این موضوع کاملا به خود شما بستگی دارد چون بعضی از بچه‌ها از بودن در آب لذت می‌برند. بنابراین اگر کوچولوی شما هم جزو همین دسته است می‌توانید با یک حمام آب گرم لحظات شادی را برایش مهیا کنید و البته او را حسابی‌تر و تمیز بیرون بفرستید. فراموش نکنید که شما مجبور نیستید هر روز فرزند خود را حمام کنید. اگر فرزند شما نوزاد است یا اینکه تازه راه افتاده هفته‌ای یک تا دوبار حمام برایش کافی است تا همیشه تمیز بماند. در ضمن به این نکته هم دقت کنید که حمام کردن بیش از حد بچه‌ها ممکن است باعث شود پوست لطیف آن‌ها را خشک کند. بنابراین درباره حمام کردن بچه‌ها وسواس به خرج ندهید.
نکته حائز اهمیت اما شستشوی صورت بچه‌ها در فاصله هر حمام است. شاید شما به طور روزانه صورت نوزاد خود را با آب بشویید اما اگر بنا به استفاده از صابون است بهتر است حمام به حمام از صابون برای شستن صورت بچه‌ها استفاده کنید. یادتان نرود که در روزهای ابتدایی تولد نوزاد بهتر است حین حمام کردن او یک نفر دیگر هم که اتفاقا تجربه بیشتری نسبت به شما دارد کنارتان باشد چون علاوه بر اینکه می‌تواند به شما کمک کند همچنین می‌تواند اگر چیزی را فراموش کرده‌اید برایتان بیاورد تا مجبور نشوید کودک خود را در حمام تنها بگذارید. در ضمن بغل کردن بچه‌ای که بدنش خیس است و روی دست‌های شما لیز می‌خورد چیزی است که فقط به تجربه احتیاج دارد. فراموش نکنید که یک حمام آب گرم می‌تواند بچه‌هایی را که زیادی گریه می‌کنند آرام کند و به طور کلی به بچه‌ها آرامش دهد. پس مطمئن شوید آبی که برای حمام نوزاد خود استفاده می‌کنید ۱۰۰ درصد گرم باشد.
کجا باید نوزاد خود را حمام کنید
وقتی بچه تازه به دنیا آمده و زیادی کوچک است حتما نباید او را داخل حمام عریض و طویل بشویید بلکه می‌توانید برای شستشوی او از سینک دستشویی یا حتی ظرفشویی استفاده کنید چون علاوه بر اینکه جمع و جور است سبب می‌شود شما هم تسلط بیشتری داشته باشید. اگر تصمیم گرفتید نوزادتان را در حمام بشویید حتما از یک صندلی برای نشستن خودتان استفاده کنید یا یک زیرانداز اسفنجی که مخصوص حمام است روی زمین پهن کنید و روی آن بنشینید تا حسابی بر اوضاع مسلط شوید.
چه موقع باید نوزاد خود را حمام کنید
برای حمام کردن نوزاد خود به خصوص وقتی که تازه به دنیا آمده وقتی را انتخاب کنید که مطمئن باشید هیچ چیزی باعث نمی‌شود شما از کار اصلی خود حتی برای دقایقی هر چند کوتاه باز بمانید، نه تلفنی، نه زنگ دری، نه تلویزیونی و نه هیچ چیز دیگری. شما باید زمانی را انتخاب کنید که بدانید می‌توانید تمام آن وقت را برای حمام نوزاد خود بگذارید. بهتر است این زمان مترادف باشد با وقتی که فرزند شما کاملا بیدار است و البته در فاصله بین دو وعده غذایی‌اش که گرسنه هم نباشد و حین حمام بابت خواب آلودگی یا گرسنگی نق نزند. در ضمن یادتان باشد که یک حمام گرم می‌تواند نوزاد شما را آرام و البته خواب آلود کند. بنابراین فکر بدی نیست اگر زمان حمام را شب هنگام انتخاب کنید البته وقتی که نوزاد خواب آلود نباشد و بعد از حمام او را سیر کنید تا یک خواب راحت را تجربه کند.
یک نکته بسیار مهم را حین حمام کردن بچه فراموش نکنید، آن هم اینکه اگر تلفن زنگ خورد یا کسی در خانه شما را زد که مجبور شدید جواب بدهید حتما نوزاد را داخل حوله بپیچید و او را همراه خود ببرید. هرگز نوزادتان را در حمام تنها نگذارید.
صابون و شامپوی بچه
بهتر است یک نکته را فراموش نکنید و آن هم اینکه هرگز برای شست‌وشوی پوست و موی فرزند خود به خصوص در دوران نوزادی از شامپو‌ها و صابون‌های مخصوص بزرگسالان استفاده نکنید چون صابون و شامپوی بزرگسالان خاصیت چربی‌زدایی دارند و از آنجا که چربی پوست و موی کودک بسیار کم است بنابراین استفاده از وسایل بهداشتی بزرگسالان برای آن‌ها قطعا سبب خشکی بیش از اندازه پوست و موی بچه‌ها می‌شود. وقتی قرار است بچه‌ها را حمام کنید حتما از محصولات بهداشتی مختص نوزادان استفاده کنید.
ساده‌ترین راهنمای خرید برای شما در یک موضوع خلاصه می‌شود آن هم اینکه برای تهیه شامپو و صابون بچه باید سراغ محصولاتی بروید که قلیایی آن‌ها نزدیک به ۷ باشد. قلیایی نزدیک به ۷ یعنی قلیایی خنثی که مناسب‌ترین گزینه برای بچه‌هاست. در ضمن شامپو و صابون‌هایی که با قلیایی ۷ در بازار موجود هستند معمولا چشم بچه‌ها را هم نمی‌سوزانند و از این نظر هم تضمینی برای یک حمام راحت و بی‌دردسر هستند. توصیه می‌شود برای همه بچه‌ها پیش از اینکه به سن بلوغ برسند از چنین شامپو و صابون‌هایی استفاده شود که در واقع به شامپو و صابون بچه مشهور هستند.
ترس از بدون لباس بودن!
تعداد زیادی از بچه‌ها به خصوص وقتی زیر یک سال هستند از بی‌لباس بودن و لباس درآوردن اذیت می‌شوند. در واقع آن‌ها از احساس هوای آزاد روی بدن خود اصلا خوششان نمی‌آید. در اصل بچه‌ها با لباس احساس امنیت می‌کنند و به همین دلیل اگر لباس را برای حمام از تن آن‌ها درآورید ممکن است این احساس را از دست بدهند و در نهایت از حمام کردن بیزار می‌شوند. اگر فرزند شما نوزاد کوچکی است می‌توانید یکی یکی لباس‌هایش را از تن او درآورید و بین درآوردن لباس فاصله بیندازید تا به یکباره احساس ناامنی نکند.
چطور به بهترین شکل ممکن نوزادتان را حمام کنید
روزهای اول حمام کردن نوزادتان دقیقا مشابه یک ریسک بزرگ است. شما باید نوزادتان را تر و تمیز کنید و در عین حال حواستان باشد تا چه چیزهایی را در دست نگه دارید و البته چطور مراقب نوزاد خود باشید. قبل از اینکه حمام را آغاز کنید بدانید که شما به این وسایل احتیاج دارید:
۱- یک کاسه آب گرم که بهتر است آب جوشیده‌ای باشد که از حالت داغی درآمده و گرم شده. کنار آب گرم باید آب ولرمی هم بری شستشوی صورت نوزاد خود کنار بگذارید چون شاید لازم باشد از ترکیب آب گرم و ولرم برای شستن صورت نوزاد خود استفاده کنید، به خصوص اگر او زیر دو ماه است. ۲- چند حوله تمیز کتانی ۳- لیف اسفنجی ۴- صابون بچه ۵-حداقل یک بسته دستمال کاغذی رول ۶- یک عدد دماسنج برای مطلع شدن از دمای آبی که قرار است نوزاد را با آن حمام کنید. ۷- لباس‌های تمیز و البته پوشک جدید چون قرار نیست شما نوزادتان را خیس از حمام بیرون ببرید بلکه لباس‌هایش را در همان حمام به او می‌پوشانید. ۸- یک پتوی گرم. می‌توانید پتو را از قبل روی شوفاژ بگذارید یا اینکه لا‌به‌لای آن کیسه آب جوش بگذارید تا پتو گرم شود. بعد از اینکه لباس‌ها را تن نوزاد خود کردید پتو را دور او بپیچانید تا مطمئن شوید سرما نمی‌خورد.
نکته‌ها
۱. قبل از اینکه حمام کردن نوزاد را آغاز کنید صورت اورا بشویید. اینکار را به وسط حمام موکول نکنید.
۲. آب را با دست و ناگهانی به صورت نوزاد خود نپاشید بلکه یک حوله کتانی را زیر آب گرم خیس کنید. البته اگر نوزادتان زیر ۲ ماه است حوله را زیر آب داغ خیس کنید و بعد خیلی آرام به صورت نوزاد خود بکشید.
۳. اگر آب بینی یا اشک چشم نوزادتان روی صورتش خشک شده باز هم با پاشیدن آب به صورت او سعی نکنید که آن‌ها را پاک کنید. از دستمال کاغذی رول شده دقیقا در چنین مواقعی می‌توانید استفاده کنید. دستمال را کمی خیس کنید و بعد روی صورت نوزاد بکشید تا این آلودگی‌ها از صورتش پاک شود.
۴. محلی که قرار است نوزادتان را در آن حمام کنید گرم نگه دارید. آب هم باید گرم باشد نه داغ. فراموش نکنید که دمای آب مناسب برای حمام کردن نوزادتان باید ۳۷ درجه سانتیگراد باشد. می‌توانید با کمک یک دماسنج از دمای آب مطمئن شوید.
۵. برای بچه‌هایی که تازه متولد شده‌اند تا نوزادان ۶ ماهه وان یا سینک را تا تقریبا ۱۳ سانتی‌متر از آب پر کنید. اگر حوصله اندازه‌گیری‌های دقیق را ندارید وان را تا جایی پر کنید که شانه‌های نوزادتان از آب بیرون بماند. برای بچه‌های بزرگ‌تر هرگز وان را در حالت نشسته آن‌ها تا بالا‌تر از کمرشان از آب پر نکنید.
۶. وقتی که می‌خواهید لباس‌های بچه‌ها را برای حمام دربیاورید آن‌ها را به داخل حمام بیاورید و بعد لباس‌های‌شان را از تن‌شان خارج کنید. پوشک او را هم در همان حمام دربیاورید و اگر کثیف کاری کرده بودید ابتدا او را تمیز کنید و بعد حمام را آغاز کنید.
۷. نوزاد را خیلی آرام داخل وان یا سینک قرار بدهید. با یک دست سر و گردن او را محافظت کنید و خیلی آرام داخل وان جایش بدهید. یادتان باشد که بچه‌ها معمولا از اینکه یکدفعه تمام بدن‌شان خیس شود اصلا خوششان نمی‌آید.
۸. می توانید به جای لیف از دست‌تان برای شستشوی بچه استفاده کنید. در اینصورت باید حتما ناخن‌هایتان را کوتاه نگه دارید.
۹. وقتی که حمام تمام شد نوزادتان را از داخل وان بردارید و مستقیم داخل حوله قرار بدهید. حتما او را تمام و کمال خشک کنید بعد لباس‌هایش را بپوشانید. اگر هم قرار است از لوسیون یا روغنی برای بدن او استفاده کنید باید حتما پوستش خشک باشد.
۱۰. برای اینکه از سرماخوردگی احتمالی سر بچه جلوگیری کرده باشید حتما سر او را در انتهای کار بشویید. یعنی وقتی که بدن او را شسته‌اید و دیگر کاری ندارید.
۱۱. لباس‌های تمیز را به نوزادتان بپوشانید و بعد او را داخل حوله‌ای که از قبل گرم کرده‌اید بپیچانید. او را با یک لبخند و البته بوسه گرم از حمام بدرقه کنید تا با اشتیاق بیشتری برای حمام بعدی شما را همراهی کند.
ترس از حمام کردن
اگر فرزند شما جزو آن دسته بچه‌هایی است که واقعا از حمام کردن وحشت دارد او را به زور مجبور به اینکار نکنید. حتی اگر لازم شد برای یکی دو روز دست نگه دارید و دوباره امتحان کنید. در این مواقع باید از آب کمی برای حمام کردن بچه استفاده کنید چون ترس اصلی او ترس از حمام است. به عنوان مثال می‌توانید بدن او را با لیف یا دست بشویید و بعد با یک اسفنج خیس تن او را پاک کنید تا خیلی اذیت نشود و کم کم آماده حمام کردن طبیعی شود. گاهی اوقات این ترس ادامه پیدا می‌کند و البته مشکل به طریق اول حل نمی‌شود. بنابراین سراغ راه‌حل دیگری بروید. در این راه‌حل جدید باید زمان حمام را با زمان بازی بچه یکی کنید. اگر این امکان برایتان وجود دارد برای حمام کردن بچه اصلا داخل حمام نروید. بلکه وان کوچک او یا ظرف پلاستیکی بزرگی را از آب پر کنید و در یک اتاق گرم بگذارید.
می‌توانید زیر ظرف کیسه پلاستیکی پهن کنید که آب به زمین نریزد. اسباب بازی‌های پلاستیکی فرزندتان را که روی آب شناور می‌مانند داخل ظرف بیندازید. لباس‌های بچه را دربیاورید و او را به بازی با اسباب بازی‌هایش تشویق کنید. به این ترتیب شما بچه را به آب نزدیک کرده‌اید و تا حدودی ترس او را برطرف کرده‌اید. باید این کار را اینقدر تکرار کنید تا ترس فرزند شما از آب و حمام کردن تمام و کمال برطرف شود. همینطور که بچه مشغول بازی است آرام آرام شستن او را آغاز کنید. در بچه‌های بزرگ‌تر می‌توانید از آن‌ها بخواهید که با شستن اسباب بازی‌هایشان، خودشان هم دقیقا همین کار را انجام بدهند. به این ترتیب با شما بیشتر همراه می‌شوند. وقتی که حمام کردن برای بچه به یک تفریح تبدیل شد آن وقت می‌توانید او را به داخل خود حمام ببرید چون تقریبا ترس و واهمه‌اش از حمام کردن از بین رفته است.
ترس از حمام‌های بزرگ!
قرار است فرزندتان را در حمام خانه که حمام بزرگی هم هست بشویید. این امکان وجود دارد که او هنوز چنین آمادگی نداشته باشد تا داخل همان وان بزرگی برود که شما می‌روید یا زیر همان دوشی قرار بگیرد که شما قرار می‌‌گیرید. بنابراین شاید لازم باشد شما همچنان آن ظرف پلاستیکی بزرگی که فرزندتان را در آن می‌شستید نگه دارید و این بار آن ظرف را داخل حمام ببرید و فعلا اجازه بدهید بچه به همان ترتیب سابق اما در فضای حمام خودش را تر و تمیز کند. به این ترتیب شما هم کوچولوی خود را حمام می‌کنید و هم او را با فضای حمام خانه آشنا کرده‌اید.
ترس از شستن سر
گاهی اوقات ممکن است بچه‌ها با حمام کردن مشکلی نداشته باشند و اتفاقا خیلی هم از آب بازی داخل حمام لذت ببرند اما در نهایت همین بچه‌ها می‌توانند از شستن سر متنفر باشند و نوبت به این قسمت از ماجرا که می‌رسد فریاد اعتراض‌شان به آسمان بلند شود.
در این مواقع باید به نکات ریزی دقت کنید. از جمله اینکه بعضی از بچه‌ها در هر سنی از اینکه آب به سر و صورت‌شان ریخته شود و داخل چشمهایشان برود متنفر هستند چه برسد به اینکه شامپو و صابون به چشم‌شان راه پیدا کند! بنابراین هیچوقت آب را از بالا و یک دفعه روی سر فرزند خود نریزید. هرگز برای شست‌وشوی سر آن‌ها از دوش‌هایی که آب را با فشار به سر و صورت‌شان می‌پاشند، استفاده نکنید. همچنین می‌توانید بچه را رو به پایین نگه دارید و بعد از اینکه سر او را با شامپو شستید آب را آرام آرام از پشت سرش بریزید. به این ترتیب آب از کنار گوش‌های او به پایین می‌ریزد و به چشم‌هایش راهی پیدا نمی‌کند. فراموش نکنید بچه‌های بزرگ‌تر بهتر می‌توانند با بستن چشمهایشان از آن‌ها محافظت کنند اما نوزادان معمولا اینکار را نمی‌کنند بنابراین وظیفه شماست که مراقب باشید تا فرزندتان از چنین چیزی اذیت نشود. می‌توانید همیشه یک حوله تمیز هم دم دست خود داشته باشید تا اگر اتفاقی شامپو یا آب به چشم کوچولویتان راه پیدا کرد سریع آن را پاک کنید.
