کپسول تموزولامید عوارض جانبی موارد مصرف منع دارویی
موارد مصرف
▪ درمان گلیوبلاستومای مولتی فرم ( در ابتدا همراه با رادیوتراپی و سپس به عنوان درمان نگهدارنده استفاده می شود )
▪ درمان آنا پلاستیک آسترو سیتومای مقاوم
موارد مصرف Unlabaled:
▪ درمان گلیوبلاستومای راجعه
▪ درمان آستروسیتومای خفیف ( درجه پایین )
▪ درمان الیگو دندریدو گلیومای خفیف
▪ آنا پلاستیک الیگو دندریدو گلیوما
▪ ضایعات متاستاتیک سیستم عصبی مرکزی
▪ ملانومای پیشرفته یا متاستاتیک
▪ لنفوم پوستی T-cell ( سندرم mycosis fungoids و سندرم Sezary )
▪ تومورهای پیشرفته غدد درون ریز ( کارسینوئید یا جزایر لانگرهانس )
▪ Ewing,s sarcoma ( انواع راجعه یا پیشرفته )
▪ سارکومای بافت نرم ( اندام/ رتروپریتونئال/ داخل شکمی یا همانجیو پریسیتوما/ تومور solitary fibrous )
▪ درمان نوروبلاستوما در کودکان
مکانیسم اثر
▪ تموزولامید یک پرودراگ است که به سرعت و غیر آنزیمی به متابولیت آلکیله فعال MTIC (methyl-triazene-1-yl)-imidazole-4-carboxamide تبدیل می شود. این تبدیل فوری، غیر آنزیمی و بصورت طبیعی در همه بافت هایی که دارو در آن ها توزیع می شود انجام می گیرد. اثر سایتوتوکسیک MTIC از طریق آلکیلاسیون ( متیلاسیون ) DNA در محل های O6 , N7 گوانین رخ می دهد که منجر به شکست رشته دوتایی DNA و آپوپتوز می گردد. اختصاصی چرخه غیر غیر سلولی است.
فارماکوکینتیک
▪ جذب: سریع و کامل ( خوراکی )
▪ توزیع: داروی اولیه Vd=0.4 L/kg ، از سطح خونی مغزی نیز عبور کرده و سطوح آن در CSF حدود ۳۹-۳۵ % سطوح پلاسمایی است.
▪ اتصال به پروتئین: ۱۵ %
▪ متابولیسم: پرودراگ به فرم فعال MTIC تبدیل می شود. MTIC نهایتا بصورت CO2 و ۵-aminoimidazole-4-carboxamide (AIC) که یک جزء طبیعی در ادرار است، دفع می شود. ایزوآنزیم های CYP نقش کمی در متابولیسم تموزولامید و MTIC دارند.
▪ نیمه عمر: متوسط ۸/۱ ساعت ( داروی اولیه )
▪ زمان رسیدن به پیک پلاسمایی: خوراکی، با معده خالی ۱ ساعت، با معده پر (غذای پرچرب) ۲۵/۲ ساعت
▪ دفع: ادرار ( ۳۸ %، داروی اولیه ۶ % )، مدفوع ( ۱%> )
موارد منع مصرف
▪ ازدیاد حساسیت به تموزولامید یا سایر ترکیبات فرمولاسیون
▪ ازدیاد حساسیت به داکاربازین ( هر دو دارو به MTIC متابولیزه می شود )
هشدارها
▪ داروی خطرناکی بوده و حین حمل و نقل و از بین بردن بایستی احتیاطات لازم را رعایت نمود.
▪ ممکن است پنومونی Pneumocystis jirovecii (PCP) رخ دهد. این خطر در افراد دریافت کننده استروئیدها یا رژیم های طولانی مدت افزایش می یابد.
▪ سرکوب مغز استخوان ممکن است رخ دهد. این خطر در سالمندان و زنان بیشتر است.
▪ پان سیتوپنی طولانی شونده که منجر به آنمی آپلاستیک می شود می تواند رخ دهد.
▪ موارد نادری از سندروم میلودیس پلاستیک و بدخیمی های ثانویه شامل لوکمی میلوئید حاد گزارش شده است.
▪ در بیماران مبتلا به اختلال کلیوی یا کبدی شدید یا احتیاط مصرف شود. در بیماران تحت دیالیز مطالعه ای انجام نشده است.
▪ افزایش سطح و فعالیت o-6-methylguanine-DNA-methyltranferase(MGMT) در بافت توموری در ارتباط با مقاومت به تموزولامید است. بیماران مبتلا به گلیوبلاستوما بهتر است از ترکیب تموزولامید و رادیوتراپی استفاده کنند.
عوارض جانبی
▪ در موارد بدخیمی های CNS تشخیص بین عوارض دارو و عوارض بدخیمی بسیار مشکل است.
▪ قلبی عروقی: ادم محیطی
▪ سیستم عصبی مرکزی: سردرد، گیجی، خستگی، بی خوابی، خواب آلودگی، تب، تشنج، فلج یک سویه، اختلال هماهنگی حرکتی، فراموشی، آتاکسی، بی حسی، اضطراب، افسردگی
▪ پوستی: راش، ریزش مو، خارش، خشکی پوست، آسیب ناشی از رادیوتراپی، قرمزی
▪ گوارشی: اسهال، تهوع و استفراغ، یبوست، بی اشتهایی، ورم دهان، اشکال در بلع، تغییر در حس چشایی، افزایش وزن
▪ خونی: لنفوپنی، ترومبوسیتوپنی، نوتروپنی، لوکوپنی، آنمی
▪ عصبی عضلانی و اسکلتی: ضعف، بی حسی، درد کمر، اختلال حرکت، درد مفاصل و عضلات
▪ اندوکرین و متابولیک: افزایش کورتیزول، درد پستان
▪ ادراری تناسلی: بی اختیاری ادرار، عفونت مجاری ادراری، تکرر ادرار
▪ چشمی: تاری دید، اختلال بینایی، دوبینی
▪ تنفسی: فارنژیت، عفونت مجاری تنفسی فوقانی، سرفه، سینوزیت، تنگی نفس
▪ متفرقه: عفونت ویروسی، واکنش حساسیتی
تداخل دارویی
▪ کاربامازپین: سمیت خونی ( آنمی آپلاستیک ) تشدید می شود.
▪ کوتریموکسازول: سمیت خونی ( آنمی آپلاستیک ) تشدید می شود.
▪ فنی توئین: سمیت خونی ( آنمی آپلاستیک ) تشدید می شود.
▪ والپروئیک اسید: کلیرانس تموزولامید را به میزان ۵ % کاهش می دهد.
تداخل الکل/غذا/گیاه:
▪ غذا سرعت و میزان جذب دارو را کاهش می دهد.
نکات قابل توصیه
▪ در صورت مصرف با معده خالی میزان تهوع و استفراغ کاهش می یابد. ولی جذب دارو با غذا تغییر می یابد.
▪ داروهای ضد تهوع مناسب در صورت نیاز تجویز شود.
▪ کپسول ها نباید باز یا خرد شوند. در صورت باز شدن اتفاقی، از تماس دست با محتویات کپسول خودداری شود.
▪ فرم IV را طی ۹۰ دقیقه انفوزیون کنید. می توان از طریق لوله ای که سرم سدیم کلراید ۹/۰ % تزریق می شود این دارو را نیز انفوزیون نمود. از تزریق با سایر داروها خودداری شود.
مقدار مصرف
دوز معمول آن برای گلیوماهای بدخیم در بالغین و کودکان بالای ۳ سال mg/m 200 در روز به صورت خوراکی به مدت ۵ روز می باشد که هر ۲۸ روز تکرار می شود. در بیمارانی که دوره های شیمی درمانی را گذرانده اند دوز تجویزی باید به mg/m 150 در اولین دوره درمان کاهش یابد اما در صورت عدم وجود مسمومیت هماتولوژیک می توان آن را در دوره های بعدی افزایش داد. هم چنین در مورد ملانومای بدخیم متاستاتیک دوز mg/m 200 در روز به مدت ۵ روز در هر دوره ۲۸ روزه تجویز می گردد.
اشکال دارویی
