کودکان چپ دست عادی هستند یا غیر عادی
همه نوزادان در ماههای اولیه تولد برای گرفتن اشیا از هر دو دست استفاده میکنند. به مرور زمان و با گذر از ۶ ماهگی مدتی از یک دست و گاهی از دست دیگر استفاده میکنند. این تغییرها گاهی تا۳- ۲ سالگی ادامه دارد. ولی در ۳ تا ۶ سالگی تاکید بیشتری بر یکی از دستها ایجاد میشود و بچهها نهایتا آن را به عنوان دست غالب میپذیرند. اگر کودک شما به این سنین رسیده و هنوز متوجه دست غالب او نشدهاید، تستهای زیر را انجام دهید:
یکی از اسباببازیهای دلخواهش را با فاصله یکسان از دستهایش قرار دهید و ببینید با کدام دست آن را میگیرد.
توپی را در چند قدمی او بگذارید. از او بخواهید آن را شوت کند و ببینید از کدام پا استفاده میکند.
توجه کنید وقتی با تلفن حرف میزند گوشی را به کدام گوشش میچسباند؟
کاغذی را لوله کنید و از او بخواهید داخل آن را با یک چشم ببیند. دقت کنید که از کدام چشم استفاده میکند.
کودک را از پله بالا ببرید. ببینید کدام پا را اول بلند میکند.
با این مسئله کنار بیایید
بعضی از والدین نسبت به چپ دستی کودکشان دیدی منفی دارند و دوست دارند آن را تغییر دهند. این کار ممکن است اما باید قبل از ۲ سالگی و قبل از ایجاد جهت غالب شروع به آن کنید. برخورد شما باید بسیار ملایم و دوستانه باشد. گروهی معتقدند بهکار بردن دست راست مثل سایر عادتها در اثر تکرار و تمرین به دست میآید. توجه کنید که به هیچ عنوان نباید در این کار اجباری برای کودک وجود داشته باشد. اگر کودک مصر است که از دست چپ خود استفاده کند او را در انتخابش راحت بگذارید، چون در غیر اینصورت ممکن است دچار آسیبهای روحی شود یا در آینده قادر به انجام کارهای ظریف نباشد یا در کارهای خود دچار کندی محسوسی شود یا در مدرسه در نوشتن با مشکلاتی مواجه میشود. عوارض رفتاری ناشی از تغییر اجباری به دست راست این است:
افزایش لجبازیهای کودک
بروز اختلالات رفتاری مثل عدم کنترل ادرار
لکنت زبان
ایجاد دلواپسی و اضطراب
چپدست بودن بد نیست
در کل ۱۰ درصد جمعیت جهان چپ دست هستند و احتمال بروز چپ دستی در خانوادهای که حداقل یکی از والدین خصوصا مادر چپ دست است، بیشتر است. در گذشته در بیشتر فرهنگها چپ دستی را بسیار بد میدانستند و سعی بر از بین بردن آن داشتند. در چین اگر دانشآموزی با دست چپ مینوشت به شدت تنبیه میشد. در هند نباید مناسک مذهبی را با دست چپ انجام بدهند و در آفریقا دست کودک چپ دست را میسوزاندند تا مدت طولانی نتواند از آن استفاده کند و در اروپا دست کودک را میبستند تا با دست راست کارهایش را انجام دهد. ولی امروزه این دیدگاهها کاملا تغییر پیدا کرده و دانشمندان معتقدند نیمکره راست مغز مرکز پردازش کارهای دیداری، حس، ادراک مستقیم، موزیک، هنرو قوه بلوغ است و بدن را کنترل میکند. کسانی که چپ دست هستند نیمکره راست مغزشان قدرت بیشتری دارد. چپ دستها در ورزش بسیار سریعتر از راست دستها هستند و خودشان را با موقعیتهای مختلف بهتر هماهنگ میکنند. آنها مستقلتر و خلاقتر هستند. با وجود همه این ویژگیها کودک چپ دست شما در دنیایی زندگی میکند که از ابتدا همه وسایلش برای راست دستها ساخته شده و این جمعیت ۱۰ درصدی باید خود را با شرایط موجود تطبیق دهند. شما به عنوان یک پدر و مادر خوب و دلسوز باید آموزشهای لازم را به کودکتان بدهید تا کمتر اذیت شود. استفاده از ابزارهایی مثل قیچی، سازهایی مثل گیتار، استفاده از نیمکتها و صندلیهای دستهدار مدارس، غذا خوردن در کنار یک راست دست و… مشکلات کوچکی هستند که با اندکی راهنمایی و توجه قابل حل است. مثلا باید به کودک چپ دست خود بیآموزید در مدرسه بهتر است در انتهای سمت چپ نیمکت بنشیند تا هنگام نوشتن، دستش با دست دانشآموز کنار دستی تداخل نداشته باشد.