیل نیز از جمله گیاهان پرخاصیت است.
به عبارتی یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این گیاه کمک به درمان سرماخوردگی است. باید بدانید دمنوش زنجبیل خلط‌آور است و باعث بهبود سرفه می‌شود. برای تهیه این دمنوش باید یک قاشق پودر زنجبیل را در یک لیوان آبجوش حل کرده و بعد از اضافه کردن کمی عسل دو تا سه بار در روز آن را میل کنید.
اگر هم هنگام سرماخوردگی دچار گرفتگی بینی و تنگی نفس شدید، باید سراغ دمنوش نعناع بروید؛ دمنوشی که مثل چای معمولی دم می‌شود و به جای چای باید از نعنای طبیعی استفاده کنید حتی یکی از درمان‌های مفید، بخور اسطوخودوس است.
برای این کار دو تا سه مرتبه در روز پنج تا شش قطره روغن اسطوخودوس را داخل یک ظرف آب داغ بریزید و بخور آن را حدود ۱۵دقیقه استنشاق کنید.
سرماخوردگی پیشگیری دارد؟
جالب این‌که خیلی‌ها بر این باورند در طب سنتی هیچ روشی برای پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی وجود ندارد در حالی که متخصصان طب سنتی می‌گویند اگر می‌خواهید در فصل زمستان کمتر سرما بخورید هر روز صبح یک قاشق عسل طبیعی با موم بخورید.
با این اقدام دچار زکام نخواهید شد و در صورت ابتلا نیز علائم بسیار خفیف یا نزله گرم خواهد بود. مصرف روزانه یک فنجان چای پونه یا چای بابونه نیز مانع بروز نزله سرد می‌شود. در مورد عسل و لیمو و درمان سرماخوردگی هم این توضیح کافی است که ترکیب یک استکان آب جوش و یک قاشق عسل و چند قطره لیموی تازه، گلودرد را تسکین می‌دهد و از تعداد سرفه‌ها می‌کاهد.
