راهکارهای روانشناسی برای نحوه جدا خواباندن کودک
به طور کلی نوزاد بهتر است در سال اول از زندگی خود، در اتاق والدین اما در تخت خواب جداگانه بخوابد. این در حالی است که بعضی از روانشناسان دیگر معتقد هستند، والدین پس از ۶ ماه اول میتوانند نوزاد را در اتاق خودش بخوابانند.
۶ ماه و یا ۱ سال اول زندگی زمان بسیار حساسی برای نوزادان است. این به آن علت است که نوزادان در اولین سال از زندگی خود با مسائلی از قبیل مشکلات تنفسی و یا مرگ ناگهانی روبرو هستند. بسیاری از مادران به علت وابستگی شدید به کودک ترجیح می دهند تا کودک خود را سالها در کنار خود بخوابانند. والدین باید بدانند، هرچه جدا خواباندن کودک در سنین پایین تر صورت بگیرد، این کار راحت تر است.
بعد از یک سال، به خصوص در مورد کودکانی که شیر مادر نمی‌خورند، بهتر است جدا خواباندن کودک انجام شود اما در مورد شیرخواران شیر مادرخوار، ممکن است جداکردن فرزند از مادر هنگام خواب کار راحتی نباشد زیرا مادر مجبور می‌شود با هر بار گریه کودک، بلند شود و او را به تخت خود بیاورد یا در کنار تختش بنشیند و او را تغذیه کند و دوباره به تخت بازگرداند. اگر مادری بتواند این زحمت را بپذیرد، بهتر است از پایان سال اول جدا خواباندن کودک را آغاز کند.
استثنائا در مورد کودکان شیر مادرخوار، حداکثر زمانی که شیرخوار می‌تواند در اتاق خواب والدین بخوابد، تا دوسالگی است اما در این صورت هم باید محل خواب و تختخواب شیرخوار جدا باشد.
یک کودک دو ساله به هیچ‌‌وجه نباید اجازه داشته باشد که در تخت یا اتاق والدین بخوابد؟
بعد از دو سالگی به طور منطقی و علمی، توجیهی برای خواباندن فرزند در کنار والدین وجود ندارد اما گاهی وابستگی مادر به فرزند شدید است و نمی‌تواند او را از خود جدا کند زیرا در آغوش گرفتن فرزند به او احساس آرامش و اطمینان می‌دهد و دوست دارد تا سالها فرزندش در کنارش باشد. در این حالت لازم است با مادر صحبت شود و هر چه سریع‌تر جدایی صورت بگیرد. در اغلب موارد جدایی به دلیل وابستگی شدید مادر به فرزند انجام نمی‌شود، ولی به هر حال مادری هم که از لحاظ عاطفی توجه و محبت کافی به فرزندش دارد، می‌تواند در پایان دو سالگی جدا خواباندن کودک را شروع کند.
بعد از دو سالگی به طور منطقی و علمی، توجیهی برای خواباندن فرزند در کنار والدین وجود ندارد
چه کنیم که کودک خودش خوابیدن را بیآموزد؟
بهترین راه این است که فرزندمان را عادت دهیم خودش در تختش تنها بخوابد. اینکه او را بخوابانیم و بعد در تخت بگذاریم، کار صحیحی نیست. باید از ابتدا فرزند را طوری بار بیاوریم که بداند در مورد این مساله جدی و قاطع هستیم. البته مادر می‌تواند تا زمانی که کودک به خواب رود در اتاق او بماند. عادت‌های دیگر مانند خواباندن در بغل یا روی پا یا در اختیار گذاشتن قسمتی از مو یا بدن مادر در دست کودک تا زمانی که به خواب برود، صحیح نیست. در مورد کودکی که چنین عادتی پیدا کرده، بهتر است مادر عروسک پشمالو در اختیارش قرار دهد تا کودک عادت کند عروسک یا بالشش را بغل بگیرد تا به خواب برود. وقتی این عادت از بین رفت، به راحتی با بردن کودک به اتاقش و ماندن مادر در کنار او، به خواب می‌رود.
آیا مادر می‌تواند کنار فرزندش در اتاق او بخوابد تا به خواب برود؟
خیر. مادر نباید به تخت کودک برود یا در اتاق او روی زمین بخوابد زیرا این کارها هم تفاوتی با خوابیدن کودک در اتاق والدین ندارد. باید کودک حس کند مادر حضور دارد ولی این حضور به معنی خوابیدن کنار او نیست. مادر می‌تواند برای فرزندش کتاب بخواند یا قصه بگوید تا کودک در حالی که عروسک به بغل دارد، به خواب برود.
▪ اگر مادری کودکش را تا حداکثر دو سالگی از خود جدا نکرد و کودک به خوابیدن کنار مادر عادت داشت، چطور می‌توان جدا خواباندن کودک را آغاز کرد؟
برای جدا خواباندن کودک در مورد کودکان سه سال به بالا خیلی خوب است که از جدول ستاره استفاده کنیم. یعنی به کودکمان بگوییم هر روز صبح که بلند می‌شوی اگر در تختخوابت بودی، یک برچسب جایزه می‌گیری و مثلا هر سه برچسب یک جایزه بزرگ دارد. استفاده از روش‌های تشویقی در جدا خواباندن کودک مؤثر هستند.
▪ مراقب تغییر رفتارها باشید
اگر درخواست‌های کودک برای خوابیدن در کنار والدین به صورت مکرر و پشت‌سر هم تکرار شود بدون شک عاملی موجب ناآرامی کودک شده است. انواع ترس، کابوس و… می‌تواند میل کودک به برگشتن به اتاق والدین را بیشتر کند. همچنین تماشای بعضی برنامه‌ها و فیلم‌هایی که برای سن کودکان مناسب نیست، باعث می‌شود هنگام خواب شبانه دچار نگرانی و پریشانی شوند، به همین دلیل والدین باید نسبت به بروز هر نشانه‌ای هوشیار باشند و بعد از برطرف شدن عوامل تهدید کننده، از فرزندشان انتظار اطاعت از قانون را داشته باشند.
▪ برای جدا خواباندن کودک بالای ۵ سال چه کنیم؟
برای جدا خواباندن کودک ابتدا فاصله او را از تخت‌تان بیشتر کنید و بعد او را به اتاقش منتقل کنید.
او را تشویق کنید و با هر بار خوابیدن در اتاقش به او جایزه بدهید. به کودک خود وعده بدهید هر روز صبح که از خواب بلند می شود اگر در تخت خواب خودش باشد یک هدیه دریافت میکند.
در مقابل اصرار کودک به خوابیدن در اتاق شما باید مقاومت کرده و سعی کنید با سرگرمی‌های مختلف او را به اتاقش ببرید.
اگر قانونی وضع می‌شود باید در خانه اجرا شود اما پیش از هر چیز دقت کنید که این قانون چه تاثیر روانی روی کودک دارد. در بعضی خانواده‌ها سابقه مشکلات روانی وجود دارد و بنابراین احتمال بروز این مشکل درکودک هم هست و با جدا کردن او این حالت در او تشدید می‌شود.
