اوریون یکی از بیماری های ویروسی بوده که غدد بزاقی فرد را درگیر کرده و علائم اولیه آن مانند: سرماخوردگی خفیف از جمله: تب، سردرد، بی قراری، بی اشتهایی، ورم بناگوش و لوزه ها و گوش درد است.
بیماری اوریون در سنین ۵ تا ۱۰ سال شایعتر است ، این بیماری در کودکان زیر ۲ سال اتفاق نمی افتد و در افراد میانسال نیز نادر است.
ویروس بیماری اوریون از طریق بزاق دهان و تنفس منتقل شده و این بیماری ۷ تا ۸ روز به طول می انجامد. اوریون نیازی به درمان و استفاده از دارو ندارد ، در بعضی موارد ممکن است ویروس اوریون باعث مننژیت، ورم لوز المعده و یا اورکیت (ورم بیضه ها) گردد که در این صورت حتماً باید به پزشک متخصص مراجعه نمود.
سردرد شدید همراه با تهوع و استفراغ از نشانه هایی است که باید در بیماری اوریون جدی گرفته شود. می توان با تزریق واکسن اوریون از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرد ، خوردن مایعات گرم، استراحت کافی و جداسازی بیماران از افراد غیر مبتلا می تواند به بهبود بیماری اوریون کمک کند.
بیمار مبتلا به اوریون نیاز به استراحت دارد باید اتاقی برای بیمار در نظر گرفته شود که ساکت باشد تا بیمار در آرامش استراحت کند. تغذیه مناسب و مقوی در این دوره بسیار حائز اهمیت است. هرچند که بیمار در این دوره با بی‌اشتهایی روبرو است، اما باید سعی کرد با حوصله به او غذا داد تا کمتر دچار ضعف سیستم ایمنی بدن شود و بیماری او تشدید نشود.
دارو‌ها باید با آب فراوان مصرف شود. از غذاهای مایع مثل شیر، سوپ، ماست و… استفاده شود تا بلع غذا آسان‌تر باشد. برای برطرف کردن خشکی دهان مایعات فراوان به بیمار داده شود در صورت وجود مشکل در نوشیدن از نی استفاده شود. پرهیز از مصرف میو‌ه‌ها و غذاهای ترش که منجر به تحریک تولید بزاق می‌شوند ضروری است.
از دستگاه بخور و مرطوب کننده فضا برای بهبود سرفه و گلو درد استفاده شود. درجه حرارت بیمار مبتلا به اوریون باید هرچند ساعت یکبار کنترل شود. کودکان تا اتمام دوره سرایت بیماری نباید به مدرسه فرستاده شوند.
▪ نحوه انتقال بیماری چگونه است؟
انتقال بیماری بیشتر از طریق تماس مستقیم با بزاق دهان مثلا با بوسیدن بیمار یا از طریق تنفس هوای آلوده به ویروس ناشی از سرفه‌های بیمار است و یا به طور غیرمستقیم از راه ظروف آلوده به بزاق فرد مبتلا به فرد دیگر منتقل می‌گردد. ویروس از ۳-۲ روز قبل از تورم تا حدود ۹ روز بعد از آن از بزاق دفع می‌گردد. لذا توصیه به خانه ماندن فرد مبتلا و جداسازی ظروف مورد استفاده تا حدود ۹ روز پس از شروع علائم بیماری می‌گردد. البته با توجه به دفع ویروس از بزاق قبل از شروع علائم، کنترل کامل بیماری مشکل می‌باشد.
▪ بیشترین زمان شیوع بیماری چه فصلی است؟
علل شایع ابتلا، اواخر زمستان و اوایل بهار می‌باشد که البته در صورت ایجاد اپیدمی، بیماری در تمامی فصول سال دیده میشود.
▪ علائم بیماری اوریون چیست؟
علائم بیماری ۱۴ تا ۲۱ روز بعد از تماس و معمولا تظاهرات بیماری خود را به صورت سردرد، گلودرد خفیف، تب بالا، کم اشتهایی، خستگی و درد عضلانی نشان میدهد. شایع‌ترین تظاهرات بالینی در افراد را تورم غدد بزاقی (بخصوص غدد بزاقی بناگوش) تشکیل میدهد.تورم غدد بزاقی بناگوشی دردناک هستند و جویدن و غذا خوردن (به دلیل ترشح بزاق) مزید بر علت میشود.
▪ بیماری اوریون چه عوارضی می‌تواند داشته باشد؟
تورم بیضه‌ها (ارکیدیت)
این عارضه شایع‌ترین عارضه بیماری در مبتلایان بعد از بلوغ می‌باشد که تا حدود یک سوم افراد بالغ مبتلا به بیماری دچار آن می‌شوند. این عارضه که با تب بالا، درد شدید بیضه‌ها و تورم و قرمزی کیسه بیضه‌ها همراه است در حدود ۱۰ درصد افراد مبتلا باعث مشکلات نازایی می‌گردد. البته این تصور عامه که فرد مبتلا به بیماری اوریون نباید حرکت کند زیرا ممکن است بیضه‌ها متورم شوند از آنجا منشاء می‌گیرد که این عارضه معمولا حدود ۱۰ روز پس از تورم غدد بزاقی ایجاد میشود و لذا آن را به حرکت کردن بیمار نسبت می‌دهند که البته مورد قبول نمی‌باشد.
مننژیت
این عارضه شایع‌ترین عارضه اوریون در کودکان می‌باشد به طوری که باعث سردرد، تب شدید و سفتی گردن و استفراغ‌های مقاوم می‌گردد. البته در این کودکان معمولا به محض گرفتن مایع نخاع علائم بیمار کاهش می‌یابد. این عارضه معمولا خوش‌خیم بوده و بدون هیچ عارضه ماندگاری بهبود می‌یابد.
کری
یکی از عوارض مهم اوریون کری عصبی می‌باشد که عمدتا یکطرفه بوده و می‌تواند گذرا و یا دائمی باقی بماند.
تورم غده لوزالمعده (پانکراتیت)
این عارضه خوش‌خیم و گذرا، گاهی باعث درد شدید شکمی همراه با تب، حالت تهوع و استفراغ شدید می‌گردد که البته معمولا علائم بیمار در عرض ۲ تا ۳ روز فروکش می‌کند.
درمان اوریون چیست؟
درمان تورم غدد بزاقی در این بیماران محدود به اقدامات علامت درمانی و نگهدارنده می‌باشد که شامل داروی ضد تب و درد مانند استامینوفن یا بروفن و یا استفاده موضعی از کیسه آبگرم و یا سرد بر روی غدد متورم است. بهتر است غذاهای سفت که نیاز به جویدن زیاد دارند و یا غذاهای ترش که باعث ترشح زیاد بزاق می‌شوند، استفاده نشود. داروی ضدویروس خاصی در این بیماران کاربرد ندارد؛ زیرا بیماری خود به خود بهبود یابنده است و آن چنانکه واضح است مصرف آنتی بیوتیک ها در درمان این بیماری هیچ جایگاهی نداشته و عملی غیرمنطقی می‌باشد.
