چرا دچار یبوست می شویم و راه های جلوگیری از این مشکل
توجه: یبوست با هر علت، ممکن است در اثر بیماری های مزمنی که موجب بروز اختلال روانی یا جسمانی و عدم فعالیت یا بی حرکتی فیزیکی می شوند و یا به دنبال بستری شدن در بیمارستان تشدید شود.
یبوست مزمن، معمولا در اثر مصرف ناکافی فیبر یا مایعات و یا به دلیل اختلال در عبور مواد از کولون، یا به دنبال اختلال عملکرد مقعدی-راست روده ای ایجاد می شود. اختلال گوارشی عصبی، مصرف بعضی از داروها، افزایش سن یا تعداد زیادی از بیماری های موثر بر دستگاه گوارش موجب بروز یبوست می شوند.
توجه: شروع اخیر یبوست ممکن است نشانه ی وجود یک بیماری عضوی، مانند تومور یا تنگی روده باشد.
در یبوست با علت نامشخصی، در تعدادی از افراد، تخلیه تأخیری کولون بالارونده و عرضی، همراه با طولانی شدن عبور ماده حاجب (اغلب در قسمتهای ابتدایی و بالاتر کولون) و کاهش تواتر حرکات پیش برنده دیده می شود. انسداد ناحیه خروجی مدفوع که اغلب، اختلالات تخلیه ای نامیده می شود ممکن است تأخیر در عبور ماده حاجب از کولون را به دنبال داشته باشد که معمولاً با استفاده از بازآموری بیوفیدبک اختلالی دفع اصلاح می شود.
یبوست چگونه تشخیص داده می شود؟
نحوه ی شروع یبوست، برای ارزیابی اولیه آن ارزش بسیار زیادی دارد. تغییر اخیر در عادات رودهای ممکن است نشانهای وجود اختلال عضوی باشد در حالی که یبوستی که چند سال طول کشیده، اغلب ناشی از اختلال عملکردی است. بعضی آهن و سولفات باریم) و بیماریهای سیستمیک (مثل دیابت شیرین، کم کاری تیرویید)، ورزشی نکردن، حاملگی، شقاقی (ترک خوردگی مقعد)، همورویید (بواسیر) و بی حرکتی طولانی میتوانند موجب یبوست شوند. بنابراین پزشک، پس به یبوست است یا نه؟ دفعات دفع مدفوع (مثلا کمتر از ۳ بار اجابت مزاج در هفته)، قوام مدفوع (ناصاف و گلوله گلوله مانند بودن یا سفت بودن زیاد آن)، زور زدن زیاد در هنگام دفع، طولانی شدن زمان دفع، یا نیاز به حمایت از ناحیه میاندوراه یا خارج کردن مدفوع از مقعد، به وسیله انگشت به وسیله پزشک مشخص می شود.
توجه: در اکثر موارد (احتمالا بیش از ۹۰% موارد)، علت زمینه ای (مانند سرطان، افسردگی یا کم کاری تیرویید) برای یبوست وجود ندارد و یبوست، با مصرف آب کافی، ورزش و مصرف فیبر کافی(۱۵ تا ۲۵ گرم در روز) در رژیم غذایی برطرف می شود.
معاینه فیزیکی و به ویژه، معاینه رکتوم به وسیله انگشت، وجود تراکم مدفوعی و اکثر بیماری های مهم ایجاد کننده یبوست را رد و احتمالا عوامل مطرح کننده اختلال تخلیه ای (مانند بالا بودن تون اسفنکتر مقعد) را مشخص میکند.
توجه: رعایت رژیم غذایی مناسب، توجه به سابقه مصرف دارو و آگاهی از جنبه های روانی اجتماعی فرد، کلید درمانی یبوست به شمار می آید.
در صورت وجود کاهش وزن، خونریزی از رکتوم یا کم خونی همراه با یبوست، انجام سیگموییدوسکوپی (مشاهده قسمت انتهایی قسمتهای داخلی روده) با استفاده آندوسکوپ انعطاف پذیر مخصوصی، به اضافه ی تنقیه باریم، یا انجام کولونوسکوپی (مشاهده داخل کولون با آندوسکوپ مخصوص)، به ویژه در افراد بالای ۴۰ سال برای رد بیماری های ساختمانی، مانند سرطان یا تنگی ها توصیه می شود.
انجام کولونوسکوپی صرف، مقرون به صرفه ترین روش است زیرا نمونه برداری از ضایعات مخاطی، انجام پولیپکنومی یا گشاد کردن تنگی ها را امکان پذیر می سازد. در بیمارانی که فقط مبتلا به یبوست هستند. انجام تنقیه باریم از مزایایی برخوردار است زیرا هزینه کمتری دارد و استاع کولون و تمام ضایعات مخاطی یا تنگی هایی که ممکن است همراه با یبوست وجود داشته باشند را مشخص می سازد.
