چرا بعضی کمتر دچار درد می شوند اما بعضی ها بیشتر
مغز شما، درد را تفسیر و ترجمه میکند، اما نمیتواند آن را حس کند
وقتی قوزک پایتان پیچ میخورد، فیبرهای عصبی به مغز سیگنالهایی میفرستند که این حساسیت را در قالب درد شناسایی میکند. اما زمانی که چیزی به شکلی دیگری باعث ایجاد درد میشود –فرض کنید مثلا جراحی– خودش در مغز رخ میدهد، داستان به کلی فرق خواهد داشت: فیبرهای عصبی موجود در مغز همان نوع سیگنالها را به خاطر درد قوزک پا به مغز میفرستند، اما هیچ جایی برای آنها وجود ندارد تا در آن پردازش شوند. به خاطر همین است که برخی بیماران به طور آهسته و خفیف طی جراحی مغز، بیدار و هشیار هستند؛ جراحان میتوانند به شکل فعالانهای نقاطی از مغز را تحریک کنند تا از این مسئله مطمئن شوند که این روش به شکلی برنامهریزیشده پیش رفته بیآنکه ترسی از این داشته باشند که به آنها آسیب وارد میشود.
بله، شما میتوانید آستانه تحمل درد بالا یا پایینی داشته باشید
نزدیکترین دوست شما، درد طبیعی زایمان را در قالب «تنها کمی فشار» تشریح میکند، در حالیکه شما داشتید به خاطر درد زایمان هق هق گریه میکردید. علت چیست؟
هر کسی درد را به شکل متفاوتی درک میکند، و عوامل چندگانهای این میان نقش ایفا میکنند. این عوامل شامل تغییرات ساختاری و شیمیایی در مغز، میزان التهاب در بدن و باورها و عقاید شما درباره درد از تجربههای قبلیای است که مشخص میکند چطور به لحاظ احساسی نسبت به آن واکنش نشان دهید. مثلا شما میتوانید استخوان درشتنی بعضی از افراد را دریل کنید و آنها هم با آرامش خواهند گفت: «هی، میشه لطفا اون رو از من دور کنی؟» در شرایطی که برخی دیگر از افراد نسبت به برخورد مختصر یک سوزن هم با بدنشان حساساند.
شما میتوانید با افکارتان، آستانه درد را کنترل کنید
شاید کمی غیرمنطقی و عجیب به نظر برسد، اما شواهد بیشتر و بیشتری در این زمینه نشان داده است که مراقبه و رفتاردرمانیِ شناختی، که محوریت آنها افکار و باورهای شماست، در تسکین درد تأثیر به سزایی دارد. رفتاردرمانیِ شناختی، ابزارهایی برای شکل دادن به چارچوب درد به طرق مختلف در اختیارتان گذاشته و به شما این توانایی را میدهد تا بتوانید رفتارتان را تغییر دهید. بسیاری از افرادی که دچار دردهای مزمن هستند، باورهای سفت و سختی دارند که مانع از بهتر شدن آنها میشود. برای مثال ممکن است فکر کنید که اگر ورزش کنید به سرنوشت بدی دچار میشوید و استخوانتان میشکند، در حالی که در واقعیت برای قویتر شدن به فعالیت و ورزش بیشتری نیاز دارید. در واقع رواندرمانگری میتواند در این زمینه باعث پیشرفت شما شود.
شما میتوانید حواستان را از درد منحرف کنید
مغز در پردازش بیش از یک حس به طور همزمان دچار مشکل میشود. به همین خاطر است که وقتی پشه نیشتان میزند و آن را با یخ بیحس میکنید، ناگهان حسِ سردی یا خنکی بهجای خارش در مغز ثبت میشود. در امتداد این جریان، تمرکز بر یک عامل محرک متفاوت هم میتواند حواس شما را نسبت به حسِ درد منحرف سازد. شاید یکی از کارهای طب فشاری هم همین باشد، که به شکلی همان کاری است که بسیاری از ما شروع میکنیم به مالیدن نقطهای که ما را اذیت میکند و یا سعی میکنیم که درد را به اصطلاح جابهجا کنیم و یعنی به طور طبیعی داریم سعی میکنیم بر این حس غالب شویم.
موقرمزها حساسیت بیشتری نسبت به درد دارند
طی تحقیقی که در سال ۲۰۰۹ در این زمینه صورت گرفت محققان دریافتند که افراد موقرمز بیشتر از دیگران از دندانپزشک میترسند. اما چرا؟ یک تغییر خاص ژنتیکی که مسبب رنگ قرمز موهای آنهاست باعث میشود نسبت به داروهای بیحسی مقاوم باشند، بنابراین این مسئله باعث شده تجربههای دردناکی در هنگام درست کردن دندان داشته باشند. سایر تحقیقات این مسئله را تأیید کرده است که افراد موقرمز اغلب برای بیحس شدن ناحیه مورد نظر، به داروهای بیحسکننده بیشتری نیاز دارند. ممکن است در ارتباط با نوع این ژن، چیزی متفاوت و منحصر بهفرد وجود داشته باشد که باعث شود افراد موقرمز، داروهای بیحسکننده را به شکل متفاوتی متابولیز کنند.
زمانی که دچار سندروم قبل از قاعدگی یا قاعدگی میشوید، میزان حساسیتتان نسبت به درد افزایش مییابد
تحقیقات نشان میدهد که زنان در دوران پیش از قاعدگی و قاعدگی خود، نسبت به سایر روزهای ماه میزان درد بیشتری احساس میکنند. به نظر میرسد که زمانی که میزان استروژن بالا میرود، حساسیت به درد کم شده و زمانی که میزان استروژن کم باشد، میزان حساسیت بالا خواهد رفت. اما دلایلی که در این زمینه وجود دارد هنوز به طور کامل بررسی نشده است.
درد برای مردان و زنان با هم تفاوت دارد
آیا زنان بیشتر در معرض درد قرار دارند یا مردان بیشتر مینالند؟ هیچکس به یقین نمیتواند به این سؤال پاسخ مثبت بدهد. پزشکان به یقین زنان بیشتری را معاینه میکنند که میگویند درد دارند، اما به لحاظ بیولوژیکی، زمانی که بحث پردازش درد در مغز به میان میآید، تحقیقات هنوز به طور دقیق، تفاوت شاخصتری را میان جنسیتها مشخص نکرده است. این احتمال وجود دارد که نقش سنتی جنسیت، برخی از مردان را طوری شکل داده باشد که شاید زیاد درباره دردشان صحبت نکنند یا در پی درمان آن نباشند؛ ضمن اینکه میزان بالاتری از افسردگی و تشویش در زنان میتواند با میزان بالاتر بروز درد در آنها مرتبط باشد.
بیماری ژنتیکی نادری وجود دارد که باعث میشود افراد به هیچ وجه، درد را حس نکنند
در واقع باید گفت این مسئله بسیار نادر بوده و تنها در ۲۰ درصد از افراد گزارش شده است. افرادی که دچار عدم حساسیت مادرزادی نسبت به درد هستند، که به خاطر نوعی جهش ژنی خاص رخ میدهد، میتوانند تفاوت بین گرمی و سردی را متوجه شوند، اما اگر دستشان روز شعله گاز بسوزد هیچ دردی حس نخواهند کرد. شاید این مسئله از دید شما خیلی جالب به نظر برسد، اما باید گفت که واقعا خطرناک است: درد، نوعی علامت هشداردهنده است؛ بدون آن، ممکن است بهجای یک تاول مختصر، کارتان به سوختگی درجه سه بیانجامد. در واقع، آسیبهای مکرر اغلب منجر به کوتاهتر شدن طول عمر در افرادی خواهد شد که دچار عدم حساسیت مادرزادی نسبت به درد هستند.
آنچه برای ناهار میخورید میتواند بر میزان دردی که حس میکنید تأثیر بگذارد
التهاب – قرمزی و تورمی که در دوزهای پایین به التیام بدن شما کمک میکند – یکی از عوامل مضر اصلی دردهای مزمن است. و گزینههای مربوط به سبک زندگی مانند خوردن غذاهای ناسالم هم میتواند مزید بر علت باشد. غذاهای فرآوریشده، غذاهای سرخکردنی، غلات و شکر تصفیهشده همه و همه در این ارتباط نقش دارند. بهجای آنها میتوانید از چربیهای سالم، پروتئینهای کمچرب، غلات کامل و دامنه گستردهای از میوه و سبزیجات رنگارنگ استفاده کنید که سرشار از مواد مغذی گیاهی ضدالتهاب هستند.