این نوع خستگی دلایل متعددی از قبیل افسردگی، بیماری‌های عفونی، بیماری‌های قلبی، غذای ناکافی، کم کاری تیروئید، حساسیت غذایی و از همه مهمتر فقر مولکول آهن در خون دارد.
کمبود آهن و اسیدفولیک شایع‌ترین نوع کم‌خونی است، فقر آهن در خون سبب کاهش و کوچک شدن گلبول‌های قرمز می‌شود در نتیجه عمل تبادلات اکسیژن و دی اکسید کربن به خوبی صورت نمی‌گیرد و سلول‌ها با وجود کمبود اکسیژن نمی‌توانند سوخت و ساز مواد قندی را به خوبی انجام دهند و این حالت برای فرد ضعف و بی‌حالی را در پی دارد.
وقتی بدن به علت نخوردن غذا، اختلال در جذب غذا یا حجم بالای فعالیت نامتناسب با میزان انرژی مصرفی دچار افت انرژی شود خستگی مفرط بروز پیدا خواهد کرد.
مقدار قند موجود در بدن به شکل گلیکوژن بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ گرم در خون است که تنها می‌تواند انرژی نصف روز یک فرد بالغ را تامین کند بنابراین انرژی اصلی مورد نیاز انسان از طریق سوختن چربی‌ها تامین می‌شود.
دلیل خستگی مفرط در بیماران عفونی را کمبود قند خون : در این نوع بیماری‌ها معمولا افراد از مواد قندی کمتری استفاده می‌کنند و به همین دلیل بدن برای تامین انرژی مورد نیاز باید از چربی‌ها استفاده کند که در این شرایط با سوخت ناقص چربی‌ها به دلیل کمبود قند خون موادی مثل اسیدلاکتیک در بدن ترشح می‌شود که خستگی عضلات را در پی دارد. بنابراین کبد، این اسید را در زمان استراحت فرد از جریان خون حذف می‌کند و مشکل برطرف می‌شود.
از دیگر علل خستگی مفرط را تنگ بودن مجرای عروقی: در این صورت اکسیژن، مواد قندی و جریان خون رسانی با سرعت مناسب در بدن انجام نمی‌شود و انرژی به مقدار کافی به بافت‌ها و عضلات بدن نمی‌رسد که در این حالت فرد احساس خستگی مفرط می‌کند. البته کم خوابی هم در تشدید این موضوع بی‌اثر نیست.
عدم وجود ویتامین‌ها، املاح و مواد معدنی به میزان کافی در بدن موجب برهم خوردن تبادلات بیوشیمیایی و روابط بین دستگاه‌ها می‌شود که موجب افت انرژی و در نتیجه بروز احساس خستگی می‌شود.
کم خونی از دیگر علل احساس خستگی مفرط و کمبود آهن و اسیدفولیک شایع‌ترین نوع کم خونی است: فقر آهن در خون سبب کاهش و کوچک شدن گلبول‌های قرمز می‌شود در نتیجه عمل تبادلات اکسیژن و دی اکسید کربن به خوبی صورت نمی‌گیرد و سلول‌ها با وجود کمبود اکسیژن نمی‌توانند سوخت و ساز مواد قندی را به خوبی انجام دهند و این حالت برای فرد ضعف و بی‌حالی را در پی دارد.
میزان استاندارد آهن و قند خون بین ۹۰ تا ۱۰۰ میلی گرم در خون است، جذب آهن از طریق مصرف جگر، گوشت قرمز به ویژه گوشت گوساله، تخم کدو، کشمش و خرما صورت می‌گیرد البته فعالیت بدنی زمینه جذب آهن را افزایش می‌دهد و در صورت تامین نشدن آهن مورد نیاز بدن از این طریق می‌توان زیر نظر پزشک از مکمل‌های دارویی و قرص آهن استفاده کرد.
علاوه بر زمینه ژنتیکی نوعی پروتیین در خون وجود دارد که وظیفه آن انتقال مولکول آهن از نقطه‌ای به نقطه دیگر است که اگر وظیفه خود را به درستی انجام ندهد مشکل کمبود آهن به وجود می‌آید.
البته نوعی پروتیین در بدن برای جا به جایی نیاز به جذب مولکول آهن دارد که اگر مولکول جذب شده را رها نکند این بار فقر آهن در بدن به شکل دیگری به وجود می‌آید ولی همیشه یک مقدار آهن در کبد به صورت ذخیره شده وجود دارد.
درمان خستگی مفرط
برای درمان این مشکل ابتدا نیاز به یک تشخیص صحیح است که خستگی مفرط از کدام دلیل و یا حاصل کم کاری کدام عضو بدن است تا بتوان از مراحل بعدی درمان با سرعت بیشتر و هزینه‌های کمتر عبور کرد.
ورزش باعث بالا رفتن سرعت گردش خون و در نتیجه رسیدن مواد قندی بیشتری به عضلات و همچنین موجب دفع مواد زاید و چربی‌های اضافی از بدن می‌شود و در درمان این بیماری نقش موثری دارد.
استفاده روزانه ۸ لیوان آب در کنار استراحت به میزان کافی به صورت خواب موجب ترمیم بدن می‌شود و در کنار اینها استفاده از ۳ نوع میوه جذب مواد معدنی و املاح مورد نیاز بدن را تامین می‌کند.
