آمینو اسید واحد سازندهی پروتئین است. ۹ آمینو اسید ضروری برای بدن وجود دارد که بدن خودش نمیتواند آنها را بسازد و باید از طریق تغذیه دریافتشان کند. ۱۱ آمینو اسید دیگر هم هست که توسط بدن ساخته میشود. بیشتر افراد مشکلی از بابت دریافت پروتئین کافی ندارند و بیشتر از مینیمم میزان توصیه شده، پروتئین مصرف میکنند.
مکملهای پروتئین یا آمینو اسید، یکی از رایجترین مکملها برای ورزشکاران و افرادی است که ورزش کردن را شروع میکنند. مصرف پروتئین کافی برای حفظ تودهی عضلانی حین کاهش وزن، محدود کردن تخریب عضلانی ناشی از ورزش و افزایش سنتز و رشد عضلانی ضروری است. بنابراین آنهایی که ورزش کردن را شروع کردهاند، میتوانند با افزایش مصرف پروتئین، آمینو اسید بیشتری به بدنشان برسانند.
ورزشکاران قدرتی و استقامتی، نسبت به کسانی که تحرک چندانی ندارند، به پروتئین بیشتری نیازمندند، اما بیشتر ورزشکاران به شرط آنکه کالری کافی از تغذیه دریافت کنند و ۲۰ تا ۳۵ درصد از کالری روزانهشان از پروتئین باشد، بیشتر از پروتئین مورد نیاز بدنشان تأمین شده است و نیازی به مصرف مکمل ندارند.
مطالعهای که در سال ۲۰۰۵ انجام شد نشان داد افراد سالمی که تمرینات استقامتی یا قدرتی انجام میدهند، نیازی به مصرف پروتئین اضافی یا مکمل آن ندارند. مکملهای آمینو اسید در بازار اینطور شهرت دارند که تولید استروئید آنابولیک در بدن را بالا برده، مانع آسیب ناشی از تمرین زیاد شده و از خستگی عضلات پیشگیری میکنند. اما آیا این ادعاها معتبرند؟ آیا آمینو اسید به تسریع فرایند عضله سازی کمک میکند؟
درد عضلانی تأخیری
در سال ۲۰۰۶، پژوهشی درمورد تأثیر مکمل آمینو اسیدی مشتمل بر ۹ آمینو اسید ضروری و ۳ آمینو اسید غیرضروری بر درد عضلات صورت گرفت، محققان دریافتند وقتی این مکمل در روزهای ریکاوری مصرف شد، باعث کاهش درد عضلانی شد. اما مصرف مکمل آمینو اسید قبل از ورزش و فوراً بعد از ورزش، از درد عضلانی کم نکرد.
همچنین شواهدی وجود دارد که میگوید، مصرف اسیدهای آمینهی شاخهدار به مقدار ۵ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن، قبل از ورزش میتواند به کاهش دردهای عضلانی کمک کند. با این حال، پژوهشگران نتیجه گرفتند که برای درک رابطهی بین آمینو اسید و کاهش درد عضلانی، به تحقیقات بیشتری نیاز است.
کاهش تودهی عضلانی ناشی از بالا رفتن سن
با بالا رفتن سن، تودهی عضلانی کاهش مییابد. ورزش و تغذیه میتواند روی کاهش سرعت تحلیل عضلانی و حتی خنثی کردن آن اثر بگذارد. مصرف ناکافی پروتئین، مخصوصاً برای سالخوردهها، میتواند تحلیل عضلانی را تبدیل به پدیدهای وحشتناک کند.
برخی شواهد نشان میدهند، مصرف مکملهای آمینو اسیدهای ضروری، مخصوصاً مصرف آمینو اسیدهای شاخهدار، می تواند تحلیل تودهی عضلانی را بیاثر کند. بنابراین، محققان به دنبال راههایی هستند که مصرف طولانی مدت آمینو اسیدهای ضروری بتواند برای پیشگیری از کاهش تودهی عضلانی ناشی از سالخوردگی مفید و مؤثر باشد.
این استنباطها بیشتر براساس مطالعات کوتاهمدت هستند و محققان میگویند برای پیدا کردن شیوههای واقعاً کاربردی و مؤثر جلوگیری از تحلیل عضلانی، به آزمایشهای بالینی بلندمدتتری نیاز است.
آمینو اسید شاخهدار
آمینو اسید شاخهدار (BCAA)، شامل والین، لوسین و ایزولوسین میشود. مقدار اسیدهای آمینهی شاخهدار حدودا ۲۰ درصد از آمینو اسیدی موجود در عضلات است و برخی مطالعات نشان دادهاند مصرف مکمل BCAA، قبل، هنگام و یا بعد از ورزش، مفید است. مثلاً تعدادی از مطالعات نشان دادهاند لوسین میتواند سنتز عضلانی و کاهش تخریب عضلانی را در بر داشته باشد. یعنی، لوسین میتواند تنظیمکنندهی متابولیسم پروتئین باشد.
گلوتامین
گلوتامین مانند BCAA، آمینو اسیدی دیگری است که نظر دادهاند میتواند برای رشد عضلات مفید باشد. ورزشکارانی که تمرینات سخت و زیاد دارند، ممکن است میزان گلوتامین پلاسمایشان کاهش پیدا کند و گلوتامین میتواند سنتز گلیکوژن عضلاتشان را بیشتر کند. با این وجود، مطالعات کوتاه مدت و بلند مدت گوناگونی که روی مصرف مکمل گلوتامین انجام شده، فایدهی خاصی از مصرف این مکمل برای تودهی عضلانی یا افزایش قدرت نشان نداده است.
ترکیبی از اسیدهای آمینه
برخی مکملها، ترکیبی از اسیدهای آمینهی ضروری و یا حتی اسیدهای آمینهی غیرضروری هستند.
آیا این مکملها کمکی به تسریع عضله سازی میکنند؟
به طور کلی، بیشتر آزمایشات تأثیر خاصی از مصرف مکملهای آمینو اسید روی افزایش تودهی عضلانی، افزایش استقامت و یا ریکاوری سریعتر نشان ندادهاند. چیزی که این میان ارزشمند جلوه میکند، مصرف ترکیبی از پروتئین و کربوهیدرات بعد از ورزش به منظور افزایش سنتز گلیکوژن عضلات و ترمیم آنهاست.
اگر با محصولی برخورد کردید که ادعا میکند به تسریع عضلهسازیتان کمک میکند، هشیار باشید. مکملها معمولاً گرانقیمت هستند و شما میتوانید تمام پروتئینها و مواد مغذی مورد نیاز بدنتان را از منابع طبیعی تأمین کنید. ترمیم و رشد عضلانی، به انرژی نیاز دارد و برای همین اگر کالری دریافتیتان کافی نباشد، رشد عضلانیتان مختل و متوقف خواهد شد و دیگر فرقی نمیکند چقدر مکمل عضلهسازی مصرف کنید. اگر تردید دارید که آیا مکمل برای شما مناسب است یا نه، قبل از مصرف آن با یک متخصص مشورت کنید. دریافت انرژی کافی از تغذیهی غذاهای با کیفیت و سالم و مغذی، بهترین راه تامین سلامت عمومی است.