چشم ها فقط قسمتی از بدن هستند که حتی دروغگوهای حرفه ای هم نمیتوانند آن را تغییر دهند.
مردمک چشم ها شروع به تنگ شدن میکنند و سعی میکنند نور کمتری را جذب کنند تا مغز برای دروغگویی تحلیل کند و داستان دروغ خود را بسازد. پس اگر فاصله با فرد کم است توصیه می کنیم که به مردمک چشم های او دقت کنید.
دروغگویی فرآیندی انرژی بر برای مغز است. وقتی دروغ می گوییم مغز ما میزان بیشتری اکسیژن و خون مصرف میکند. در نتیجه مغز علائمی را به اشتباه آنالیز و اجرا میکند. مثلا خاراندن دماغ، خاراندن شقیقه ها و پشت گردن از علائم دیگر دروغگویی است.
استفاده از اصطلاحات غیرضروری و جزییات بسیار ریز برای منحرف کردن افکار خریدار به کلیات کالا یا خدمات برای جلوگیری از تصمیم گیری درست از جمله حیله های یک فرد دروغگو است.
فرد دروغگو گاهی اوقات دست های خود را به صورت، گلو یا دهانش می مالد؛ ترشح هورمون هایی که دروغگویی را جرم و خلاف برای مغز تعریف میکند، باعث این کار می شود.
فرد تیک عصبی داشته باشد، هنگام دروغگویی این تیک عصبی به وضوح در مقاطعی دیده می شود. مثلا بالا انداختن چندین باره شانه ها، بالا انداختن ابروها، تکان دادن پاها و تیک هایی از این قبیل، تن صدای فرد دروغگو معمولا یکنواخت و بدون تغییر در لحن است. جمله ها را مسلسل وار و بدون مکث ادا میکند.
فرد دروغگوی غیرحرفه ای نمی تواند بر استرس و تعرق بدنش کنترل داشته باشد و اغلب دچار تعرق در کف دست ها و پیشانی می شود.
یکی از شیوه های شناسایی فرد دروغگو این است که موضوع بحث را عوض کنید؛ فرد دروغگو خیلی از این مسئله خوشحال شده و احساس راحتی در صورت و حرکاتش دیده می شود.
او بحث جدید را با آرامش و اشتیاق بیشتری ادامه می دهد. فرد دروغگو علاقه زیادی به عوض شدن بحث دارد ولی کسی که صادق است از این تغییر ناگهانی بحث استقبال نمیکند و بحث ناتمام را ادامه می دهد.
فرد دروغگو با ژست های غیرمعقول سعی در منحرف کردن ذهن شما دارد. سرفه کردن درون مشت، بالا بردن دست روی سر و عقب بردن بالاتنه موقع حرف زدن از جمله ژست های آدم های دروغگو است.
فرد دروغگو چه شکلی است؟
پرهیز از برقراری تماس چشمی اولین نکته ای است که اگر دیدید، توجه بیشتری به فرد و حرف هایش لازم دارید. مردمک چشم دروغگوها تنگ تر می شود و خانم ها متخصص تشخیص این موضوع هستند.
نشانه های غیرکلامی مثل سرفه کردن، صاف کردن گلو، لمس بینی، کشیدن لاله گوش هنگام صحبت کردن، یا عرق کردن در اتاق خنک، پوشاندن دهان و … را جدی بگیرید.
اگر فرد کالای مورد معامله، فنجان چای یا هر چیز دیگری بین شما و خودش قرار داد، به این معنی است که به دنبال یک حایل بین شما و خودش برای کم کردن از بار گناه و عذاب وجدان می گردد.
تمرین دروغگوشناسی
تاثیرپذیری تان را کاهش دهید تا آسیب پذیری تان هم کمتر شود. نباید بلافاصله ژست فریب خورده ها را به خود بگیرید.
وقتی متوجه شدید فرد به شما دروغ می گوید، از کلماتی مثل «درسته»، «همینطوره»، «بله» و … که مؤید صحبت های اوست، اجتناب کرده و از کلماتی مثل «واقعا؟»، «راست می گویی؟»، «فکر نمی کنم» و … استفاده کنید.
فرآیند مذاکره منصفانه را فراموش نکنید. قرار نیست چون او به شما دروغ گفته، با توهین، مقابله به مثل و بدرفتاری شما مواجه شود. او فقط قرار است در بستری مناسب به این نکته که «شما می دانید که دروغ می گوید» پی ببرد و خودش تغییر استراتژی بدهد.
نگذارید حواس تان را پرت کند. شما پای یک معامله هستید. خواه با مبلغی کم و خواه مبلغی زیاد. پس حسابی به همه حرف ها فکر کنید. احتمالا ناقض حرفش را خودش خواهد آورد.
دروغگو کم حافظه است. پس مطمئن باشید خودش را لو می دهد. آن لحظه، بهترین زمان برای بیان این مسئله است که «می دانستم دروغ می گویی.» البته با ادبیات غیرمستقیم.
گاهی لازم است محل را ترک کنید. شما ملزم نیستید حتما از او خرید کنید. این کار را باید با دلیل واقعی انجام دهید اما دلیلی که می آوردید، باید حاوی این موضوع باشد که شما دروغ او را فهمیده اید.
چه کنیم که گول نخوریم؟
همه ما گه گاه واقعیت ها را به شکلی غیرواقعی جلوه می دهیم. دروغگویی احتمالا پیچیده ترین ویژگی ما انسان ها باشد! اما هنگام خرید – که بحث پول و ضرر و منفعت در آن مطرح هست – چطور دروغگوها را بشناسیم؟ «سمیه فتحی بیرامی»، کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، ما را راهنمایی میکند.
توجه به تضادها
مراقب تضادها و تعارض ها، ابهام و ناهمخوانی در اطلاعاتی که طرف مقابل به عنوان حقیقت می خواهد به خورد شما بدهد، باشید. آیا فرد مطلبی را به عنوان حقیقت بازگو میکند و بعد به شکلی آن را تغییر می دهد؟
توجه به کلمات
دروغگوها از عبارت های «باور کن…»، «من هرگز به تو دروغ نمی گویم…»، «صادقانه می گویم…»، «راستش را بخواهی…» و … زیاد استفاده میکنند، پس برای شناسایی آنها به کلمات توجه کنید.
خونسرد باشید
خونسردی تان را حفظ کنید. بعضی وقت ها معامله گران می خواهند شما را عصبانی کنند تا زودتر تسلیم شوید اما خونسردی شما، آنها را از رسیدن به این هدف مأیوس میکند. گمان نکنید که فقط به شما دروغ می گوید. دروغ او روشی است که او برای رسیدن به اهداف خود، بارها تکرار کرده است. پس با بینش درست و نه احساساتی، راه حل مناسب را بیایید.
طفره می رود؟
فرد از پاسخ به سوال های شما طفره می رود؟ سعی میکند به سوال های شما جواب ندهد؟ آیا می خواهد حواس شما را پرت کند یا حرفی می زند که به دلیل دفاعی که از خود میکنید، با احساس خجالت مواجه می شوید؟ پس شک کنید و راه مناسبی برای خروج از موقعیت پیدا کنید.