شربت پرومتازین عوارض جانبی موارد مصرف منع دارویی
▪موارد مصرف
پرومتازین برای درمان علامتی حساسیت‌هایی چون تب یونجه، کهیر، درمان فوری واکنش‌های آنافیلاکسی، درمان تهوع، سرگیجه، اختلالات لابیرنت، بیماری مسافرت و داروی بیهوشی مصرف می‌شود.
▪مکانیسم اثر
تصور می‌شود که این دارو به طور غیر مستقیم باعث کاهش تحریک سیستم مشبک تنه مغزی می‌گردد. همچنین از طریق رقابت با هیستامین برای اتصال به گیرنده H1 در سلول هدف، از واکنشهایی که تنها با واسطه هیستامین بروز می‌کند ، جلوگیری می‌نماید، ولی در صورت بروز آنها را از بین نمی‌برد.این دارو احتمالا با مهار گیرنده‌های شیمیایی در بصل‌النخاع (CTZ) اثر ضد استفراغ و ضد سرگیجه خود را اعمال می‌کند.
▪فارماکوکینتیک
پرومتازین به خوبی از راه خوراکی و از محل تزریق جذب می‌شود. متابولیسم آن کبدی است . شروع اثر این دارو از راه خوراکی ۶۰-۱۵ دقیقه و از راه تزریق عضلانی تقریبا ۲۰ دقیقه و از راه وریدی حدود ۵-۳ دقیقه بعد از مصرف می‌باشد. طول مدت اثر تسکین‌بخشی آن حدود ۸-۲ ساعت و طول مدت اثر ضد هیستامین آن ۱۲-۶ ساعت است. این دارو به آهستگی از راه کلیه و مدفوع و عمدتاً به صورت متابولیت‌های غیرفعال دفع می‌شود.
▪موارد منع مصرف
▪هشدارها
۱. احتمال بروز سرگیجه، تسکین، اغتشاش شعور و کمی فشارخون در بیماران مسن وجود دارد. همچنین علائم اکستراپیرامیدال بخصوص پارکینسون ، اختلال در نشستن، خوابیدن و درازکشیدن و دیسکینزی مداوم نیز در بیماران مسن بیشتر است، بخصوص اگر مقادیر مصرف زیاد باشند یا از شکل تزریقی دارو استفاده شود.
۲. این دارو درموارد زیر باید با احتیاط فراوان تجویز شود: انسداد مثانه، هیپروتروفی پروستات، احتباس ادرار، کوما، گلوکوم با زاویه بسته و یرقان.
۳. این دارو ترجیحاً باید از طریق تزریق عضلانی عمیق مصرف شود. در صورت تزریق وریدی، غلظت دارو باید کمتر از mg/ml25 بوده و سرعت تزریق نباید از mg /min25 تجاوز نماید.
▪عوارض جانبی
خواب آلودگی، هیجان، عصبانیت، بی‌قراری، از دست دادن مهارت در انجام کار یا بی‌ثباتی، حرکات پرشی عضلات سر وصورت، رعشه و تکات دادن دست‌ها، تاری دید، کاهش هوشیاری به ویژه در کودکان، خشکی دهان، کمی فشارخون و حساسیت به نور از عوارض جانبی دارو هستند.
▪تداخل دارویی
مصرف همزمان پرومتازین با داروهای مضعف CNS، داروهای مهار کننده مونوآمینواکسیداز و ضد افسردگی‌های سه‌حلقه‌ای ممکن است موجب تشدید آثار مضعف CNS این داروها با پرومتازین گردد. مصرف همزمان با داروهایی که باعث ایجاد واکنش‌های اکستراپیرامیدال می‌شوند ممکن است شدت و دفعات بروز واکنش‌های اکستراپیرامیدال را افزایش دهد. مصرف همزمان لوودوپا با پرومتازوین ممکن است اثرات لوودوپا را به علت مسدود شدن گیرنده‌های دوپامین در مغز مهار کند. اثر برگیرنده آلفا آدرنرژیک اپی‌نفرین درصورت مصرف همزمان با پرومتازین ممکن است مهار شود. .مصرف همزمان بروموکریپتین با پرومتازین ممکن است موجب افزایش غلظت سرمی پرولاکتین شود. و با اثر بروموکریپتین تداخل کند. مصرف همزمان پرومتازین با داروهای ضد تیروئید ممکن است خطر بروز آگرانولوسیتوز را افزایش دهد.
▪نکات قابل توصیه
۱. برای به حداقل رسانیدن تحریک گوارشی، شکل خوراکی این دارو همراه با غذا ، آب یا شیر مصرف شود.
۲. در صورت مصرف دارو برای پیشگیری از بیماری مسافرت باید حداقل ۳۰ دقیقه یا ترجیحاً ۲-۱ ساعت قبل از مسافرت مصرف شود.
۳. احتمال بروز خشکی دهان با مصرف این دارو وجود دارد.
۴. درمان با پرومتازین باید ۲-۱ هفته قبل از زایمان قطع شود تا از بروز یرقان و علائم اکستراپپرامیدال در نوزاد جلوگیری شود.
۵. این دارو نباید بیش از مقدار تجویز شده مصرف شود.
۶. در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف دارو، به محض به یاد آوردن، آن نوبت باید مصرف شود. ولی اگر تقریباً زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده باشد، از مصرف نوبت فراموش شده باید خودداری نموده و مقدار مصرف بعدی نیز نباید دو برابر گردد.
از مصرف فرآورده حاوی الکل و سایر داروهای مضعف CNS با این دارو باید خودداری گردد.
▪مقدار مصرف
خوراکی:
بزرگسالان: ۲۵ میلی‌گرم در موقع خواب و در صورت نیاز تا ۲۵ میلی‌گرم ۲ بار در روز و یا ۲۰-۱۰ میلی‌گرم ۳-۲ بار در روز مصرف می‌شود.
کودکان: در کودکان ۵-۲ ساله ، ۱۵-۵ میلی‌گرم در روز و در ۲-۱ ساله مقدار منقسم و در کودکان ۱۰-۵ ساله، ۲۵-۱۰ میلی گرم در روز ودر ۲-۱ مقدار منقسم مصرف می‌شود.
تزریقی:
بزرگسالان: ۵۰-۲۵ میلی‌گرم و حداکثر تا ۱۰۰ میلی‌گرم، از طریق تزریق عمیق داخل عضلانی مصرف می‌شود. در موارد اورژانسی ۵۰-۲۵ میلی‌گرم و حداکثر ۱۰۰ میلی‌گرم تزریق آهسته وریدی می‌شود.
کودکان: در کودکان ۱۰-۵ ساله۵/۱۲-۲۵/۶ میلی‌گرم تزریق عضلانی عمیق می‌شود.
▪اشکال دارویی
Coated Tablet:25mg
Syrup: 113mg/100ml(as HCI)
Injection: 25mg /1 ml
