چگونه پولیپ‌ها ایجاد می‌شوند؟
علت ایجاد پولیپ‌های بینی هنوز دقیقا معلوم نیست ولی وجود عواملی همچون آلرژی، گرد و غبار، دود سیگار، باکتری‌ها و برخی ویروس‌ها در ایجاد آن بی‌تاثیر نیستند. این محرک‌ها باعث التهاب در مخاط تنفسی بینی و سینوس‌ها و نهایتا باعث ایجاد پولیپ می‌شوند.
پولیپ‌های بینی غدد کوچک شبیه به دانه انگور بوده که از رشد بیش از اندازه ولی خوش‌خیم مخاط پوشاننده بینی و سینوس‌های اطراف آن به وجود می‌آیند. پولیپ‌های کوچک ممکن است هیچ گونه مشکلی به وجود نیاورند و کسی متوجه آنها نشود ولی انواع بزرگ‌تر آن می‌توانند با بستن راه بینی و یا سینوس‌ها مسایلی مانند انسداد یا تنگی راه تنفس بینی، از دست رفتن حس بویایی و یا سینوزیت‌های مکرر ایجاد نمایند. گرچه پولیپ در هر فردی ممکن است دیده شود ولی معمولا در افراد مبتلا به آسم، آلرژی، سینوزیت مزمن و یا در برخی بیماری‌های دیگر بیشتر دیده می‌شود. درمان‌های دارویی ممکن است اندازه آنها را کوچک نماید ولی در اغلب اوقات جراحی برای برداشتن آنها لازم است. پولیپ‌ها ی بینی علی‌رغم درمان‌های مختلف امکان عود دارند.
علائم پولیپ‌ها کدامند؟
بیمار ممکن است یک یا چند مورد از این علائم را داشته باشد:
احساس گرفتگی و پری در بینی
وجود ترشحات بینی که ممکن است چرکی و یا غیر چرکی باشند
وجود ترشحات پشت حلق که با صاف کردن مکرر گلو همراه است
کاهش و یا از دست رفتن حس بویایی
احساس درد در صورت و یا سر
خرخر کردن
بوی بد دهان
خارش در بینی یا چشم
عوارض ناشی از وجود پولیپ
وجود پولیپ ممکن است باعث مشکلات زیر گردد:
سینوزیت‌های مکرر و یا مزمن
مشکلات تنفسی در خواب
تغییر در شکل استخوان‌های صورت و تغییر حالت چشم
مراحل درمان پولیپ بینی
الف) آمادگی برای ملاقات با متخصص گوش و حلق و بینی
به دلیل اینکه ممکن است این ناراحتی در شما با مسایل دیگری همراه باشد و معمولا مدت زمان ملاقات با پزشک کوتاه، بهتر است لیستی از مسایلی که لازم به ذکر است تهیه شود و با پزشک در میان بگذارید. در این لیست علاوه بر همه ناراحتی‌ها و علائمی که در شما وجود دارد، سوالاتی را که می‌خواهید بپرسید، بگنجانید.
ب) تشخیص
تشخیص اولیه بر اساس جواب به سوالاتی در مورد مسایل ذکر شده و معاینات معمولی بینی میسر است. دیگر اقدامات تشخیصی که ممکن است در مورد شما لازم باشد عبارتند از:
ج) درمان
هدف از درمان، کوچک کردن ویا از بین بردن کامل پولیپ‌ها و همچنین بر طرف کردن عوامل زمینه‌ای مثل آلرژی و یا سینوزیت می‌باشد.
درمان پولیپ‌ها به دو صورت زیر قابل انجام است:
آندوسکوپی تشخیصی بینی
آندوسکوپ بینی یک لوله باریک فلزی است که با بزرگنمایی و نور کافی پزشک شما را قادر می سازد که داخل بینی و جزییات راه هوایی و اندام های آن بخصوص مجاری سینوس‌ها را به وضوح مشاهد‌ه نمایید. از این طریق هر گونه پولیپ، تومور و یا ترشح و یا انحراف تیغه بینی کاملا قابل تشخیص است.
سی تی اسکن
برخلاف رادیوگرافی‌های قدیمی سی‌تی‌اسکن قادر است که اطلاعات بسیار دقیقی از وضعیت سینوس‌ها و اندام‌های داخلی و مجاور بینی و همچنین اندازه و منشا پولیپ‌ها ارائه دهد. چنانچه برنامه‌ای برای جراحی پولیپ باشد، گرفتن این عکس لازم است.
تست‌های آلرژی
بسته به اینکه آیا علائم شما همراه با آلرژی باشد یا نه ممکن است برای شما تست‌های آلرژی در نظر گرفته شود.
درمان طبی
درمان طبی با استفاده از داروهای موضعی و یا داروهای خوراکی و یا تزریقی می‌باشد. با درمان طبی پولیپ‌ها ممکن است کوچک شوند ولی هیچگاه کاملا از بین نمی‌روند. ترکیبات استروئیدی (کورتون) تنها داروی موثر در درمان پولیپ می‌باشد. انواع موضعی آن شامل قطره و اسپری می‌باشد که دومی در ترکیبات مختلفی در داروخانه موجود است. خوشبختانه اثرات جانبی کورتون‌های موضعی ناچیز است. داروهای خوراکی و تزریق کورتون اثرات سریع‌تر و موثرتری دارند ولی متأسفانه عوارض جانبی جدی‌تری را به خصوص اگر با دوز بالا و به مدت طولانی مصرف شوند، بر بیمار تحمیل می‌کنند. داروهای دیگری نیز ممکن است برای درمان سینوزیت، قارچ‌ها و یا آلرژی شما تجویز گردد.
درمان جراحی
چنانچه علی‌رغم درمان‌های طبی پولیپ‌ها کوچک نشوند و یا عود داشته باشند و یا اینکه عوارض داروهای کورتون نمایان گردند، جراحی الزامی می‌شود. ممکن است جراحی به صورت سر پایی و با استفاده از وسایلی ساده به منظور خارج کردن پولیپ‌ها باشد که در این صورت احتمال عود بسیار بالا می‌رود. چنانچه پو لیپ‌ها متعدد و همراه با درگیری سینوس‌ها باشد انجام جراحی در کلینیک جراحی و یا بیمارستان ضروری است. در این روش با استفاده از آندوسکوپ و همچنین با بهره‌مندی از لیزر و وسایل پیشرفته دیگر، امکان تخلیه کامل بینی و سینوس‌ها از پولیپ و درمان سینوزیت زمینه‌ای وجود داشته و احتمال عود بیماری به حداقل می‌رسد.
مراقبت‌های پس از عمل پولیپ بینی
همان گونه که ذکر شد پولیپ‌ها در هر شرایطی احتمال عود دارند. در این میان نوع پولیپ و بیماری زمینه‌ای نقش مهمی درمیزان عود دارند. مثلا بیمارانی که بیماری آسم داشته باشند احتمال عود در آنها بیشتر است.
دومین مسأله مهارت جراح و دقت او در زمان جراحی است. هر چه تجربه و توانایی او در برداشتن پولیپ‌ها و باز کردن و تمیز کردن سینوس‌ها بیشتر باشد احتمال عود کمتر است. سومین عامل مراقبت های بعد از عمل است که این مورد نیز در کاهش میزان عود تأثیر به سزایی دارد. شستشوی مرتب بینی در هفته‌های اولیه بعد از عمل با سالین نرمال، مراجعات منظم به پزشک و مصرف داروهای لازم به خصوص استروئیدهای استنشاقی و بر طرف کردن عوامل زمینه‌ای مثل آلرژی از جمله مراقبت‌های پس از عمل می‌باشد که در موفقیت و اخذ نتیجه مطلوب موثرند.
پیشگیری از پولیپ
برای کاهش احتمالی ابتلا به پولیپ و عود آن پس از عمل جراحی رعایت نکات زیر ضروری است:
درمان آسم و آلرژی
اجتناب از مواد محرک
رعایت بهداشت فردی
مرطوب نگاهداشتن محیط با استفاده از بخور
شستشوی بینی با سالین نرمال و یا آب معمولی به طور مکرر
(روزی ۳ بار)
