چه کنیم تا هورمون شادی بدن به طور طبیعی زیاد شود
دوپامین سروتونین اکسی توسین و اندورفین مسئولان چهارقلوی شادی ما هستند.
بسیاری از رویدادها میتواند محرک این انتقالدهندههای عصبی باشد، اما ما میتوانیم به جای اینکه مانند مسافری بیاراده در یک ماشین باشیم، عامدانه این مواد شیمیایی را به جریان بیندازیم. اینکه وضعیت روحی مثبتی داشتهباشیم تاثیر چشمگیری روی انگیزه، بهرهوری، و بهداشت و سلامت ما دارد. هیچ فردی عاقلی مخالف این نیست که انگیزه، بهرهوری، و سلامت بیشتری داشتهباشد.
هورمون های شادی شامل دوپامین سروتونین اکسی توسین و اندورفین هستند
▪افزایش دوپامین
دوپامین به ما انگیزه میدهد تا در راستای اهداف، خواستهها و نیازهایمان اقدام کنیم، و هنگام بهدست آوردن آنها موجی از لذت قوی را در ما ایجاد میکند. به تعویق انداختن، تردید به خود، و بیاشتیاقی با کمبود دوپامین در ارتباط است. پژوهشی که روی موشها انجام شدهاست نشان میدهد موشهایی که میزان دوپامین در آنها کم است همیشه به دنبال یک گزینهی آسان و غذای کمتر هستند. موشهایی که میزان دوپامین در آنها بالاتر بود تلاش لازم را اعمال میکردند تا ۲ برابر میزان غذا را دریافت کنند.
اگر به جای اینکه فقط به مغزمان اجازه دهیم وقتی به خط پایان رسیدیم جشن بگیرد، اهداف را به بخشهای کوچکتر بشکنیم و تقسیم کنیم، میتوانیم زنجیرهای از خطهای پایان کوچک بسازیم که سبب ترشح دوپامین میشود. و واقعا ضروری است هر بار که به یک هدف کوچک دست پیدا میکنید به رستوران مورد علاقهتان بروید و جشن بگیرید.
برای اینکه با خماری دوپامین تنها نمانید، قبل از دست یافتن به هدف فعلیتان اهداف جدید خلق کنید. این به شما اطمینان میدهد ترشح دوپامین تداوم خواهدیافت. به عنوان یک کارفرما یا رهبر از دستاوردهای تیمتان قدردانی کنید، مثلا به آنها یک ایمیل ارسال کنید یا پاداش بدهید. این باعث میشود دوپامین در آنها افزایش بیابد و در آینده انگیزه و بهرهوری را بالا میبرد.
▪افزایش سروتونین
سروتونین زمانی جریان پیدا میکند که شما احساس میکنید مهم یا اثربخش هستید. احساس تنهایی و افسردگی زمانی بروز میکند که احساس سروتونین وجود ندارد. شاید به همین دلیل باشد که آدمها درگیر گروههای خلافکارانه و فعالیت مجرمانه میشوند. فرهنگ برای آدمها تجربیاتی فراهم میکند که ترشح سروتونین را تسهیل میکند. یک عصبشناس به نام بری جیکوبز در دانشگاه پرینستون توضیح میدهد که بیشتر داروهای ضدافسردگی روی تولید سروتونین تمرکز دارند.
فکر کردن به دستاوردهای گذشته به مغز اجازه میدهد آن تجربه را دوباره زندگی کند. برای مغز ما دشوار است که بین آنچه واقعی است و آنچه خیال است تفاوت قائل شود، بنابراین برای هر دو مورد سروتونین ترشح میکند. این دلیل دیگری است که چرا رفتارهای قدرشناسانه رایج است. قدردانی به ما یادآوری میکند ارزشمند هستیم و در زندگی چیزهای زیادی داریم که ارزشمند هستند. اگر در طول یک روز پراسترس به افزایش سروتونین نیاز دارید، چند دقیقه وقت بگذارید تا به دستاوردها و پیروزیهای گذشته فکر کنید.
نهار یا قهوه را بیرون میل کنید و به مدت ۲۰ دقیقه خودتان را در معرض خورشید قرار دهید. پوست ما اشعههای فرابنفش را جذب میکند. این اشعهها ویتامین D و تولید سروتونین را افزایش میدهد. هرچند بیش از حد قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش خوب نیست، اما روزانه دریافت کمی از آن برای سلامتی و افزایش سطح سروتونین خوب است.
▪افزایش اکسی توسین
اکسی توسین سبب ایجاد صمیمیت و اعتماد میشود و روابط سالم را میسازد. این هورمون در طول رسیدن به ارگاسم در مردان و زنان، و هنگام زایمان و شیر دادن به نوزاد در مادر ترشح میشود. حیوانها وقتی ترشح اکسی توسین در بدنشان متوقف میشود فرزندان خود را طرد میکنند. اکسی توسین وفاداری را افزایش میدهد؛ آن دسته از مردانی که فقط با یک خانم رابطه داشتند، وقتی اکسی توسین دریافت میکردند، در مقایسه با مردانی که اکسی توسین دریافت نکردهبودند، هنگام تعامل با زنان مجرد فاصلهی خیلی بیشتری را حفظ میکردند. پرورش اکسی توسین برای ایجاد پیوندهای قوی و بهبود تعاملات اجتماعی ضروری است.
روشی ساده برای حفظ جریان اکسی توسین، که اغلب به آن هورمون آغوش نیز گفته میشود، در آغوش گرفتن یک فرد دیگر است. دکتر پل زاک توضیح میدهد نوازش فرد دیگر نهتنها اکسی توسین را افزایش میدهد، بلکه استرس قلبی عروقی را نیز کاهش میدهد و دستگاه ایمنی را تقویت میکند. دکتر زاک توصیه میکند هر روز به جای اینکه فقط دست بدهید، ۸ بار یکدیگر را در آغوش بگیرید.
وقتی یک فرد هدیه دریافت میکند میزان اکسی توسین در او افزایش مییابد. شما میتوانید با یک هدیهی سادهی تولد یا سالگرد ازدواج روابط کاری یا شخصی را تقویت کنید.
▪افزایش اندورفین
اندورفین در واکنش به درد و استرس ترشح میشود و به تسکین اضطراب و افسردگی کمک میکند. موجی از جان تازه و سرخوشی که هنگام دویدن تند و پس از آن در دونده ایجاد میشود حاصل اندورفین است. این هورمون درست مانند مورفین، به عنوان داروی مسکن و آرامبخش عمل میکند و درک ما را نسبت به درد از بین میبرد.
علاوه بر ورزش مرتب، خندیدن یکی از آسانترین روشها برای تحریک ترشح اندورفین است. حتی پیشبینی و انتظار خنده، مثلا شرکت در یک برنامهی کمدی، میزان اندورفین را افزایش میدهد. در طول روز حس شوخطبعیتان را به کار بیندازید، آن پیام خندهدار را به دیگران ارسال کنید، و بهانههای مختلفی برای خندیدن پیدا کنید. اینها روشهای فوقالعادهای هستند که از پزشک دوری کنید.
رایحهدرمان (آروماتراپی): بوی وانیل و اسطوخودوس با تولید اندورفین در ارتباط است. پژوهشها حاکی از آن است که شکلات تلخ و خوراکیهای تند میتواند باعث ترشح اندورفین در مغز شود. برای افزایش سریع اندورفین، کمی عصارهی معطر و کمی شکلات تلخ در کشوی میزتان داشتهباشید.