علت سرفه های خشک چیست و چطور باید درمان شوند با مواد طبیعی
سرفهها به‌طورکلی به دو دسته‌ی خشک و خلط‌دار تقسیم می‌شوند. سرفه‌ی خلط‌دار سرفه‌ای است که می‌تواند به دفع خلط و مخاط از بدن کمک کند. این سرفهها نیازی به سرکوب ندارند، زیرا به لطف آنها ریه و سینه‌تان از آلودگی‌ها تخلیه می‌شود. با این حال برخی درمان‌ها از جمله مصرف مواد خلط‌آور با رقیق کردن مخاط به دفع آسان‌تر آن کمک می‌کند.
اما درباره‌ی سرفه‌ی خشک متفاوت است. این نوع سرفه، سرفه‌ای است که هرچه سریع‌تر باید از آن خلاص شوید. برای رهایی از این سرفهها از مواد نرم‌کننده (دمولسنت) استفاده کنید. این مواد غشای مخاطی ملتهب را نرم و مواد حساسیت‌زا را دفع می‌کنند و موجب بهبودی می‌شوند. به‌جای استفاده از محلول‌های شیمیایی برای درمان هر بیماری جزئی، بهتر است از درمان‌های خانگی کم‌ضرر استفاده کنید. این درمان‌ها علاوه بر اینکه مضر نیستند نسبت به اغلب شربت‌ها طعم بهتری دارند.
علت سرفه های خشک
سرفه‌ی خشکی که بعد از علائم سرماخوردگی باقی می‌ماند می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. برخی افراد ممکن است در اثر تنفس هوای خشک و گرم به سرفه بیفتند. این پدیده بیشتر در اثر وجود مواد حساسیت‌زا و تحریک‌کننده‌های محیطی در هوا رخ می‌دهد. وقتی در پاییز بخاری را روشن می‌کنید، گرد و غبار و موادی که در طول تابستان در آن جمع شده‌اند در هوا پراکنده و موجب سرفه خشک می‌شوند.
دود سیگار، محرک‌های محیطی، حساسیت‌ها، قطره‌های بینی و آسم از دیگر دلایل بروز سرفه خشک است. برخی بیماری‌های مزمن ریه نیز می‌توانند موجب سرفه‌های خشک شوند. البته برخی افراد هم بدون دلیل خاص و فقط از روی عادت سرفه می‌کنند.
ریفلاکس معده یکی دیگر از دلایل سرفه خشک است. در این مواقع معمولا علائم دیگری مانند سوزش سرِ دل، سوزش گلو و افزایش بزاق نیز مشاهده می‌شود. سیاه‌سرفه، آنفولانزا، بلعیدن یا استشمام چیزی، مایکوپلاسما، نِمُنیا(سینه‌پهلو) و تکرر بیماری‌های ویروسی مانند سرماخوردگی ساده نیز از سایر دلایل بروز سرفه‌های خشک است. همچنین سرفه خشک ممکن است در نتیجه‌ی عوارض جانبی برخی از داروهای قلب و فشارخون باشد.
۷ درمان خانگی سرفه خشک
▪ یک قاشق پُر عسل
بر اساس مطالعات صورت‌گرفته در دانشکده‌ی پزشکی پن استیت عسل نسبت به داروهای بدون نسخه‌ی سرفه تأثیر بیشتری دارد. عسل یک مسکّن طبیعی با چسبندگی بالاست که می‌تواند سطح غشای مخاطی تحریک‌شده را بپوشاند و تسکین بدهد. به‌علت وجود آنزیم‌های طبیعی در عسل این ماده خاصیت ضدباکتری دارد. این امر به کوتاه‌تر شدن دوره‌ی سرفه‌هایی که ریشه در مشکلات باکتریایی دارد، منجر می‌شود.
عسل، درمانی عالی برای کودکان و بزرگ‌سالان است ولی فراموش نکنید که به‌علت احتمال بروز بوتولیسم مصرف آن در کودکان زیر دو سال خطرناک است.
برای استفاده از خاصیت درمانی عسل، یک تا سه مرتبه در روز هربار یک قاشق غذاخوری عسل طبیعی مصرف کنید تا سرفه‌تان بهبود بیابد. اگر سرفه هنگام خواب موجب آزارتان می‌شود، قبل از خوابیدن یک قاشق عسل میل کنید. میزان عسل را برای کودک‌تان به‌جای یک قاشق غذاخوری، یک قاشق چای‌خوری در نظر بگیرید.
▪ چایِ ریشه‌ی شیرین‌بیان
ریشه‌ی شیرین‌بیان ماده‌ای مسکّن و خلط‌آور است که مخاط‌تان را شل و رقیق می‌کند و گرفتگی را از بین می‌برد. همچنین ریشه‌ی شیرین‌بیان التهاباتی را که موجب تحریک گلو می‌شود، کاهش می‌دهد. جزءِ اصلی شیرین‌بیان (گلیسیریزین) بیشتر خواص آن را دربردارد. گلیسیریزین ۳۰ تا ۵۰ مرتبه شیرین‌تر از ساکارز (شکر) است و آنزیم ۱۱-بتا-هیدورکسی استروئید دهیدروژناز را مهار می‌کند. این آنزیم دسترسی گلوکوکورتیکوئید (یک هورمون استروئیدی) را به گیرنده‌های استروئید تنظیم می‌کند و سرعت تبدیل کورتیزول به کورتیزون را کاهش می‌دهد. این پدیده تأثیر کورتیزول را افزایش می‌دهد و از التهابات می‌کاهد. البته اگر مشکل کلیه دارید بهتر است از مصرف ریشه‌ی شیرین‌بیان اجتناب کنید.
برای تهیه‌ی چای ریشه‌ی شیرین‌بیان به دو قاشق ریشه‌ی خشک شیرین‌بیان و ۲۲۵ میلی‌لیتر آب نیاز دارید. ابتدا آب را به جوش بیاورید سپس ریشه‌ی شیرین‌بیان و آب جوش را در فنجان بریزید. بعد از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه همه‌ی محتویات فنجان را بنوشید. این کار را دوبار در روز تکرار کنید.
▪ آب‌نمک غرغره کنید
یک روش شناخته‌شده برای درمان سوزش گلو غرغره کردن آب‌نمک است. آب‌نمک ناراحتی ناشی از سرفه را کاهش می‌دهد و از طریق فرایند اسمز (گذرندگی) به درمان گلودرد کمک کند. زمانی که غلظت نمک در خارج از سلول بیشتر از داخل آن باشد، آب از داخل سلول به خارج هدایت می‌شود تا تعادل ایجاد شود. وقتی آب سلول را ترک کند، تورم و در نتیجه حس ناراحتی فرد کاهش می‌یابد. پس اگر مشکل سرفه‌تان با تورم همراه است، این روش بسیار مفید خواهد بود. همچنین با غرغره کردن آب‌نمک، خلط‌ها به‌راحتی زدوده می‌شوند.
برای درست کردن محلول آب‌نمک یک قاشق چای‌خوری نمک را با ۲۲۵ میلی‌لیتر آب ولرم ترکیب کنید و به‌خوبی هم بزنید تا حل شود. مقداری از آن را به‌مدت ۱۵ ثانیه غرغره کنید و این کار را ادامه بدهید تا آب‌نمک تمام شود. در نهایت گلویتان را با آب شست‌و‌شو بدهید.
▪ بخور
برای مقابله با سرفه، سرماخوردگی و گرفتگی‌ها از بخار غافل نشوید. بخار به‌خوبی و به‌سرعت مخاط و خلط را از بین می‌برد. برای افزایش تأثیر بخار می‌توانید از روغن‌های مختلفی استفاده کنید که اثرات درمانی بخار را افزایش می‌دهند. این خواص (خواص ضدویروسی، ضدباکتری و ضدالتهابی) از طریق هوا قابل انتقال است. بنابراین زمانی که بخار را تنفس می‌کنید، از خواص آن بهره‌مند می‌شوید. استفاده از روغن درخت چای و روغن اکالیپتوس انتخاب هوشمندانه‌ای است. با این کار علاوه بر مبارزه با باکتری‌ها و ویروس‌ها، مجاری تنفسی‌تان هم تسکین می‌یابد.
به این منظور به دو قطره روغن درخت چای، یک تا دو قطره روغن اکالیپتوس، یک کاسه آب و یک حوله‌ی نرم و تمیز نیاز دارید. مقدار کافی آب به جوش بیاورید و در کاسه‌ی عایق حرارت بریزید. ۳۰ تا ۶۰ ثانیه صبر کنید تا آب کمی خنک شود. سپس روغن را داخل آن بریزید و کمی آن را به‌هم بزنید تا بخار از آن خارج شود. صورت‌تان را در مسیر خروج بخار قرار بدهید و تا جایی که اذیت نمی‌شوید صورت‌تان را به ظرف نزدیک کنید. فراموش نکنید که بخار می‌تواند بسیار سوزان باشد. حوله را دور سرتان به‌گونه‌ای قرار بدهید که بخار را به دام بیندازید. سپس در همین حالت نفس عمیق بکشید. این کار را روزی دو تا سه بار به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه تکرار کنید.
▪ چای آویشن
آویشن گیاهی است که از زمان‌های بسیار قدیم مورد استفاده قرار گرفته است. مرگ سیاه که ناشی از بیماری طاعون بود، از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۳ جان بسیاری از انسان‌ها را گرفت. در آن زمان مردم با سوزاندن آویشن در شهر بیماری را از خود دور می‌کردند. آویشن خاصیت ضدمیکروبی دارد و باعث نرم شدن عضلات نای و نایژه می‌شود و مجاری تنفسی را باز می‌کند. در نهایت میزان سرفهها کاهش می‌یابد و بیمار احساس آسودگی بیشتری خواهد کرد.
برای درست کردن چای آویشن به یک مشت آویشن تازه یا دو قاشق غذاخوری آویشن خشک و ۲۲۵ میلی‌لیتر آب نیاز دارید. همچنین بنا بر سلیقه‌ی خودتان می‌توانید از عسل یا لیمو نیز استفاده کنید.
آویشن را به‌آرامی با هاون بکوبید و در فنجان بریزید. آب جوش را هم در فنجان بریزید و روی آن سرپوشی قرار بدهید و بگذارید آویشن ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در آب باقی بماند. برای بهبود طعم آن می‌توانید کمی عسل یا آب لیموترش به آن اضافه کنید. این نوشیدنی را دو یا سه بار در روز مصرف کنید. مصرف این نوشیدنی قبل از خواب باعث می‌شود راحت‌تر بخوابید.
▪ فلفل و عسل
فلفل سیاه پرفروش‌ترین ادویه‌ی جهان است، ولی بیشترین مصرف آن مربوط به آشپزخانه‌هاست. آنچه بیشتر مردم نمی‌دانند این است که فلفل سیاه برای درمان سرفه‌های ناشی از تراکم مخاط و گرفتگی سینه مفید است. شاید برای‌تان پیش آمده باشد که حین آسیاب کردن فلفل سیاه به سرفه افتاده باشید و بینی‌تان بخارد. این ویژگی فلفل سیاه در حالت طبیعی آزاردهنده است، ولی زمانی که بخواهید ضایعات را از ریه‌تان خارج کنید، بسیار مفید خواهد بود. عسل نیز خاصیت ضدمیکروبی خود را به فلفل اضافه می‌کند. با عسل و فلفل سیاه می‌توانید نوعی شربت یا چای درست کنید و به کمک آن سرفه‌تان را بهبود بدهید. در صورت امکان فلفل سیاه را در هنگام مصرف آسیاب کنید؛ فلفل سیاهی که از قبل آسیاب شده است، برخی از خواص خود را از دست می‌دهد.
برای درست کردن این چای به یک قاشق چای‌خوری پودر فلفل سیاه، یک قاشق غذاخوری عسل و ۲۲۵ میلی‌لیتر آب نیاز دارید. در فنجانی فلفل سیاه، عسل و آب جوش بریزید، سپس محتویات فنجان را به‌هم بزنید. ده دقیقه صبر کنید، دوباره آن را هم بزنید و بنوشید. این کار را یک یا دو بار در روز تکرار کنید تا مخاط‌تان نرم‌تر شود.
▪ شربت زنجبیل و نعناع
زنجبیل به‌عنوان یک ماده‌ی خلط‌آور به نرم کردن و خروج مخاط از ریه کمک می‌کند. همچنین خارش آزاردهنده‌ی پشت گلو را که ریشه‌ی بسیاری از سرفه‌های خشک است، متوقف می‌کند. نعناع نیز خارش ناشی از سرفهها را تسکین می‌دهد.
برای درست کردن شربت زنجبیل و نعناع به سه قاشق غذاخوری زنجبیل خردشده، یک قاشق غذاخوری نعناع خشک، ۴ فنجان آب و یک فنجان عسل نیاز دارید.
زنجبیل را خرد کنید و به همراه نعناع به چهار فنجان آب اضافه کنید و آن را به جوش بیاورید. بگذارید ترکیب آن‌قدر بجوشد تا حجم آن به نصف مقدار اولیه برسد. پس از اینکه کمی خنک شد یک فنجان عسل را با آن ترکیب کنید و هم بزنید تا تمام عسل کاملا در آن حل شود. سپس شربت را در ظرفی بریزید و نگهداری کنید. هر چند ساعت، یک قاشق غذاخوری از آن را میل کنید تا سرفه‌تان رفع شود. این شربت را می‌توانید به‌مدت سه هفته در یخچال نگهداری کنید.
در تهیه‌ی نوشیدنی‌هایی که در این مطلب به آن اشاره کردیم، بهتر است در زمان دَم کشیدن سرپوشی بر روی فنجان‌تان قرار بدهید. با این روش علاوه بر گرم ماندن نوشیدنی، برخی مواد مفیدی که در بخار وجود دارند در فنجان باقی می‌مانند و با برداشتن سرپوش و استنشاق بخارش از فواید آنها نیز بهره‌مند خواهید شد.
