کابوس رویای ناراحت کننده ای است که به نظر واقعی می آید و موجب می شود فرد خواب راحتی نداشته باشد و معمولا او را وادار میکند با وحشت از خواب بیدارشود.گاهی اوقات هم فرد یادش نمی آید برای چه از خواب پریده است.
اگرچه بیشتر، کودکان کابوس می بینند اما بین ۲ تا ۸ درصد از جمعیت بزرگسالان نیز گرفتار کابوس های شبانه هستند.
از آنجایی که افراد در اوایل صبح در خواب REM قرار دارند و در این حالت بدن فرد در خواب عمیق اما واکنش مغز در حالت بیداری است معمولا کابوس ها در این زمان رخ می دهند.
موضوعات کابوس از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
مثلا برخی از افراد خواب می بینند که خطری آنها را تهدید میکند و سعی در فرار دارند اما نمیتوانند از خطر بگریزند یا برخی از ارتفاعی سقوط میکنند و برخی دیگر حوادث غم انگیزی را در رویا تجربه میکنند.
عوامل ایجاد کننده کابوس
برخی از کابوس ها به علت مصرف برخی از داروها مانند -ضد افسردگی ها- رخ می دهند و یا بیماری هایی که معمولا با تب همراه باشند کابوس می آورند.
یا برخی از افراد که اواخر شب غذا میخورند، سوخت و ساز بدن‌شان برای هضم غذا افزایش می‌یابد و مغزشان را فعال‌تر نگه می‌دارد و این موضوع موجب دیدن کابوس می شود.
برای درمان چنین کابوس هایی نیازی به مشاوره های روانشناسی نیست و فقط عادت غلط غذایی و یا نوع دارو باید عوض شود.
برخی از افراد که که به الکل و یا مواد مخدر اعتیاد داشته و سعی به ترک آن دارند احتمال دارد کابوس های وحشتناکی را تجربه کنند.
محرومیت از خواب کافی نیز در بزرگسالان ایجاد کابوس میکند.
از طرفی برخی از افراد وقتی در ساعات بیداری دچار فشار عصبی می شوند و از این قبیل مسائل، بیشتر مواقع کابوس می بینند.
گاهی اوقات اگر فردی در بیداری مورد حمله کسی واقع شده یا حادثه تلخی را تجربه کرده باشد ممکن است همان حادثه را بارها و بارها در کابوس های شبانه خود تجربه کند.
کابوس های دوران اولیه کودکی نیز معمولا علامت کوشش برای یادگرفتن روش های مقابله با ترس و مشکلات دوران کودکی است.
راه های مقابله با کابوس
کابوس ها وقتی سلامت و حال عمومی فرد را به خطر می اندازد دیگر مشکلی بیش از صرفا دیدن یک رویای بد است و باید آن را کنترل کرد.
در واقع ابتدا باید منشاء این کابوس ها را پیدا کرد و مطابق آن ، روش برخورد مناسبی با آن پیدا نمود.
-کابوس هایی که ریشه روحی و روانی دارند باید با مشورت و راهنمایی های یک پزشک یا روانشناس برطرف شوند.
-کابوس کودکان و نوجوانان با صحبت کردن در مورد مشکلات شان و راهنمایی آنها به راحتی حل می شود
-اگر فردی کابوس های عذاب آور و تکراری می بیند به درمان های اساسی توسط روانپزشک نیاز دارد.
برخی از راه حل ها برای کم کردن اثر سوء کابوس
* نوشتن شرحی از کابوس یا رسم و نقاشی آن
* صحبت کردن با شخصیت های درون کابوس
* تجسم یک پایان لذت بخش و دلخواه برای آن کابوس
* بازگو کردن چندباره آن کابوس برای دیگران
البته کابوس های برخی از افراد از نظر آنها عذاب آور نیست و حتی آنها را جذاب و هیجان انگیز می دانند!
این افراد کابوس هایشان را واکنش های سازنده قوای ذهنی خود می دانند و هرگز از تجربه شان ناراحت نمی شوند.
بنابراین این مساله نشان می دهد که طرز نگرش و برداشت شخص از کابوس هایش کاملا مهم است و او خود می تواند با افکار خود تا حدی روی مقدار آزاردهنده بودن کابوس هایش تسلط داشته باشد.
