فرایند لایه برداری بدن
لایه برداری باگلیکولیک اسیدرامیتوان برای تمامی سطح بدن بکاربرد . به شکل کلی قفسه سینه ؛ پشت ؛ ساعد ؛ پشت دست وپاها به سادگی باغلظتهای بالای گلیکولیک اسید بدون ترس ازایجاذعوارض بد پیلینگ میشوند. ازسویی گردن بخش حساس به لایه برذازی بوده وتوصیه به احتیاط ومصرف غلظتهای پایین ترگلیکولیک اسید میشود.
برای لایه برداری از پوست بدن می توانیم از پیلینگ استفاده کنیم تا در انتها پوست نرم و روشنی داشته باشیم. پیلینگ در مطب ها انجام می گردد. تجهیزات موردنیاز برای انجام پیلینگ تقریبادرتمامی مطبها به راحتی قابل تهیه میباشد . بهتراست بیماردروضعیت نیمه نشسته قرارداشته و اطراف صورت بیمارپوشانده شود ونیز قبل ازانجام فرایندسطح ازپوست ازنظرعدم وجودالتهاب ؛ خراشیدگی ؛ تورم بررسی شود .به منظورپاکسازی پوست میتوان ازکلینزرهای باپایه الکل بهره جست . درابتدالایه ای ازوازلین برروی کانتوس داخلی وخارجی چشم ؛ کمیشردهان ؛ پره های بینی ولب قرارمیدهیم وبااین اقدام نوعی محافظت بافت ازنشت احتمالی اسید به سوی این مناطق خواهیم داشت .
مناسب است که یک فن روشن به سمت صورت بیمارقرارداده شود . ازبیمارمیخواهیم درطی فرایندچشمانش رابسته نگهدارد ودرصورت نشت احتمالی لایه برداربه داخل چشم بلافاصله با آب شستشومیدهیم ودرصورت ورود سهوی اسیدبه چشم حتی باغلظت %۷۰ گلیکولیک اسید ولی شستشوی کافی تابه حال گزارشی ازایجادعارضه جدی نشده است.
شروع فرایند پیلینگ از زمان قرارگیری ماده لایه برداربرروی سطح پوست است وترتیب انجام ازقسمت فوقانی صورت شامل پیشانی به سمت پایینتر گونه ها ؛ بینی ؛ فوفانی وتحتانی لبها واطراف صورت وسپس برگشته به سمت قسمت فوقانی میباشد . بایستی زمان سنج دراختیارباشدتامدت زمان قرارگیری ماده روی پوست ومدت زمان ایجاداریتم سنجیده گردد .
درصورتی که دربخشی ازصورت حالت یخ زدگی (Frosting) ویاتغییررنگ پوست به سفیدپدیدارشدنشانه ی اپیدرمولیزمیباشدوبایستی بلافاصله ازخنثی کننده (Neutralizator) روی آن منطقه قرارداد وباآب شستشوداد . برخی ازپزشکان برای کاهش التهاب ایجادشده ازاستروییدموضعی همانند کرم هیدروکورتیزون %۱ استفاده میکنند.
پس ازایجاداریتم یکنواخت درسطح پوست ، تمامی سطح پوست رابوسیله ی ماده خنثی کننده ی بیکربناته میپوشانیم . دراین مرحله میتوان همزمان ازاسپری آب به سطح پوست بیمارکمک گرفت که احساس ناخوشایندگرمادرسطح پوست را کاهش داده وبرای بیمارراحتی بیشتری ایجادمیکند .
قبل ازقراردادن نوترالیزاتوربیمارراآگاه میکنیم که ممکن است ماده خنثی کننده احساس سوزشی حتی شدیدترازاسیدروی پوست ایجادکندولی این موضوع به سرعت برطرف میگردد .برای قراردادن اسیدروی صورت میتوان ازبرسهای نرم ؛ اپلیکاتور؛ پنبه ؛ پدهای پنبه ای کوچک و.. استفاده نمود
که تفاوتی باهم نداشته ووابسته به تبحروانتخاب پزشک است ولی پدپنبه ای گزینه ی بهتری است و پزشک کنترل بیشتری ازجهت عدم نشت به اطراف خواهد داشت ، ازطرفی اپلیکاتوربرای مناطقی همچون پلک تحتانی و اطراف لب مناسب تراست. پیشنهادمیشودبرای تمامی بیماران جلسه اول ازگلیکولیک اسیدباغلظت پایین مثلا %۳۰ – %۲۰ بکاربرد
که دربرخی کتب ازاین اقدام به عنوان پیلینگ پایه نام برده اند واین کاربه پزشک معالج این فرصت رامیدهدتاواکنش پوست بیماربه لایه برداری راارزیابی بکند .گلیکولیک اسیدبایدتازمانی درسطح پوست بیمارباقی بماندکه اریتم ایجادشود . زمان اتمام پیلینگ نیزهمین اریتم بوده وبصورت کلینیکالی بین ۵-۲ دقیقه پس ازتماس اسیدبا سطح پوست زمان برده تاایجادشود .
درصورتی که پس ازپنج دقیقه پس ازتماس اسیدباپوست اریتم ایجادنشود توصیه میشودفرایندادامه نیابد .اگربیماربه هردلیلی ابرازناراحتی بکند نیزباید فرایند را متوقف نماییم . برای ارزیابی میزان ناراحتی بیمارمیتوان ازاوخواست که درجه نارحتی رابصورت عددی بین ۱۰ – ۰ بیان نماید که ۱۰ نشان دهنده بیشترین حداحساس ناراحتی توسط بیماراست .
اگربیمارعددی بین ۱۰-۸ بیان کندبایستی درهرزمانی قبل ازرسیدن به نقطه پایان پیلینگ ( اریتم یکنواخت ) فرایندرامتوقف نمود.درصورتی که بیماردرجلسه اول گلیکولیک اسیدباغلظت %۳۰-%۲۰رابخوبی تحمل بکندمیتوان نوبت بعدی پیلینگ درجلسه دیگرراباغلظت بالاتر انجام داد .
ازطرفی اگربیماردرمدت زمانی کوتاهتراز۵دقیقه اریتم پیداکردبایستی فرایندبه پایان رسیده ؛ ازخنثی کننده استفاده کرد ودرجلسات بعدی باهمان غلظت پایین قبلی استفاده کردوبیشتراز۵دقیقه اسیدرابرروی پوست باقی نگذاشت.همانطورکه بالاترذکرشدفرایندخنثی سازی به منظورمتوقف ساختن ادامه روندواکنش اسیدباپوست انجام میگردد .
علامت تاثیراین ماده برروی اسیدپدیدارشدن حالت کف مانند (Foaming Reaction) است که برای پیشگیری ارورودبه چشم میتوان ازیک تکه پد آغشته به وازلین درسطح آن کمک گرفت . پس ازفرایندخنثی سازی ازاسپری آب یاشستشوباآب استفاده کرده وبرای ایجاداحساس راحتی بیشتر بیمارمیتوان کرم مرطوب کننده یاکلدکرم یاخنک کردن نسبی سطح پوست بهره برد.
درمانها ودستورالعملهای پس از لایه برداری
به بیمارتوصیه میشودمخصوصادرطی ۷-۳۳ روز ابتدایی پس ازلایه برداری بصورت مرتب روزانه دونوبت مرطوب کننده استفاده نمایدتاشکل ظاهری پوست طبیعی ترگردد . درطی یک هفته اول پس ازپیلینگ بیمارممکن احساس خارش ؛ سوزش ؛ درد ؛ کشیدگی ؛ ادم وپوسته ریزی داشته باشند
که بتدریج درطی یک هفته وبازسازی پوست وایجادشکل اولیه ی آن این عوارض نیزبهبودمیابند . البته بیمارانی که ازغلظتهای پایین گلیکولیک اسیداستفاده میکنند تقریباهرگزاین عوارض راتجربه نمیکنند.درصورت تورم میتوان ازکیسه یخ بصورت ۱۵ دقیقه مصرف و ۱۵ دقیقه قطع مصرف (ON & OFF) استفاده کرد .
ازکیسه کشیدن . وخراشیدن سطح پوست اجتناب شود . با توجه به حساسترشدن پوست به نورآفتاب بصورت مرتب ازکرم ضدافتاب استفاده بکند که شروع مصرف ضدافتاب ازفردای روز پیلینگ میباشد .درطی یک هفته اول استفاده ازترکیبات آرایشی وماسک ؛ کندن پوسته های احتمالی پس ازلایه برداری
بادست ونیزمصرف هرنوع لایه برداردیگرممنوع است . همچنین مصرف رتینوییدهادرطی این یک هفته قطع گردد. درصورتی که بیمارقادربه مراقبت ازپوست خوددربرابرنورآفتاب وپیروی ازدستورات پزشک نیست ازانجام پیلینگ برای اواجتناب میکنیم.
درموردبیمارانی که برای آنها پیلینگ عمقی انجام نمیدهیم باتوجه به خفیف بودن علائم ظاهری پس از پیلینگ به آنهااطمینان خاطرمیدهیم که فرایندپوسته ریزی بصورت واضح نبوده ولی درحدمیکروسکوپی انجام میگردد.