کمبود ویتامین B1 چه عوارضی برای بدن دارد و راه های درمان
ویتامین‌ها به دو دسته «ویتامین‌های محلول در آب» و «ویتامین‌های محلول در چربی» تقسیم می‌شوند. اولین ویتامین محلول در آبی که کشف شد، ویتامینB۱ بود.
▪️ خصوصیات ویتامین‌های محلول در آب
ـ این ویتامین‌ها همان‌طور که از نامشان پیداست، در آب محلول هستند. اگر فردی بیشتر از حد مورد نیاز از این ویتامین‌ها در طول روز مصرف کند، معمولا مقدار اضافی از بدن دفع می‌شود و در بدن به مقدار زیاد ذخیره نمی‌شوند. دفع اضافی این ویتامین‌ها از طریق ادرار انجام می‌شود. اگر فردی به‌مقدار مورد نیاز از این ویتامین‌ها استفاده نکند، به‌سرعت علائم کمبود آنها در بدن ظاهر می‌شود.
+ ویتامین‌های محلول در آب عبارتند از: ویتامین‌های گروه B، ویتامین C.
▪️ خصوصیات ویتامین‌های محلول در چربی
این ویتامین‌ها در چربی محلول هستند. اگر بیش از نیاز روزانه دریافت شود، مقدار اضافی در بدن ذخیره می‌شود. اضافی آن از بدن دفع نمی‌شود. علائم کمبود این ویتامین‌ها به‌سرعت بروز نمی‌کند چراکه بدن در شرایط کمبود از ذخایر خود استفاده می‌کند. نیاز نیست که حتما به‌صورت روزانه در برنامه غذایی وجود داشته باشد، این ویتامین‌ها دارای ترکیبات پیش‌ساز هستند (این ترکیبات در خارج از بدن فعالیتی ندارند ولی به‌محض ورود به بدن، تبدیل به ترکیب فعال ویتامین می‌شوند و اعمال خود را انجام می‌دهند.)مثلا بتاکاروتن پیش‌ساز «ویتامین آ» است.
ویتامین‌های محلول در چربی عبارتند از: ویتامین A, ویتامین D, ویتامین E, ویتامین K .
v تیامین یا ویتامین ب۱ ؛ این ویتامین تأثیرات بسیار مهمی در سوختن قندها در بدن و عملکرد اعصاب دارد. تیامین از راه روده جذب خون می‌شود. تغییراتی بر روی آن صورت می‌گیرد و آماده استفاده بافت‌ها می‌گردد. یکی از موادی که در جذب آن اختلال ایجاد می‌کند، الکل است که مصرف زیاد آن موجب کمبود ویتامین تیامین می‌شود. این ویتامین در بدن ذخیره نمی‌شود.
عملکرد آن در اندام‌ها، فعال کردن آنزیمهای لازم برای سوختن قند در بدن است. این ویتامین نقش اساسی در ادامه عملکرد چرخه کربن دارد. نقش مهم دیگر آن در اعصاب است. ما برای انجام هر حرکت و یا درک حواس از محیط نیازداریم پیامهای عصبی از مغز به اعصاب بدن و بالعکس منتقل شوند، تیامین در انتقال پیامهای عصبی نقش مهمی دارد
کمبود تیامین در انسان سبب بروز بیماری بری‌بری می‌گردد که معمولاً با عوارض قلبی-عروقی و عوارض عصبی و خیزوادم همراه است. عوارض قلبی-عروقی شامل تپش قلب، تنگی نفس و هیپرتروفی قلب می‌باشد که تدریجاً منجر به احتقان قلب، کبد، ریه و پیدایش خیز می‌گردد. عوارض عصبی نیز منجر به پلی‌نوریت اعصاب محیطی می‌گردد که ممکن است با یک خونریزی مغزی همراه باشد.
ضعف عضلانی و بی‌اشتهایی، کم شدن حرکات معده، حالت تهوع، تب و لاغری توام با اختلالات رویشی و عوارض پوستی از علائم دیگر این بیماری است. فقدان تیامین با افزایش ترکیبات سه‌کربنه همراه بوده و میزان اسید لاکتیک در سلول‌های عصبی و اسید پیروویک در سلول‌های عضلانی و خون ازدیاد حاصل می‌کند. در دام‌ها کمبود تیامین با بروز علائم عصبی همراه است.
حبوبات، کبد و کلیه ها، غنی از تیامین هستند ولی در مرحله پخت طولانی غذاها، ویتامین غیر فعال می‌شود. احتیاج به تیامین در مراحل ضعف عمومی، نقاهت، کار عضلانی زیاد و شیردهی بیشتر است. اگر جیره غذایی از لیپیدها و پروتئینها غنی باشد، نیاز به تیامین کاهش می‌یابد. انسان متوسط برای هر هزار کالری انرژی غذایی مورد نیاز، روزانه به ۰٫۵ میلی گرم تیامین احتیاج دارد.
مصرف بیش‌از اندازهٔ این ویتامین (۱۰۰ برابر نیاز بدن به صورت تزریقی) باعث مسمومیت شده و علائمی چون سردرد، تشنج، آریتمی قلبی، و واکنش‌های آلرژیک را ایجاد می‌کند.
+ مصرف روزانه ویتامین B۱ برای بزرگسالان یک تا یک و نیم گرم و خانمها در دوران بارداری و شیردهی ۱ تا ۱.۶ میلیگرم می‌باشد.
+ ویتامین B۱ به رشد بدن کمک می‌کند.
+ ویتامین B۱ باعث بهبود روحیه می‌گردد و سیستم عصبی عضلات و عملکرد قلب را معمولی نگه میدارد.
+ ویتامین B۱ به هضم غذا مخصوصاً هضم کربوهیدارتها کمک می‌کند.
+ ویتامین B۱ در مسافرتهای دریایی و هوایی برطرف کننده تهوع می‌باشد.
+ ویتامین B۱ در اثر حرارت و پخت از بین میرود.
+ قهوه و الکل باعث از بین رفتن ویتامین B۱ می‌شود، بیماران پوستی زیادی هستند که باعث بیماری پوست آنها مصرف زیاد الکل بوده است.
+ کسانی که بعد از غذا آنتی اسید میخورند باعث می‌شود که ویتامین B۱ را از دست بدهند. قابل توجه کسانی که جهت رفع ترشی معده شربت آنتی اسید میخورند.
+ کشیدن سیگار و خوردن شکر بیش از حد باعث کمبود ویتامین B۱ می‌شود.
+ کمبود ویتامین B۱ باعث بیماری بری‌بری می‌شود. بری‌بری بیماری است که با فلج اعصاب سطحی و حالت مورمورشدن پا و تند شدن ضربان قلب شروع می‌شود و با بی‌اشتهایی گاهی اوقات یبوست، گاهی اسهال و حالت تهوع همراه است به تدریج فلج دست و پا به وجود میآید زمانی بیمار ورم دارد و گاهی ندارد.
+ کمبود ویتامین B۱ باعث گیجی، افسردگی، بی‌اشتهایی و یبوست می‌گردد.
+ کمبود ویتامین B۱ باعث گرفتگی عضلات می‌شود.
+ ماست که باعث زندگی بهتر و طول عمر بیشتر می‌شود به خاطر این است که در بدن باعث ساخته شدن ویتامین B۱ می‌شود. بهترین زمان خوردن ماست بعد از صرف غذاست، البته ماست باید تازه و شیرین باشد.
+ کمبود ویتامین B۱ اختلال در رشد و زایمان میآورد.
+ کمبود ویتامین B۱ ، غمهای بیدلیل به وجود میآورد و گاهی میل به خودکشی را در فرد ایجاد می‌کند.
+ هیچگاه برای پخته شدن زود غذا از جوش شیرین استفاده نکنید چون باعث از بین بردن ویتامین B۱ می‌گردد. خانمهایی که به جای خمیرمایه طبیعی از جوششیرین استفاده میکنند باعث از بین بردن ویتامین B۱ می‌شوند.
+ کمبود ویتامین B۱ باعث ریزش مو می‌گردد.
+ کمبود ویتامین B۱ کمک به ایجاد زخم معده می‌کند.
+ کسانی که دردهای سیاتیک دارند ویتامین B۱ را زیاد استفاده کنند.
+ تمام گروههای ویتامین B نقش اصلی را در سالم و جوان بودن پوست دارند.
+ موهای چرب نیاز فراوانی به ویتامین‌های گروه B دارند.
+ ویتامین B۱ ضدبیماری عصب و ورم عصب است.
+ کمبود ویتامین‌های گروه B باعث ترک خوردن لبها و خشکی و قرمزشدن زبان می‌گردد.
+ ویتامین B۱ را میتوان در مخمرآبجو، سبوس برنج، گندم، جو دوسر، بادام زمینی، شیر، لبنیات، سبزیها، گوشت، تخممرغ، لوبیا، نخود، ماهی، دل و قلوه گاو و گوسفند و گوساله، کره، باقلا، عدس، پیاز، زردآلو، مارچوبه، شلغم، انجیر، آلوخشک، موز، بولاغاوتی، ترشک، سیبزمینی، کاکائو، مرغ، قارچ، والک، خرما، فندق، گردو، ذرت، سویا، میوهها سردرختی مخصوصاً پرتقال، سیب و…
در پایان بگویم که مخمر آبجو سرشار از ویتامین B می‌باشد و سعی کنید حتماً نان سبوسدار و برنج سبوسدار میل کنید، یا اینکه اگر میخواهید برنج بپزید ابتدا سبوس برنج را در میزان آبی که برای برنج لازم است جوشانده سپس صاف نموده و با آن آب کته درست کنید برای مثال اگر میخواهید دو پیمانه برنج درست کنید ابتدا ۳ پیمانه آب با یک پیمانه چلتوک برنج جوشانده صاف نموده سپس با آن آب برنج را بپزید این نوع برنج فوقالعاده مقوی است و چاقکننده نمیباشد.
+ کمبود ویتامین B۱ و افسردگی: ویتامین B۱ نقش مهمی در مغز ایفا می‌کند. افراد سالمندی که با کمبود ویتامین B۱ مواجه هستند بیشتر در معرض بروز علائم افسردگی قرار می‌گیرند
