از گذشته های دور در ایران همراه چلوکباب و برخی از غذاها، سماق استفاده می شده است. از آنجا که گوشت مورد استفاده برای طبخ کباب چرب است، سماق موحب کاهش کلسترول و جذب چربی موجود در آن می شود. همچنین سماق آلودگی موجود در گوشت را از بین می برد و از طرفی خاصیتی قابض دارد؛ یعنی اگر التهابات یا زخم هایی در مسیر لوله گوارش باشد تا حدودی موجب بهبود آنها شده و محافظ خوبی برای کبد است.
سماق، به عنوان چاشنی برای بسیاری از غذاها به کار میرود و دارای خواص دارویی فراوانی، از جمله رفع درد دندان، تقویت لثه، برطرف نمودن تب، نقرس و رماتیسم است.
سماق، یکی از اقلام چیدنی بر سر سفره هفت سین است که نماد رنگ (طلوع خورشید) و مزه زندگی است.
سماق، درختچهای است به ارتفاع ۴- ۳ متر که شاخههای جوان و دمبرگهای آن را موهای ریزی پوشانده است. گلهای آن، حنایی رنگ است و در حدود ۱۰ سانتیمتر طول دارد و دارای میوههای خوشهای شکل به رنگ قرمز و قهوهای است که ابتدا طعم آن گس بوده و پس از رسیدن ترش میشوند.
نام علمی سماق Rhus coriaria است که در قدیم به آن “سماک” نیز میگفتند. در حقیقت فارسی آن سماک و عربی آن سماق است.
میوهی سماق پس از کوبیدن به عنوان چاشنی، همرا با غذاهایی مانند کباب استفاده میشود.
خواص دارویی سماق:
• برای بیماران دیابتی مفید است، زیرا یکی از عوامل به وجود آمدن عوارض مختلف در دیابتیها، ترکیب گلوکز با پروتئینهای حیاتی بدن است که به تغییر ساختار شیمیایی و عملکرد این پروتئینها میانجامد و مطالعات نشان میدهد که سماق تا ۸۱ درصد از بروز این فرآیند پیشگیری میکند.
• دارای طبیعت سرد و خشک است.
• برای درد دندان مفید است.
• تحریک کننده اشتها است.
• باعث تقویت لثه میشود.
• به دلیل داشتن تانن فراوان، قابض و پاک کننده معده است.
• برای دستگاه گوارش خاصیت آنتی بیوتیکی دارد.
• ادرارآور است.
• برطرف کننده تب است.
• برطرف کننده نقرس و رماتیسم است.
• خون را تصفیه میکند و مواد زائد خون مانند اوره را دفع میکند.
• در قدیم، برگ درخت سماق را دم کرده و برای سیاه کردن مو از آن استفاده میکردند.
• چای سماق برای کاهش تعریق به کار میرود.
• غرغره دم کرده سماق برای ورم گلو و دهان مفید است.