گیاه زعفران چه خاصیتی دارد و ترکیبات این ماده غذایی
زعفران گیاهی کوچک و چند ساله به ارتفاع ۱۰ تا ۳۰ سانتی متر است. از وسط پیاز یا قاعده ساقه، تعدادی برگ باریک و دراز خارج می‌شود.
از وسط برگ‌ها، ساقه‌ای گلدار خارج شده که به یک تا سه گل منتهی می‌گردد.
گل‌ها بسیار زیبا و دارای شش گلبرگ بنفش رنگ هستند که ممکن است در بعضی واریته‌ها (گونه) به رنگ گلی یا ارغوانی باشند.
گل‌ها سه پرچم و یک مادگی منتهی به کلاله سه شاخه به رنگ قرمز متمایل به نارنجی دارند.
قسمت مورد استفاده این گیاه، انتهای خامه و کلاله سه شاخه است که بویی معطر با طعم کمی تلخ دارد.
انتشار جغرافیایی زعفران در ایران شامل استان خراسان (قائنات، بیرجند و گناباد)، یزد، کرمان، گیلان و مازندران می‌باشد. در سال‌های اخیر زعفران در کرج و قم نیز کشت شده است.
از هر ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار گل زعفران، حدود ۵ کیلوگرم گل زعفران به دست می‌آید که این مقدار هنگام خشک شدن به یک کیلوگرم می‌رسد.
این گیاه یکی از گران‌ترین ادویه‌های موجود در دنیاست که بیشتر شرقی‌ها از آن به عنوان چاشنی و رنگ‌دهنده غذا استفاده می‌کنند.
ایرانیان سنتی نیز از آن برای رفع درد دل و کاهش درد سنگ کلیه و همچنین درمان افسردگی استفاده می‌کردند.
خواص زعفران
هضم‌کننده غذا، مسکن، قاعده‌آور، ادرارآور، محرک اعصاب، خونساز، کاهش‌دهنده فشار، چربی و کلسترول خون، آرامبخش، اشتها آور، ضدسرفه، ضدتشنج، ضد اسپاسم، پیشگیری کننده از بیماری‌های قلبی و سرطان، تقویت‌کننده حافظه، تقویت‌کننده قوای ج.ن.س.ی، بهبود برونشیت، بیماری آسم، بیماری‌های پوستی، بیماری‌های چشم، عفونت ادراری، یرقان، تصفیه‌‌کننده کبد، رفع نفخ شکم و تسکین معده درد و درمان کم خونی استفاده می‌شود و اگر بالاخره می‌خواهید همیشه شاد و خندان باشید زعفران بخورید.
زعفران گیاه ضد افسردگی
بر اساس پژوهش‌های اخیر، زعفران دارای خواص ضد افسردگی است و این در حالی است که در طب سنتی زعفران را فرح‌بخش و خنده‌آور می‌دانستند.
بنابراین استفاده از زعفران در غذا و نوشیدن حداقل یک فنجان چای زعفران برای تمدد اعصاب توصیه می‌شود.
زعفران همچنین افزایش دهنده تمرکز حواس و در پیشگیری از آلزایمر و پارکینسون موثر است.
برخی ترکیبات شیمیایی آنالیز شده از گیاه زعفران
۱) کربوهیدرات
قندهای احیا کننده که بیش از ۲۰ درصد وزن زعفران را تشکیل می‌دهند؛ مانند گلوکز و مزوکتوز و گلیکز
۲) مواد معدنی
شامل K۲O, NA۲O-P۲O۲-CL۲
۳) ویتامین‌ها
مانند ویتامین B1 و ریبوفلاوین B2
۴) چربی
مانند استگیما استرول، کاپتااسترول
۵) رنگدانه‌ها
شامل کارتنوئیدهای محلول در چربی مانند لیکوین a- کاروتن و b- کاروتن و کارتنوئیدهای محلول در آب مانند کروسین و آنتوسیانین می‌باشد.
کروسین عامل اصلی رنگ زرد زعفران است؛ با فرمول C۴۴ H۶۴ O۲۴ و درصد این ماده در هنگام گل دادن بین ۱/۹ تا ۱۵ درصد متغیر می‌باشد.
۶) گلیکورند
گلیکورند فاقد رنگ است که باعث طعم تلخ زعفران می‌شود.
فرمول آن C۱۶ H۲۶ O۷ با نقطه ذوب ۱۵۶ درجه سانتیگراد است در زعفران تازه حدود ۴ درصد گلیکورند وجود دارد.
۷) روغن‌های فرار
وجود ترکیبی به نام سافرانال عامل عطر و آروما در زعفران است که عمده ترین ترکیب موجود در روغن‌های فرار با فرمول C۱۰ H۱۶ O می‌باشد.
