وقتی ترس به سراغ ما می آید ضربان قلبمان تند می شود، نبضمان هم سریع تر می زند، نمی توانیم خوب تمرکز کنیم و دچار سردرد و رنگ پریدگی می شویم.

آدم های ترسو آدم های ضعیفی هستند یعنی همیشه یک چیزهایی هست که جلوی موفقیت ما را می گیرد و نمیگذارد به چیزهایی که به آن علاقه داریم برسیم و یا موجب شکست در زندگی ما می شود.
ترس یک واکنش احساسی در مقابل یک خطر است. واکنشی که به نظر روان شناسان اگر زیادی غیر عادی باشد و به آن توجه کنیم بیشتر شبیه یک بیماری است تا یک احساس معمولی.
یعنی گاهی وقت ها ما از دیدن یک فیلم ترسناک رنگمان می پرد گاهی از اینکه مثلا شماره صندلی مان در جلسه امتحان ۱۳ است دست و پای مان شروع به لرزیدن میکند و یا اینکه از بچگی از پای تخته رفتن می ترسیدیم.
راستش هر کدام از این ترس ها زمین تا آسمان با هم فرق میکنند، یعنی ممکن است بعضی ترس ها بین خیلی آدم ها مشترک باشد و البته گاهی طبیعی و بعضی هایش اصلا نباشد. مثلا برای همه ما پیش آمده است در بچگی از گربه بترسیم اما بعد ها که بزرگ شده ایم این ترسمان برطرف شده باشد که طبیعی است، اما اگر ترس از گربه تا همین سن، ادامه داشته باشد غیر طبیعی می شود و البته نگران کننده.

وقتی ما از چیزی برای مدت طولانی بترسیم هم می تواند جسم ما را تحت تأثیر خود قرار بدهد و بیمار کند و هم فکر و روحمان درگیر آن باشد و آن وقت انجام خیلی از کار ها و رو به رو شدن با خیلی از موقعیت ها برای مان سخت می شود.

اما می شود برای همه این ترس ها که توی ذهن ما شکل گرفته اند چاره ای پیدا کرد و با آن خداحافظی کرد.
▪ چرا می ترسیم؟.
دلیل اینکه ما از صحبت کردن در جمع می ترسیم و برادرمان مثل بلبل حرف می زند این است که ما تجربه خوبی از صحبت کردن در جمع نداشته ایم، دلیل اینکه ما از کنکور وحشت داریم این است که تا به حال کنکور نداده ایم

دلیل اینکه ما از مرگ می ترسیم، این است که نه ما آن را تجربه کرده ایم و نه دیگران و نسبت به آن هیچ اطلاعاتی نداریم و از همه مهم تر خارج از کنترل ما است.

همه این ها دلایل اصلی ترس های ما است. یعنی ریشه اصلی ترس در وجود ما موارد زیر است:
▪ نداشتن اطلاع و آگاهی از یک موقعیت:
وقتی ما قرار است توی یک جلسه ای شرکت کنیم که نه موضوع آن را می دانیم و نه افرادی که قرار است در آن شرکت کنند ابتدا دچار اضطراب و بعد دچار ترس می شویم. یعنی ناآگاهی ما از جزئیات یک موقعیت و اطلاع نداشتن ما از یک موضوع باعث می شود که دچار ترس شویم اما اگر ما هم موضوع جلسه را بدانیم و هم کسانی که در آن شرکت کرده اند، هیچ تصور منفی در ذهن خود ایجاد نمی کنیم که مثلا ممکن است موضوع جلسه موضوع سختی باشد یا آدم های توی جلسه خیلی از من بیشتر بدانند تا آن وقت دچار ترس شویم.
▪ داشتن تجربه منفی:
اگر مثلا توی کودکی دخترخاله عزیزمان وقتی خواب بوده ایم یک عدد ملخ روی ما پرت کرده یا مثلا معلم ریاضی کلاس سوم ابتدایی مان معلم خوبی نبوده، مابه دلیل این تجارب منفی که داریم در حال حاضر هم از ملخ می ترسیم هم با دیدن معلم های ریاضی دست و پایمان را گم می کنیم.
▪ عدم کنترل ما بر موقعیت:
موضوعاتی که از کنترل ما خارج باشند و ما نتوانیم بر آن ها دخل و تصوری داشته باشیم باعث ترس ما می شوند مثل زلزله یا همین مرگ خودمان. چون نمی دانیم کی اتفاق می افتند تا بتوانیم با آن ها مقابله کنیم دچار ترس می شویم.
▪ پیش به سوی پسر شجاع
ترسیدن باعث افسردگی، کسالت، ناامیدی، بی قراری و عدم شکوفایی استعدادهای ما می شود و البته در مواردی ترس های شدید موجب ضعیف شدن سیستم عصبی و بیماری جسمی در ما می شود و از همه این ها مهم تر این است که ترس باعث ایجاد عدم اعتماد به نفس می شود و این خودش مهم ترین سد برای موفقیت های مختلف ما است. یعنی اگر از امتحان کنکور بترسیم حتما آن را خراب می کنیم، اگر از ازدواج کردن بترسیم استرس ها و اضطراب های آن باعث می شود نتوانیم درست تصمیم گیری کنیم و… پس بهتر است همین اول کاری قبل از اینکه گندی به زندگیمان بزنیم با آن مقابله کنیم.

برای مقابله با ترس هایی که ما را احاطه کرده اند چند راهکار پیشنهاد می کنیم:

▪ روبه روشدن با ترس
یکی از بهترین راه های مقابله با ترس ایستادن در برابر آن است، یعنی خیلی از آدم ها وقتی مثلا از صحبت کردن سر کلاس می ترسند به هر طریقی از آن فرار میکنند و حاضرند ۱۰۰ صفحه برای استادشان تحقیق بیاورند اما نیم ساعت کنفرانس ندهند. در این مواقع بهتر است همین امروز تصمیم بگیرید که ارائه یکی از درس هایتان را قبول کنید درست است که شاید بار اول صدای تان بلرزد و بعضی چیز ها را فراموش کنید، اما این خودش یک موفقیت بزرگ برای شماست. چون در ارائه بعدی مطمئنا بهتر از این عمل میکنید. اما اگر همیشه از آن فرار کنید هیچ وقت ترستان از بین نمی رود. امتحان کنید اتفاق بدی نمی افتد.
▪ تقویت اعتماد به نفس
اینکه دائم در هر کاری بگویید من نمیتوانم یعنی شما توانایی ها و استعدادهای خودتان را در نظر نگرفته اید و بی خیال آن شده اید و خودتان را با خاک یکسان کرده اید.
در این مواقع خوب معلوم است که وقتی احساس کنید شما هیچ چیز نمی دانید و توانایی هیچ کاری را ندارید، اگر قرار باشد مسئولیت یک کار را قبول کنید می ترسید و بی خیال قبول کردن آن می شوید. قبل از هر کاری خودتان را قبول داشته باشید وقتی برای امتحان درستان را کامل خوانده اید، یعنی شما می توانید نمره خوبی بگیرید، پس دلیلی برای ترسیدن وجود ندارد.
▪ بازسازی تصورات ذهنی
به دلیل آموزش های غلط خانواده یا مدرسه ممکن است شما از یک فرد مثل آدم های سیگاری یا یک موقعیت مثل تنهایی ترسیده باشید، یعنی در کودکی دائم به شما گفته باشند که آدم های سیگاری لو لو هستند و یا هر وقت تنها باشید دزد می آید. این تصورات توی ذهن شما ایجاد شده است بهتر است این تصورات را با واقعیت موجود عوض کنید اینکه همه آدم های سیگاری ترسناک و خطرناک نیستند یا خیلی از مواقع آدم ها تنها هستند و دزدی وجود ندارد می تواند به شما در مقابله با ترس کمک کند. تمرین کردن برای تغییر محتوای ذهنیمان مهم ترین راهکار است.
▪ تقویت ایمان
اینکه احساس کنیم خدا همیشه و در همه موقعیت های زندگی کنار ماست احساس امنیت می کنیم و روح ترس از وجودمان خارج می شود. اگر توی سخت ترین شرایط و بد ترین مشکلات زندگیمان بدانیم که تنها نیستیم و یک نیروی بزرگ ما را هدایت و حمایت میکند هیچ وقت دچار ترس نمی شویم. پس تقویت ایمان و توجه به حضور خدا و توکل به او در موقعیت های مختلف زندگی مهم ترین راه مقابله با هر ترسی است.

چرا من تبدیل به آدمی ترسو شدم