همه ما در زندگی اجتماعی و زناشویی در موقعیت‌هایی قرار می‌گیریم که شرایط مطابق میل مان نیست؛ گاهی حرفی می‌شنویم که به نظرمان توهین‌آمیز است، گاهی فکر می‌کنیم مورد ظلم واقع شده ایم، در حق‌مان اجحاف شده یا تحقیر شده ایم و… در چنین شرایطی، هرکس با توجه به ویژگی‌های شخصیتی، تربیت خانوادگی یا نوع برداشت خود از مسائل، واکنش خاص خود را خواهد داشت؛ عده‌ای بلافاصله حرف شان را می‌زنند و به قول معروف از خود دفاع می‌کنند. عده‌ای ترجیح می‌دهند سکوت کنند تا زمان مناسبی پیدا کنند. بعضی افراد هم قهر می‌کنند.
فراموش نکنیم همه ما هر روشی را که انتخاب کنیم می‌خواهیم به نوعی مسئله را حل کنیم و در واقع به حس بهتری برسیم. ولی واقعا با کدام روش به چنین هدفی دست پیدا می‌کنیم؟مثلا کسانی که قهر می‌کنند، نه‌تنها نمی‌توانند مشکلی را حل کنند بلکه به نوعی ضعف و ناتوانی خود را از رویارویی با مشکل موجود نشان می‌دهند و در واقع اعتراف می‌کنند که روش دیگری برای حل اختلافات خود پیدا نمی‌کنند.
کسانی که به قهر معروفند
اگر بخواهیم بدانیم که چه نوع شخصیت‌هایی بیشتر قهر می‌کنند و علت این کار آنها چیست، باید بدانیم که قهر هم مثل بسیاری از شیوه‌های برخورد با مشکلات، در همه افراد یکسان نیست؛ درست همانگونه که بعضی مواقع، اضطراب و استرس را تجربه می‌کنیم ولی بعضی افراد را بیشتر به عنوان افراد مضطرب می‌شناسیم، در مورد قهر کردن هم همین‌طور است؛ یعنی بعضی افراد هم بیشتر قهر می‌کنند و زودتر از دیگران می‌رنجند و آزرده خاطر می‌شوند و این کم‌کم به‌صورت ویژگی شخصیتی آنها شناخته می‌شود. شاید بتوان گفت افرادی که بیشتر قهر می‌کنند توانایی کلامی کمتری نسبت به دیگران دارند. شاید فکر می‌کنند دلیلی برای حرف زدن وجود ندارد یا اصلا فکر می‌کنند حرف زدن فایده‌ای ندارد.
بعضی وقت‌ها پدر یا مادر، فرزندشان را سپر بلا کرده یا به او القا می‌کنند که ما به‌خاطر تو در این زندگی مانده‌ایم. به این شیوه رفتاری «مثلث‌سازی» می‌گویند؛ چون بدون خواست دیگری، او را وارد مشکلات خود می‌کنیم
فرزندان بی گناه
درصورت وجود فرزند، زوجین نباید به هیچ وجه آنها را در قهر و دعواهای خود دخالت دهند. بعضی وقت‌ها پدر یا مادر، فرزندشان را سپر بلا کرده یا به او القا می‌کنند که ما به‌خاطر تو در این زندگی مانده‌ایم. به این شیوه رفتاری «مثلث‌سازی» می‌گویند؛ چون بدون خواست دیگری، او را وارد مشکلات خود می‌کنیم؛«برو به بابات بگو نون نداریم، برو به مادرت بگو آماده شو می‌خواییم بریم خونه مادر بزرگت، به بابات بگو صدای تلویزیون رو کم کنه و…». این امر باعث می‌شود بچه‌ها در آینده قهر کردن را به‌عنوان الگوی رفتاری خود در پیش بگیرند و نتوانند امنیت و آرامش واقعی را در محیط خانواده احساس کنند.
قهر را دور بزنید
آیا راهی هم برای جلوگیری از قهر کردن طرف مقابلتان وجود دارد؟ به‌نظر می‌رسد با در نظر گرفتن بعضی مسائل می‌توان به نوعی از آن پیشگیری کرد.بهترین کار برای پیشگیری از قهر طرف مقابل، این است که دو طرف به‌عنوان یک قرارداد از پیش تعیین شده به همدیگر قول بدهند که در زمان مناسبی دلخوری‌ها و کدورت‌های خود را مطرح کنند. البته تشخیص زمان مناسب باید حتما با توجه به خواست دو طرف باشد زیرا گاهی برای پیدا کردن زمان مناسب هم اختلاف سلیقه به‌وجود می‌آید؛ بنابراین بهترین زمان هنگامی است که دو طرف هم آمادگی صحبت کردن دارند و هم آمادگی شنیدن. باید توجه کنیم که بهتر است نگذاریم هیچ مشکل و موضوع مبهمی باقی بماند.
جایزه ندهید
به‌گونه‌ای عمل کنید که رفتار تکرار نشود؛ به‌عبارتی به قهر کردن دیگران جایزه ندهید.همان بار اول از همسرتان بخواهید که این شیوه رفتاری خود را تغییر دهد. ضمن اینکه به او نشان دهید اگر بازهم این کار را تکرار کند، دفعه بعد برگشتی در کار نیست؛ چون این افراد معمولا راه‌حل‌های موقت و ناکار آمدی مثل قهر کردن را به شیوه‌های صحیح حل مشکلات ترجیح می‌دهند.
خانمی چرا قهر کردی؟
معمولا وقتی مردان از موضوعی ناراحت می‌شوند و حتی خانه را ترک می‌کنند باید به آنها فرصت داد تا در خلوت خود بهتر تصمیم بگیرند و به نتیجه برسند. آنها معمولا بعد از چند روز بهتر می‌شوند و دوباره برمی‌گردند و معمولا قصد جدایی ندارند بلکه می‌خواهند فضای بیشتری برای فکرکردن داشته باشند و مدتی از صحنه دعوا و بگو‌مگو به دور باشند؛ درحالی‌که خانم‌ها وقتی قهر می‌کنند توقع دارند بیشتر به آنها توجه شود.
قصه بعد از قهر؟
بهترین کار این است که ابتدا سعی کنید مشکل را بین خودتان حل کنید؛ یعنی اطرافیان، به‌ویژه خانواده‌هایتان را وارد مشکل خود نکنید. این موضوع چند ویژگی دارد؛ اولا اینکه خانواده‌ها و اطرافیان هم مشکلات خودشان را دارند. پس صحیح نیست که ما هم مشکل مضاعفی برایشان ایجاد کنیم.به علاوه امکان دارد با توجه به گله و شکایت‌هایی که ما از طرف مقابلمان می‌کنیم، آنها بیش از حد از همسرمان ناراحت شوند، شناخت نادرستی از او پیداکنند و کلا دید آنها نسبت به همسرمان تغییر کند.
رفتاری که بچگانه است
قهر کردن مربوط به دوران سنی ۵ تا ۹ سال است؛ یعنی زمانی که افراد هنوز از لحاظ رشد‌شناختی توانمندی‌های استدلالی را به‌طور کامل کسب نکرده‌اند و نمی‌توانند مسائل خود را از طریق استدلال منطقی حل کنند. به همین دلیل قهر کردن یک نقطه ضعف تلقی می‌شود و افرادی که بیشتر این رفتار را دارند باید به ضعف خودشان در مهارت‌ها و اشکالاتی که دارند، واقف باشند.
حرف که می‌زنی؟!
یادتان است در سریال همسران، وقتی «مهین» با «کمال» قهر می‌کرد، «کمال» می‌پرسید: «قهری؟» و «مهین» می‌گفت: «بله!» «کمال» دوباره می‌پرسید: «حرف که می‌زنی؟!» و باز همان «بله» را از همسرش می‌شنید.
از جمله نکات مهمی که در چنین مواقعی باید رعایت شود سلام کردن، خداحافظی کردن، اطلاع دادن به همسر در زمان ترک منزل (برای کار، خرید و…) و اعلام ساعت بازگشت و… اصولی است که برای قاعده سکوت وجود دارد و این سکوت در بسیاری مواقع ضروری است زیرا رابطه خراب نخواهد شد.
شاید بتوان گفت افرادی که بیشتر قهر می‌کنند توانایی کلامی کمتری نسبت به دیگران دارند. شاید فکر می‌کنند دلیلی برای حرف زدن وجود ندارد یا اصلا فکر می‌کنند حرف زدن فایده‌ای ندار.
آشتی با هم بریم تو کشتی!
زوج موفق زوجی هستند که در مواقع بروز مشکلات، هر کدام به صراحت اعلام کند که «مسئولیت این بخش از مشکل به عهده من است!» بعد از اینکه افراد تکلیف خود را در بروز بحران مشخص کردند که «من هم در بروز این شرایط و شدت آن مسئول هستم»، هر کدام از همسران که شجاعت بیشتری داشته باشد، قدم اول را برمی‌دارد و به همسرش می‌گوید «من در زمینه فلان موضوع فکر کردم و متوجه شدم مسئولیتش با من است و بابت این موضوع به‌خصوص، معذرت می‌خواهم.»
آیا مسئولیت بقیه ماجرا با شما نبوده!
اصلا فرض کنید طرف مقابل دلش نمی‌خواهد مسئولیت رفتارش را بپذیرد! گفتن جمله‌های اینچنینی و سرزنش‌آمیز، فقط باعث می‌شود تاثیر حرف‌های شما برای شروع دوباره ارتباط از بین برود. کافی است خیلی شفاف بیان کنید که «مسئولیت فلان رفتار و فلان جمله و فلان کار، با من بوده»، همین یک جمله نشان می‌دهد مسئولیت بقیه ماجرا با شما نبوده!
چقدر طاقت دارید؟
ممکن است این سوال پیش بیاید که تا کی فقط یکی از طرفین باید به اشتباه‌های خود اقرار کند و سکوت طرف مقابل را نادیده بگیرد؟!
اصولا روابط زوج باید متعادل باشد و این رابطه به مذاکره و گفت‌وگو نیاز دارد. وقتی باب گفت‌وگو در رابطه زوج قطع می‌شود، مطمئنا دچار آسیب‌های مختلفی می‌شود اما رابطه‌ای که در آن زوج روابط عاطفی و احساس خوبی نسبت به هم دارند، بهتر است مشکلات و چالش‌های ذهنیشان را برای یکدیگر مطرح کنند. برای این کار باید در موقعیت‌های آرام و مناسب مثلا موقع قدم زدن در پارک با لحنی آرام و بدون تنش، بدون متهم کردن همسر بساط آشتی را بچینید.
