اسفناج از سبزیهایی است که دارای رنگ سبز تیره هست، در صدر لیست خوراکیهای ضد سرطان جای دارد و طبق تحقیقات در کاهش ابتلا به انواع سرطانها موثر است، بهخصوص در پیشگیری از سرطان کولون، سرطان رکتوم، سرطان معده، سرطان پروستات، و سرطان حنجره و حلق و سرطان مخاط رحم، سرطان گردن و مری و سرطان ریه نقش والایی دارد. اسفناج را نباید برای بیماران مبتلا به ورم مفاصل و سنگهای صفراوی تجویز کرد، زیرا اکسالات آن کسالت بیماران را افزایش میدهد. خاصیت آنتیاکسیدانی هم دارد. این ماده باعث تحریک معده و ازدیاد ترشحات آن میشود. خوردن اسفناج در رفع تشنگی موثر است. برای از بین بردن ورم و درد گلو مفید است. آش اسفناج با گشنیز برای سردردهایی که ناشی از سوءهاضمه و اختلال دستگاه گوارشی است مفید میباشد. خوردن اسفناج از سرطان جلوگیری میکند مخصوصا در افرادی که سیگار میکشند.
۱) برگ اسفناج منبع غنی ویتامین A ، B3 ، C ، آهن و پتاسیم میباشد.
۲) همچنین اسفناج دارای فیبر فراوان نیز میباشد و برای افرادی که یبوست دارند مصرف آن مفید است.
۳) اسفناج به دلیل داشتن مادهای به نام اسپیناسین هضم غذا را تسریع میکند. چون این گیاه در زمستان موجود میباشد پس میتوان آن را در کنار غذا و یا در انواع سوپ و یا سالادهای مختلف همراه با لیموترش و یا در انواع آش استفاده کرد. همچنین آن را میتوان بصورت کوکو نیز استفاده کرد. بهتر است هنگام پخت اسفناج آب اضافه نشود و با مقدار بسیار کمی روغن تفت دهیم.
اسفناج کلسترول خون را کاهش میدهد. بهترین دارو برای کسانی است که مبتلا به کمخونی هستند. ترشحات لوزوالمعده را افزایش میدهد.
سبزی مفید برای تقویت اعصاب نیز است. اسفناج پخته برای رفع بیماری آسم و گرفتگی صدا بسیار مفید است. بدن را قلیایی میکند و اسیدیته خون را کاهش میدهد. خنک کننده است و برای پایین آوردن تب مفید است. ورم روده کوچک را رفع میکند. برای ورم ریه مفید است.
اسفناج با داشتن مقادیر مناسبی از ویتامین K که یکی از ویتامینهای محلول در چربی است، در سلامت استخوان نقش دارد. ویتامین K موجود در اسفناج به پیشگیری از تجزیه استخوان کمک میکند. همچنین میتواند نوعی پروتئین (استئوکلسین) را در استخوان فعال کند که این پروتئین باعث رسوب کلسیم در استخوان و در نتیجه استحکام بیشتر آن میشود. این سبزی همچنین دارای مقادیری کلسیم و منیزیم است که هر دو از مواد موثر در استخوانسازی هستند.
اسفناج تازه و خام منبع غنی از ویتامین C و بتاکاروتن (پیش ساز ویتامین A) است. این مواد هر دو از مواد آنتی اکسیدانی (ضد اکسیدشدن) قوی هستند و موجب کاهش رادیکالهای آزاد (مواد مضر برای بدن) میشوند. این مواد از اکسید شدن کلسترول در بدن و نفوذ آن به دیواره رگها جلوگیری میکنند و در نتیجه به پیشگیری از گرفتگی رگها، حمله قلبی یا سکته مغزی کمک مینمایند.
باید توجه داشت که مقدار زیادی از ویتامینC موجود در اسفناج با پختن از بین میرود، بنابراین برای حداکثر استفاده از آن بهتر است تاحد امکان اسفناج تازه را به سالاد بیفزایید یا آن را همراه کمی روغن زیتون و آبلیمو مصرف کنید. فولات موجود در اسفناج هم باعث تبدیل هموسیستئین (مادهای مضر که افزایش آن در بدن میتواند باعث ایجاد سکته قلبی و مغزی شود) به مواد بی خطر میشود.
همچنین مقدار زیاد فیبر غذایی یا همان الیاف گیاهی اسفناج، یکی دیگر از مزایای آن است، زیرا فیبر غذایی در بدن هضم نمی شود و انرژی هم تولید نمیکند. همچنین با افزایش حجم غذا و ایجاد احساس سیری، به پیشگیری از اضافه وزن و چاقی که از علتهای اصلی بیماریهای قلبی- عروقی است، کمک میکند. کار دیگری که فیبر انجام میدهد، کاهش جذب و افزایش دفع چربیها و مواد مضر است که به کاهش چربیهای خون و عدم گرفتگی عروق کمک میکند.
اسفناج با داشتن فیبر غذایی موجب افزایش سرعت عبور مواد غذایی از دستگاه گوارش میشود، بنابراین مصرف آن در افرادی که دچار یبوست هستند، توصیه میشود. غذاهایی مانند بورانی و خورش آلو اسفناج، نمونههایی از این دست هستند.
از آنجایی که بتاکاروتن، ویتامین C و ویتامین K اسفناج همگی خواص ضد التهابی دارند، میتوانند در شرایطی که در بدن التهابی وجود دارد، موثر باشند، برای مثال احتمالاً در کاهش علائم بیماریهای آسم (تنگی نفس)، استئوآرتریت(آرتروز مزمن مفاصل)، استئوپروز(پوکی استخوان) و آرتریت روماتوئید(التهاب مفاصل) موثرند.
همانطور که میدانیم، با افزایش سن کارایی مغز کم میشود و افراد به تدریج دچار زوال عقلی میشوند. از نتایج مطالعات بر روی حیوانات آزمایشگاهی چنین برمی آید که مصرف اسفناج احتمالاً از مغز آنها در برابر عوامل استرس زا محافظت میکند و ظرفیت یادگیری و مهارتهای حرکتی آنها را بهبود میبخشد.
همچنین سبزیهای برگی سبز مانند اسفناج با داشتن مقادیری ویتامین E به خصوص اگر برای جذب بیشتر با کمی روغن مثل روغن زیتون مصرف شوند، احتمالاً در عملکرد بهتر مغز موثرند.
رنگدانههای موجود در برگ اسفناج میتوانند به پیشگیری از ابتلا به بیماریهای چشمی مانند کاتاراکت (آب مروارید) کمک کنند. از این لحاظ، سایر سبزیهای برگی سبز، کلم و بروکلی هم جزء منابع غنی محسوب میشوند.
از نتایج بعضی مطالعات چنین برمی آید که جذب این رنگدانه ها از اسفناج وقتی با تخممرغ مصرف میشوند، افزایش مییابد.
آهن اسفناج در مقایسه با منابع آهن حیوانی یا هِم مانند گوشت قرمز، جذب کمی دارد، بنابراین به تنهایی قادر به تأمین نیاز بدن به آهن نیست. توجه به این مسأله به ویژه در گروههای در معرض خطر کمبود آهن مانند کودکان و نوجوانان درحال رشد، دختران و زنان باردار و شیرده حائز اهمیت است.
برای افزایش جذب آهن از اسفناج بهتر است آن را همراه با منابع غذایی ویتامین C و اسیدی مانند پرتقال و لیموترش یا آب آنها مصرف کنیم.