به طور کلی تنبلی یعنی به آینده موکول کردن کارهایی که تصمیم به انجام آن ها در زمان مشخصی گرفته ایم یا حذف هدف هایی که به دلیل نداشتن تلاش کافی به آن ها نرسیده ایم. تنبلی یکی از عادت های ناپسند است که افراد به خاطر راحت طلبی به آن دچار می شوند.
دلایل تنبلی در انجام کارها
یکی از مهم ترین دلایل تنبلی، نداشتن اولویت بندی در زندگی برای رسیدن به اهداف بلند مدت و کوتاه مدت است. اگر فردی برای انجام کارهایی که قرار است در یک روز انجام دهد، اولویت بندی درستی نداشته باشد به احتمال زیاد از انجام یک یا چند کار مهم باز خواهد ماند. یکی از دلایل دیگر تنبلی، حس لذت جویی است. بعضی افراد با این تفکرات اشتباه که الان را باید غنیمت شمرد و از آن لذت برد به انجام کارهای دیگر تمایلی ندارند. جالب است بدانید که کمال گرایی هم یکی از دلایل تنبلی است. بعضی افراد به این دلیل که دوست دارند هر کاری که انجام می دهند، بی عیب و نقص باشد از انجام کارهایی که فکر می کنند ممکن است در انجام آن ها ضعف هایی داشته باشند، دست برمی دارند. لجبازی هم عامل دیگری برای تنبلی است؛ به طور مثال بعضی افراد به دلیل دلخوری از فرد دیگری، به طور آگاهانه و به خاطر لجبازی از انجام بعضی کارهای مهم و تاثیر گذار در زندگی شان سر باز می زنند که این هم یک نوع تنبلی محسوب می شود. درشت نمایی و ریز نمایی کارها هم باعث تنبلی در انجام کارها می شود. بعضی افراد انجام بعضی کارها را در ذهن شان آن قدر بزرگ می کنند که از مواجه شدن با آن وحشت می کنند و گاهی هم بعضی کارها را آن قدر کم اهمیت و ساده می بینند که مدام زمان انجام آن را به عقب می اندازند که این هم نوعی تنبلی محسوب می شود. در خور ذکر است که بعضی پدر و مادرها با رفتارهای شان، فرزندشان را تنبل بار می آورند. وقتی والدین، هیچ گاه به فرزندان شان مسئولیتی نمی دهند فرزندانی تنبل و تن پرور تحویل جامعه خواهند داد. تنبلی یک نوع عادت است و وقتی پدر و مادری همه امکانات رفاهی را برای فرزندشان مهیا کنند، در اصل او را به تنبلی ترغیب می کنند.
راهکارهایی برای کنار گذاشتن تنبلی
راهکارهای مختلفی برای مبارزه با تنبلی وجود دارد. در ادامه مطلب، راهکارهایی ساده، اما کاربردی آمده است. در خور ذکر است که نیاز نیست در قدم اول، شما به همه این راهکارها عمل کنید. موفقیت در این باره، می نویسد: بهتر است در ابتدا یک یا چند راهکار را عملی کنید و در مراحل بعد به سراغ بقیه راهکارها بروید تا برای همیشه از دست این عادت ناپسند رهایی یابید.
مقدمات را آماده کنید:
پیش از شروع هر کاری، مقدمات آن را فراهم کنید. هر قدر درباره کاری، بیشتر آگاهی داشته باشید و از قبل مقدمات آن را آماده کرده باشید، تسلط شما برای انجام آن کار بیشتر خواهد بود و سرعت عمل شما بیشتر می شود.
موانع روانی را شناسایی کنید:
کمبود انرژی یکی از عوامل تاثیرگذار بر تنبلی است. مراقب سطح انرژی خود باشید. ورزش کنید و صبح ها صبحانه ای کامل و انرژی زا نوش جان کنید. به نظر می رسد که شروع یک روز کاری بدون خوردن یک صبحانه خوب مانند رفتن به جنگ بدون مهمات است. بنابراین شما باید موانع روانی فعالیت های خود را شناسایی کنید و پیش از شروع هر فعالیتی انرژی روانی خود را تقویت کنید. کارهایی مانند یک استراحت کوتاه یا خوردن غذای مورد علاقه تان و … می تواند انرژی احساسی شما را برای جدیت بیشتر در انجام کارهای تان تقویت کند.
قدم اول را محکم بردارید:
کار را از هر نقطه ای که برای تان راحت تر است، آغاز کنید؛ زیرا همین که قدم اول را بردارید نیمی از راه را پیش رفته اید. پس چند قدم دیگر به جلو بردارید. وقتی درگیر کار شدید دیگر برای تان سخت است که آن را نیمه کاره رها کنید.
محدودیت زمانی تعیین کنید:
برای انجام کارهای مهم خود، یک ضرب الاجل زمانی تعیین کنید و با تمام وجود به آن متعهد باشید. همچنین شما باید چشم اندازهای بزرگ اما اهداف کوچک داشته باشید. اهداف بزرگ وقتی محقق می شوند که به مجموعه ای منسجم از اهداف کوچک تبدیل شوند.
برای خودتان پاداش تعیین کنید:
پس از انجام هر بخشی از کار، به خودتان پاداش کوچکی بدهید. در خور ذکر است که باید حتما به قول یا پاداشی که برای خودتان در نظر گرفته اید، عمل کنید زیرا به این شکل مکانیسم لذت و پاداش در هنگام انجام کارها در ذهن شما فعال می شود.
افکار منفی را دور کنید:
افکار مثبت غیر واقع بینانه و داشتن انتظارات بیش از حد از خود، نیز مانند افکار منفی می تواند تنبلی را تشدید کند. برنامه روزانه تان را خیلی شلوغ نکنید. فهرست کارهایی را که باید انجام دهید بیش از ظرفیت جسمی خود در نظر نگیرید.
کار را با موفقیت تمام کنید:
کاری را که شروع کرده اید باید تمام کنید. با این حال و اگر خسته هستید استراحتی کوتاه داشته باشید اما کار را متوقف نکنید. هیچ چیز خسته کننده تر از ناتمام گذاشتن کارها نیست اما وقتی کاری را با موفقیت به پایان می رسانید موجی از انرژی و اعتماد به نفس، یک باره به سوی شما باز می گردد.
خودتان را مجبور نکنید:
به جای استفاده از واژه باید برای انجام کارها، سعی کنید مزایای ملموس و منطقی آن کار را در ذهن خود برجسته کنید. ذهن ناخودآگاه شما از حس تحکم و اجبار بیزار است.
هیچ کاری نکنید:
اگر هیچ یک از روش های غلبه بر تنبلی روی شما جواب نمی دهد این روش را نیز می توانید امتحان کنید. بر روی یک صندلی بنشینید و برای مدتی سعی کنید هیچ کاری انجام ندهید و حتی فکر هم نکنید. به زودی خواهید دید که نمی توانید این همه انفعال را حتی برای نیم ساعت تحمل کنید در نتیجه ناخودآگاه بلند می شوید تا کاری انجام دهید.
در انجام کار متعهد باشید:
به هیچ وجه به کارهای غیرضروری نپردازید. این جا تنها جایی است که کمی تنبلی در آن مفید است. البته به شرطی که برای انجام آن، تاریخ مشخصی را در آینده مشخص کنید و به آن تاریخ متعهد باشید. جالب است بدانید که انجام کارها هنگامی که حس خوبی دارید بسیار راحت است اما شما نمی توانید برای انجام کارهای ضروری همیشه به حس و حال تان تکیه کنید. کارهای مهم را انجام دهید حتی وقتی حس خوبی ندارید.
به لذت پایان کار فکر کنید:
وقتی قصد انجام کاری را دارید ولی مدام آن را به تعویق می اندازید دائم درباره آن احساس گناه می کنید اما وقتی کاری را که می توانید تا ۲ ماه دیگر انجام دهید همین حالا به انجام رسانید، ذهن تان در این ۲ ماه آسوده تر می شود. هرگاه ذهن شما تمایل به تسلیم در برابر لذت های زودگذر و کوچک ناشی از توقف انجام فعالیت را داشت، لذت های عمیق حاصل از پایان یافتن کار را در ذهن خود برجسته و با جزئیات کامل آن را مرور کنید.
تنبلی را فراموش کنید:
پیش از اقدام به هر کاری، باید برچسب هایی را که احتمالا تاکنون به خودتان درباره اهمال کاری تان می زدید فراموش کنید. به جای این که انتظار داشته باشید حس تنبلی هیچ گاه به سراغ تان نیاید، بکوشید این حس را مدیریت و بیشتر اوقات از آن اجتناب کنید. اگر می خواهید برنامه شما به دلیل تنبلی با گذشت زمان متوقف نشود، لازم است در طول این مسیر دایم انگیزه های خود را با ابزارهای مثبت تقویت کنید؛ مثلا به حس خود در زمان هایی که کار مهمی را با موفقیت به پایان رساندید، بیندیشید. چند تجربه موفق در زمینه غلبه بر تنبلی را به یاد آورید و مدام نتایج مثبت آن ها را در ذهن خود مرور کنید. هر گاه هم که در طول مسیر گرفتار تنبلی شدید، زیاد سخت نگیرید و دوباره از نو شروع کنید.
